Đánh giá khả năng kháng hoạt chất metalaxyl của nấm Phytophthora capsici gây bệnh chết nhanh trên hồ tiêu tại huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận

Bài viết Đánh giá khả năng kháng hoạt chất metalaxyl của nấm Phytophthora capsici gây bệnh chết nhanh trên hồ tiêu tại huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận cung cấp thông tin quan trọng về nguồn gốc gây bệnh cũng như khả năng kháng thuốc trừ nấm phổ biến của P. capsici gây hại trên cây hồ tiêu, là cơ sở để nhà quản lý đưa ra biện pháp phù hợp quản lý bệnh hại trên cây hồ tiêu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá khả năng kháng hoạt chất metalaxyl của nấm Phytophthora capsici gây bệnh chết nhanh trên hồ tiêu tại huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận Công nghệ sinh học & Giống cây trồng ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG KHÁNG HOẠT CHẤT METALAXYL CỦA NẤM Phytophthora capsici GÂY BỆNH CHẾT NHANH TRÊN HỒ TIÊU TẠI HUYỆN ĐỨC LINH, TỈNH BÌNH THUẬN Trần Thị Hương1, Mai Hải Châu1 1 Trường Đại học Lâm nghiệp - Phân hiệu Đồng Nai https://doi.org/10.55250/jo.vnuf.2022.1.003-009 TÓM TẮT Hồ tiêu (Piper nigrum L.) là cây trồng chủ lực của Việt Nam, mặt hàng xuất khẩu đứng đầu thế giới. Trong những năm qua, ngoài rủi ro giá cả thị trường, cây hồ tiêu đang đứng trước nhiều thách thức do thiên tai, dịch bệnh. Trong đó, bệnh chết nhanh do Phytophthora capsici là bệnh gây hại nặng cho ngành trồng tiêu. Từ 24 mẫu rễ cây hồ tiêu có biểu hiện bệnh chết nhanh, đã phân lập được 6 dòng P. capsici. Kết quả nghiên cứu cho thấy, cả 6 dòng P. capsici phân lập đều có khả năng kháng với hoạt chất Metalaxyl ở cả 3 nồng độ (1, 10 và 100 ppm) trong điều kiện phòng thí nghiệm sau 2 và 5 ngày sau cấy. Ở thời điểm 2 ngày sau cấy, cả 6 dòng đều thể hiện mức kháng trung bình với hoạt chất Metalaxyl, riêng dòng PeĐL16-1 mẫn cảm với hoạt chất ở nồng độ 10ppm, dòng PeĐL16-2 mẫn cảm với hoạt chất ở nồng độ 100 ppm. Thời điểm 5 ngày sau cấy, dòng PeĐL16-2 và PeĐL16-5 thể hiện mẫn cảm với hoạt chất ở cả hai nồng độ (10 và 100 ppm), PeĐL16-3 ở nồng độ 100 ppm, còn lại đều thể hiện ở mức độ phản ứng trung bình với hoạt chất Metalaxyl. Kết quả nghiên cứu này sẽ là gợi ý cho việc sử dụng thuốc bảo vệ thực chứa hoạt chất Metalaxyl trên cây hồ tiêu. Từ khóa: bệnh chết nhanh, Metalaxyl, Phytophthora capsici, Piper nigrum L. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ thiệt hại trên cây hồ tiêu là cần thiết. Hồ tiêu đen (Piper nigrum L.), với danh Metalaxyl (N-(2,6 Dimethylphenyl)- hiệu vua gia vị, là một loại cây nhỏ có hoa (methoxyacetyl)-DL- alanin methyl este) là thuộc họ Piperaceae có nguồn gốc từ bờ biển hoạt chất của thuốc trừ nấm. Các loại thuốc Malabar ở Nam Ấn Độ (Nazeem et al., 2008). hóa học chứa nhóm Metalaxyl hiện được sử Tại Việt Nam, cây hồ tiêu được trồng chủ yếu dụng phố biến để phòng trừ các bệnh do nấm tại 9 tỉnh trọng điểm, với tổng diện tích Phytophthora gây bệnh trên cây trồng như cà 100.000 ha. Mặc dù diện tích hồ tiêu chỉ chua, khoai tây, nho và hồ tiêu (Đoàn Nhân chiếm 2,5% trong tổng số 2 triệu ha trồng cây Ái, 2007). công nghiệp lâu năm nhưng giá trị xuất khẩu Nghiên cứu này được thực hiện nhằm phân đạt khoảng 7.000 USD/ha, gấp 2,6 lần cà phê, lập P. capsici gây bệnh chết nhanh và xác định 6 lần cây chè, 3,8 lần cây điều và 4 lần cây khả năng kháng thuốc trừ nấm chứa hoạt chất cao su. Metalaxyl của nấm P. capsici gây hại trên cây Tuy nhiên, ngành trồng hồ tiêu nước ta đang hồ tiêu tại huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận. đứng trước thách thức to lớn từ thiên tai và Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin quan dịch bệnh. Bệnh chết nhanh do nấm trọng về nguồn gốc gây bệnh cũng như khả Phytophthora capsici gây thiệt hại nghiêm năng kháng thuốc trừ nấm phổ biến của P. trọng ở tất cả các vùng trồng tiêu ở cả Việt capsici gây hại trên cây hồ tiêu, là cơ sở để nhà Nam và thế giới. Ở Việt Nam, một số vùng quản lý đưa ra biện pháp phù hợp quản lý bệnh chuyên canh hồ tiêu, dịch bệnh đã phát triển hại trên cây hồ tiêu. thành ổ dịch, có nơi tỷ lệ gây hại đến 100%, 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU làm giảm diện tích canh tác một cách đáng kể 2.1. Vật liệu nghiên cứu (Bui and Le, 2013). Tác nhân gây bệnh trên hồ Vật liệu nghiên cứu là 24 mẫu rễ cây hồ tiêu tiêu sống trong đất, tấn công vào tất cả các bộ bị bệnh chết nhanh được thu thập từ 6 xã thuộc phận của cây như rễ, thân, lá và quả (Nazeem huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận. et al., 2008). Do đó việc nghiên cứu nhằm tìm 2.2. Phương pháp nghiên cứu ra được biện pháp để quản lý bệnh và giảm 2.2.1. Thu thập mẫu bệnh TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 1 - 2022 3 Công nghệ sinh học & Giống cây trồng Mẫu bệnh là rễ cây hồ tiêu được thu thập ở nấm cần xác định kiểu lai với tester thích hợp. các vườn hồ tiêu trên 4 tuổi thuộc 6 xã (mỗi xã Nếu dòng nấm lai với tester A1 thì cho kiểu lai 4 mẫu), huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận, có A2; Nếu dòng nấm lai với tester A2 thì cho biểu hiện bệnh chết nhanh như héo rũ một kiểu lai A1; Nếu dòng nấm không tạo Oospore phần hay toàn cây với màu lá xanh tái, xuất thì cho kiểu lai A0. hiện đốm nâu đen trên lá, rụng đốt phần thân 2.2.4. Khảo sát tính kháng Metalaxyl của các non, rễ thối đen mềm nhũn, mạch dẫn bên dòng P. capsici trong thân biến màu từ trắng sang nâu đen chạy - Chuẩn bị môi trường khảo sát: dọc theo thân cây (Bui and Le, 2013). Các mẫu Tiến hành hấp tiệt trùng môi trường CRA ở bệnh được bảo quản trong thùng lạnh (dưới nhiệt độ 1210C, áp suất 1atm, để nguội đến 100C) và phân lập trong 24 giờ. nhiệt độ 40 – 500C, sau đó bổ sung Metalaxyl 2.2.2. Phân lập Phytophthora từ các mẫu ở ba nồng độ (1, 10 và 100 ppm) và chia môi thu thập trường vào đĩa petri đã chuẩn bị sẵn. Cấ y Mẫu rễ cây hồ tiêu bị bệnh được cắt thành khoanh nấ ...