Đánh giá khả năng triển khai quy trình liên hoàn điều trị thuốc tiêu sợi huyết và lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học tại bệnh viện Quân y 103

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm đánh giá bước đầu quy trình liên hoàn điều trị đột quỵ nhồi máu não cấp bằng thuốc TSH và lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học. Bài viết phân tích ca lâm sàng này nhằm đưa ra nhận xét bước đầu giúp ích cho quá trình triển khai kỹ thuật trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá khả năng triển khai quy trình liên hoàn điều trị thuốc tiêu sợi huyết và lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học tại bệnh viện Quân y 103 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2015 ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG TRIỂN KHAI QUY TRÌNH LIÊN HOÀN ĐIỀU TRỊ THUỐC TIÊU SỢI HUYẾT VÀ LẤY HUYẾT KHỐI BẰNG DỤNG CỤ CƠ HỌC TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 103 Đặng h c Đức*; Phạm Đình Đài ; Đỗ Đức Thuần*; Hoàng Cao Sạ** TÓM TẮT Có 2 biện pháp cơ bản để tái thông mạch tắc nhanh chóng cho bệnh nhân (BN) đột quỵ nhồi máu não (NMN) là dùng thuốc tiêu sợi huyết (TSH) và lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học. Mục tiêu: đánh giá bƣớc đầu quy tr nh liên hoàn điều trị đột quỵ NMN cấp bằng thuốc TSH và lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học. Đối tượng và phương pháp: mô tả một trƣờng hợp đột quỵ NMN đƣợc điều trị bằng kỹ thuật lấy TSH và huyết khối bằng dụng cụ cơ học. Kết quả: kỹ thuật này cho phép tái thông động mạch (ĐM) thân nền mặc dù tình trạng lâm sàng của BN không phục hồi đáng kể. Kết luận: việc triển khai quy trình liên hoàn là cần thiết và khả thi tại Bệnh viện Quân y 103. * Từ khóa: Đột quỵ; Nhồi máu não; Tiêu sợi huyết; Lấy huyết khối; Dụng cụ cơ học. Feasibility of Treatment of Thrombolysis and Thrombectomy with Mechanical Tool at 103 Hospital Summary Objectives: To evaluate the initial implementation of the technique of thrombolysis and thrombectomy with mechanical tool in treatment of acute ischemic stroke. Subjects and methods: A descriptive study on a male patient who was treated acute stroke by thrombolysis and thrombectomy with mechanical tool. Results: This technique can create revascularization, however, patient’s recovery is slight. Conclusion: The technique of thrombolysis and thrombectomy is essential and feasible at 103 Hospital. * Key words: Stroke; Cerebral Infarction; Thrombolysis; Thrombectomy; Mechanical tool. ĐẶT VẤN ĐỀ Để đạt mục đích tái thông nhanh chóng ĐM bị tắc cho BN đột quỵ NMN cấp, hiện có 2 phƣơng pháp cơ bản: điều trị bằng thuốc TSH và lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học. Từ 1 - 2013, Khoa Đột quỵ, Bệnh viện Quân y 103 đã tiến hành kỹ thuật điều trị thuốc TSH đƣờng tĩnh mạch cho BN đột quỵ NMN giai đoạn cấp. Kết quả bƣớc đầu rất khả quan. Tuy nhiên, nhiều BN quá khoảng thời gian cửa sổ cho phép, BN tắc mạch lớn… không có khả năng * Bệnh viện Quân y 103 ** Bệnh viện Đa khoa Nam Định Người phản hồi (Corresponding): Đặng h c Đức (dangphucduc103@gmail.com) Ngày nhận bài: 06/03/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 18/04/2015 Ngày bài báo được đăng: 04/05/2015 167 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2015 tiến hành điều trị hoặc hiệu quả điều trị thấp. Nếu triển khai điều trị TSH đƣờng ĐM và phƣơng pháp lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học sẽ giúp mở rộng phạm vi cứu chữa, nâng cao hiệu quả điều trị BN. - Thần kinh sọ não: chƣa rõ tổn thƣơng. Với mục tiêu đó, Khoa Đột quỵ, Bệnh viện Quân y 103 đang nỗ lực hoàn tất công tác chuẩn bị để triển khai đồng bộ thêm 2 kỹ thuật mới: dùng thuốc TSH đƣờng ĐM và lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học. Tháng 7 - 2014, Khoa Đột quỵ đƣợc Bệnh viện thông qua quy trình lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học. Tháng 8 - 2014, chúng tôi triển khai điều trị ca đầu tiên, sử dụng biện pháp kết hợp thuốc TSH và lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học. Chúng tôi phân tích ca lâm sàng này nhằm: Đưa ra nhận xét bước đầu giúp ích cho quá trình triển khai kỹ thuật trong thời gian tới. - Sinh hóa máu (20 - 8 - 2014). THÔNG BÁO CA LÂM SÀNG 1. Thông tin chung về BN. BN Nguyễn Hùng M, nam giới, 55 tuổi. Bệnh khởi phát lúc 12 giờ, ngày 20 - 8 2014. Vào viện lúc 13 giờ 35 cùng ngày. - Vận động tứ chi kém. - NIHSS 21 điểm. 3. Cận lâm sàng. + Glucose 20 mmol/l. + Cholesterol 8,2 mmol/l; triglycerid 4,4 mmol/l. + Chỉ số điện giải, chức năng gan, chức năng thận trong giới hạn b nh thƣờng. - Công thức máu: trong giới hạn bình thƣờng. - Đông máu cơ bản: trong giới hạn b nh thƣờng. - Cắt lớp vi tính não: chƣa rõ h nh ảnh tổn thƣơng. 4. Điều trị. Thời gian bắt đầu tiến hành điều trị TSH đƣờng tĩnh mạch: 13 giờ 55 (20 phút từ khi nhập viện). Trong quá trình này, chúng tôi khẩn trƣơng tiến hành hội chẩn bệnh viện và sẵn sàng triển khai chụp DSA để điều trị TSH đƣờng ĐM cũng nhƣ lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học. Chẩn đoán vào viện: rối loạn ý thức do đột quỵ NMN giờ thứ 2. Tóm tắt bệnh án: BN nam, 55 tuổi, BMI 27,8. Tiền sử tăng huyết áp, đái tháo đƣờng, rối loạn lipid máu, đã đặt stent ĐM vành 2 vị trí trƣớc đó 1 năm. Khởi phát bệnh cấp tính lúc 12 giờ, ngày 20 - 8 2014 với biểu hiện: rối loạn ý thức (gọi hỏi không đáp ứng), tiểu tiện không tự chủ. Vào viện lúc 13 giờ 35 cùng ngày (giờ thứ 2 của bệnh). 2. Khám lâm sàng lúc vào viện. - Kích thích vật vã. 168 Hình 1: Tắc ĐM đốt sống phải. TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2015 Tình trạng BN có chiều hƣớng nặng hơn, quyết định tiến hành chụp DSA để lựa chọn phƣơng án xử trí. Kết quả chụp DSA: - Hệ ĐM cảnh 2 bên b nh thƣờng. - Cả 2 ĐM đốt sống không ngấm thuốc. - Cố gắng luồn “mù” microwire vào ĐM đốt sống phải không thành công. ...