Đánh giá khả năng chịu hạn ở giai đoạn nảy mầm của một số mẫu giống lúa cạn địa phương thu thập tại tỉnh Sơn La

Bài báo trình bày kết quả đánh giá một số chỉ tiêu liên quan đến khả năng chịu hạn ở giai đoạn nảy mầm của 5 mẫu giống lúa cạn địa phương thu thập tại tỉnh Sơn La, làm cơ sở cho việc lựa chọn các giống lúa có khả năng chịu hạn tốt, phổ biến vào sản xuất. Kết quả nghiên cứu cho thấy, mẫu giống SM2 có khả năng chịu hạn tốt nhất, tiếp đến là các mẫu giống YC, SM1, MS2 và thấp nhất là MS1.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá khả năng chịu hạn ở giai đoạn nảy mầm của một số mẫu giống lúa cạn địa phương thu thập tại tỉnh Sơn La Khoa học Nông nghiệp Đánh giá khả năng chịu hạn ở giai đoạn nảy mầm của một số mẫu giống lúa cạn địa phương thu thập tại tỉnh Sơn La Vì Thị Xuân Thủy1*, Lò Thị Mai Thu1, Vũ Việt Dũng2 Trường Đại học Tây Bắc 1 2 Trường Cao đẳng Sơn La Ngày nhận bài 25/6/2019; ngày chuyển phản biện 1/7/2019; ngày nhận phản biện 5/8/2019; ngày chấp nhận đăng 19/8/2019 Tóm tắt: Với cây trồng nói chung, hạn có thể làm giảm tới 70% năng suất, trong khi cây lúa được xếp vào nhóm chịu hạn kém nhất nên ảnh hưởng của hạn càng trở nên nặng nề hơn. Bài báo trình bày kết quả đánh giá một số chỉ tiêu liên quan đến khả năng chịu hạn ở giai đoạn nảy mầm của 5 mẫu giống lúa cạn địa phương thu thập tại tỉnh Sơn La, làm cơ sở cho việc lựa chọn các giống lúa có khả năng chịu hạn tốt, phổ biến vào sản xuất. Kết quả nghiên cứu cho thấy, mẫu giống SM2 có khả năng chịu hạn tốt nhất, tiếp đến là các mẫu giống YC, SM1, MS2 và thấp nhất là MS1. Từ khóa: α-amylase, chịu hạn, lúa, nảy mầm, protease, Sơn La. Chỉ số phân loại: 4.1 Mở đầu Assessment on drought tolerance Lúa (Oryza Sativa L.) là cây lương thực chính của hơn of some local rice varieties collected nửa số dân trên trái đất và là cây lương thực quan trọng nhất in Son La province at the germination stage của nước ta. Việt Nam là nước có nghề trồng lúa từ lâu đời và được coi là trung tâm đa dạng về cây lúa trồng. Năm Thi Xuan Thuy Vi1*, Thi Mai Thu Lo1, Viet Dung Vu2 2018, diện tích trồng lúa của cả nước là hơn 7.700 nghìn ha, 1 Tay Bac University trong đó tỉnh Sơn La có 51 nghìn ha (Tổng cục Thống kê 2 Son La College năm, 2017). Lúa không chỉ có ý nghĩa về mặt an ninh lương Received 25 June 2019; accepted 19 August 2019 thực mà còn có ý nghĩa kinh tế với đa số nông dân, nhất là Abstract: các dân tộc miền núi. Drought that can generally reduce up to 70% of crop yield, Hạn là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến an ninh lương whereas rice is considered to have the worst droughty thực thế giới, có thể làm giảm tới 70% năng suất cây trồng tolerance, so the impact of drought on it is more serious. nói chung, trong khi lúa được xếp vào nhóm chịu hạn kém In this study, the assessment on the drought tolerance of five local rice varieties collected in Son La province nhất [1, 2]. at the germination stage was implemented through the Cùng với lúa nước, lúa cạn ở Việt Nam có ý nghĩa quan indicators related. Results from the study showed that, trọng trong đời sống của người dân miền núi, tuy năng suất SM2 varieties had the best drought tolerance, followed có thấp hơn nhưng khả năng chịu hạn tốt, thích nghi cao với by YC, SM1, MS2 and MS1 ones. The results could be a good basis for screening the droughty tolerant rice điều kiện khí hậu khó khăn, đồng thời có chất lượng gạo tốt, cultivars in the future. cơm dẻo, thơm, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng và có Keywords: α-amylase, drought tolerance, germination, thể phục vụ cho xuất khẩu [3, 4]. Hiện nay do việc canh tác protease, rice, Son La. còn phân tán, tự phát, chưa có khoanh vùng và định hướng phát triển nên nhiều giống lúa cạn có chất lượng bị mất dần, Classification number: 4.1 diện tích trồng lúa cạn bị thu hẹp. Vì vậy, việc tuyển chọn các giống lúa cạn có chất lượng tốt, khả năng chịu hạn cao * Tác giả liên hệ: Email: xuanthuy@utb.edu.vn 62(2) 2.2020 35 Khoa học Nông nghiệp làm vật liệu ban đầu phục vụ cho công tác chọn tạo giống Xác định hoạt độ α-amylase: i) Định lượng hoạt độ lúa có khả năng chịu hạn trở thành một vấn đề cấp thiết. α-amylase: hoạt độ α-amylase theo phương pháp của Heilken được mô tả bởi Nguyễn Lân Dũng (1979) [6]; ii) Định tính Vật liệu và phương pháp nghiên cứu hoạt độ α-amylase (để có hình ảnh trực quan hơn): cho hỗn Vật liệu hợp dịch gồm thạch agar 2%, tinh bột 1% và nước cất vào Sử dụng 5 giống lúa cạn địa phương thu thập tại tỉnh Sơn bình tam giác, đun cách thuỷ cho tan thạch, đổ vào đĩa petri La, với đặc điểm h ...