Đánh giá Đau Bụng Ở Người Cao Tuổi

Đánh giá đau bụng ở bệnh nhân cao tuổi đặt ra những thách thức khó khăn cho các bác sĩ ở phòng cấp cứu. Đây là một vấn đề ngày càng phổ biến do dân số người cao tuổi đang tăng lên nhanh chóng. Định nghĩa người cao tuổi khác nhau giữa các tác giả, nhưng với mục đích của chủ đề này, tuổi đời từ 60 trở lên là hợp lý nhất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá Đau Bụng Ở Người Cao TuổiĐánh giá Đau Bụng Ở Người Cao Tuổi   Đánh giá Đau Bụng Ở Người Cao TuổiĐánh giá đau bụng ở bệnh nhân cao tuổi đặt ra những thách thức khó khăn cho cácbác sĩ ở phòng cấp cứu. Đây là một vấn đề ngày càng phổ biến do dân số ngườicao tuổi đang tăng lên nhanh chóng. Định nghĩa người cao tuổi khác nhau giữa cáctác giả, nhưng với mục đích của chủ đề này, tuổi đời từ 60 trở lên là hợp lý nhất.- Các nghiên cứu được công bố trong những năm 1980 và 1990 đã chứng minhrằng, trong số những bệnh nhân cao tuổi đến cấp cứu với đau bụng, ít nhất 50%phải nhập viện và 30-40% cuối cùng đã cần đến phẫu thuật do các bệnh lý cơ bản.Các nghiên cứu này cũng cho thấy khoảng 40% bệnh nhân bị chẩn đoán sai, gópphần vào tỷ lệ tử vong chung khoảng 10%.- Từ khi các nghiên cứu này được công bố, sự khả dụng và độ chính xác của cáckỹ thuật chẩn đoán cấp cứu đã được cải thiện đáng kể. Trước năm 1990, CT Scanvà siêu âm hầu như rất ít được sử dụng. Ngày nay, hiếm có trường hợp đau bụngđáng kể nào đến cấp cứu mà không được chỉ định dùng các phương pháp hình ảnhhọc tiên tiến để chấn đoán. CT scan cải thiện sự chính xác của chẩn đoán v à điềutrị ở bệnh nhân cao tuổi. Dù hình ảnh học đã giúp cải thiện độ chính xác của chẩnđoán, nguy cơ cho dự hậu bất lợi trong quần thể bệnh nhân này vẫn còn cao. Cácnghiên cứu được công bố kể từ khi sử dụng rộng rãi hình ảnh học tiên tiến chothấy gần 60% bệnh nhân phải nhập viện, 20% trải qua phẫu thuật trong 2 tuầnsau, và 5% đã tử vong.- Nhiều yếu tố góp phần vào sự khó khăn trong chẩn đoán và tỷ lệ biến chứng caogặp ở bệnh nhân cao tuổi. Chức năng miễn dịch có khuynh hướng giảm sút vớituổi. Nếu bệnh nhân cao tuổi có những bệnh nền nh ư đái tháo đường hoặc bệnh áctính, khả năng miễn dịch lại càng suy giảm thêm. Bệnh nhân cao tuổi th ường cóbệnh tim mạch và hô hấp, làm giảm thêm dự trữ sinh lý và khiến họ dễ bị cácchứng bệnh như phình động mạch chủ bụng (AAA) và thiếu máu cục bộ mạc treoruột.- Một tỷ lệ cao bệnh nhân cao tuổi còn có các bệnh lý tiềm tàng không triệu chứng.50% bệnh nhân cao tuổi bị sỏi mật, 50% có bệnh lý túi thừa, và 5-10% có phìnhđộng mạch chủ bụng.Bệnh nhân lớn tuổi có thể biểu hiện rất khác biệt so với các bệnh nhân trẻ h ơn.Bệnh nhân cao tuổi có xu hướng đi thăm khám muộn hơn so với người trẻ, cáctriệu chứng của họ thường mơ hồ và các kết quả kiểm tra thường không rõ ràng.- Cảm giác ở người bệnh nhân cao tuổi th ường giảm sút, khiến bệnh tiến triển đếngiai đoạn nguy hiểm trước khi xuất hiện triệu chứng. Người cao tuổi bị viêm phúcmạc cấp ít có những biểu hiện cổ điển như phản ứng dội (rebound tenderness) vàphản ứng thành bụng khu trú. Họ ít sốt hơn, ít tăng bạch cầu hơn, ít tăng C-reactive protein hơn. Ngoài ra, cảm giác đau của họ có thể nhẹ hơn dự kiến.Do những yếu tố kể trên, nhiều bệnh nhân cao tuổi có bệnh lý nghiêm trọng lạiđược chẩn đoán lầm với những tình trạng lành tính hơn như viêm dạ dày ruột hoặctáo bón. Họ cũng có nguy cơ bị chuyển sai chuyên khoa (ví dụ, chuyển khám nội,trong khi cần phải được khám ở khoa ngoại).Cần hỏi kỹ bệnh sử, khám lâm sàng cẩn thận và có thái độ hoài nghi cao để ngănngừa những sai sót trong chẩn đoán.I. SINH BỆNH HỌCĐau bụng có thể là triệu chứng biểu hiện của một loạt bệnh lý ở bệnh nhân caotuổi. Cần lưu ý rằng các bệnh nhân cao tuổi với bệnh lý tại ổ bụng có thể đếnkhám với những triệu chứng khác hơn là đau bụng như sốt, mệt mỏi, đau ngực,hoặc tình trạng lú lẫn tâm thần.1. Bệnh lý đường mật- Bệnh lý đường mật bao gồm sỏi đường mật có triệu chứng, sỏi ống mật chủ,viêm túi mật do sỏi hoặc không do sỏi, và viêm đường mật ngược dòng.- Theo một số nghiên cứu, bệnh lý đường mật là chẩn đoán thường gặp nhất ởbệnh nhân cao tuổi đến khám vì đau bụng. Khoảng 30-50% bệnh nhân trên 65 cósỏi túi mật.- Tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân cao tuổi được chẩn đoán viêm túi mật khoảng 10%.Viêm túi mật không do sỏi chiếm khoảng 10 % ở bệnh nhân cao tuổi bị tình trạngnày. Kinh điển, chẩn đoán đòi hỏi phải có đau một phần tư trên bụng phải kết hợpvới sốt và bạch cầu tăng. Thật không may, 25% bệnh nhân cao tuổi lại có thểkhông cảm thấy đau đáng kể, dưới 50% có sốt, nôn mửa, hoặc tăn g bạch cầu. Việcchẩn đoán do đó có thể khó khăn trong nhóm tuổi này, và người thầy thuốc cần cótính hoài nghi cao.- Các biến chứng của bệnh lý đường mật bao gồm thủng túi mật, viêm tràn khí túimật, viêm đường mật ngược dòng, và liệt ruột do sỏi mật, chiếm khoảng 2% cáctrường hợp tắc ruột non ở người cao tuổi.2. Viêm ruột thừa- Viêm ruột thừa là một nguyên nhân đau bụng ít gặp ở bệnh nhân cao tuổi so vớinhững bệnh nhân trẻ, tuy rằng tỷ lệ mắc ở bệnh nhân lớn tuổi dường như đangtăng lên. Chỉ có khoảng 10% các trường hợp viêm ruột thừa cấp xảy ra ở bệnhnhân trên 60 tuổi, trong khi đó 50% số ca tử vong do viêm ruột thừa lại xảy ra ởnhóm tuổi này. Tỷ lệ thủng ruột thừa ở ...