Đánh giá lợi thế so sánh mặt hàng cà phê Việt Nam và những vấn đề đặt ra

Mặt hàng cà phê là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Cho đến nay, Việt Nam trở thành nước xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới. Đây là mặt hàng có lợi thế so sánh cao của Việt Nam mặc dù thị trường cà phê thế giới có sự biến động phực tạp
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá lợi thế so sánh mặt hàng cà phê Việt Nam và những vấn đề đặt ra ðánh giá l i th so sánh m t hàng cà phê Vi t Nam và nh ng v n ñ ñ t ra PGS.TS. Nguy n Thư ng L ng - ð i h c Kinh t qu c dân M t hàng cà phê là m t hàng xu t kh u ch l c c a Vi t Nam. Cho ñ n nay, Vi t Namtr thành nư c xu t kh u cà phê l n nh t th gi i. ðây là m t hàng có l i th so sánh cao c aVi t Nam m c dù th trư ng cà phê th gi i có s bi n ñ ng ph c t p và c nh tranh ngày cànggăy g t. V n ñ là c n xác ñ nh m c ñ l i th so sánh c a m t hàng này và d ñoán chi uhư ng bi n ñ ng c a nó trong th i gian t i nh m có các gi i pháp phù h p ñ khai thác vàphát huy các y u t ki n t o l i th so sánh thúc ñ y quá trình tham gia c a m t hàng vàochu i giá tr nông s n th gi i. Căn c ñánh giá l i th so sánh L i th so sánh ñư c xem xét t nhi u góc ñ như chi phí tương ñ i, chi phí cơ h iho c t m c ñ d i dào c a các ngu n l c s d ng ñ s n xu t các m t hàng ñư c ñưa ra traoñ i. Trong ñi u ki n khoa h c- công ngh phát tri n cao và toàn c u hoá kinh t , l i th sosánh ñư c xem xét them t góc ñ s khác bi t v trình ñ công ngh ho c nh ng quy mô thtrư ng. ð lương hoá c th m c ñ c a l i th so sánh m t m t hàng, có th s d ng côngth c tính l i th so sánh trông th y (RCA) c a Balassa công b vào năm 1965. Công th c nàyñư c ño b ng t l gi a t trong kim ng ch xu t kh u m t m t hàng trong t ng kim ng chxu t kh u c a m t nư c so v i t trong xu t kh u m t hàng ñó c a th gi i trong t ng kimng ch xu t kh u c a th gi i trong m t kho ng th i gian nh t ñ nh thư ng là 1 năm. RCAij = (xij/xwj)/(Σxij/Σxwj) ñây: + xij là kim ng ch xu t kh u m t hàng j c a nư c i + xwj là kim ng ch xu t kh u m t hàng j c a th gi i + Σxij là t ng kim ng ch xu t kh u c a nư c i trong th i gian tương ng + Σxwj là t ng kim ng ch xu t kh u c a th gi i trong th i gian tương ng Công th c này ñưa ra cách th c ño lư ng c th và rõ ràng l i th so sánh m t m t hàngtrong m t kho ng th i gian cho nên nó ñư c s d ng khá ph bi n. N u ch s này l n hơn 1thì m t hàng ñó có l i th so sánh. Và ch s này càng cao, l i th so sánh c a m t hàng càngcao và v i s tăng lên c a ch s như v y, m t hàng có th khai thác ñư c l i th so sánhm c cao nh t. Công th c ch ra l i th sánh ph thu c vào 4 y u t là kim ng ch xu t kh um t hàng c a m t nư c và th gi i, t ng kim ng ch xu t kh u c a m t nư c và c th gi i. Doñó, ñ gia tăng ch s này, c n tăng kim ng ch xu t kh u tương ñ i m t hàng. L i th so sánhcó th thay ñ i r t nhanh chóng vì nó ph thu c vào 4 y u t thư ng xuyên thay ñ i. Khi thtrư ng xu t kh u ñư c m r ng, cơ h i ñ tăng l i th so sánh c a m t hàng xu t hi n. Do ñó,toàn c u hoá th trư ng t o cơ h i r t l n cho ñ gia tăng l i th so sánh c a các m t hàng khith c hi n ñư c vi c xu t kh u ra th trư ng nư c ngoài. Nh ng m t hàng có thương hi u 1m nh, phù h p v i nhu c u th trư ng nư c ngoài, có kh năng c nh tranh cao, có kh năngtăng nhanh s n lư ng và kim ng ch xu t kh u và theo ñó l i th so sánh s có xu hư ng ñư cc i thi n. K t qu tính toán t công th c có th s d ng ñ so sánh, ñ i chi u l i th so sánhc a các m t hàng các nư c khác nhau. L i th so sánh m t hàng cà phê Vi t Nam M t hàng cà phê xu t kh u c a Vi t Nam là m t hàng s d ng nhi u ngu n l c v ñ tñai, khí h u, th như ng và lao ñ ng Vi t Nam. Vi t Nam xu t kh u hai lo i cà phê là càphê Arabica và Robusta. C hai m t hàng này ñ u ñư c th trư ng th gi i ch p nh n m c dùm c ñ có khác nhau. M t hàng cà phê là m t hàng có liên quan ñ n vi c làm và thu nh p c anhi u nông dân. Do ñó, vi c ñ y m nh xu t kh u m t hàng này không ch so ý nghĩa v m tkinh t và còn có nh ng tác ñ ng quan tr ng v m t xã h i. Trong giai ño n 1991-2008, c vs n lư ng và kim ng ch xu t kh u m t hàng cà phê Vi t Nam ñ u có xu hư ng tăng lên. (xemHình 1). Chính vi c gia tăng c s n lư ng và kim ng ch là m t trong nh ng ñi u ki n ñ m thàng cà phê Vi t Nam có s c i thi n v l i th so sánh. Hình 1: S n lư ng và kim ng ch xu t kh u cà phê Vi t Nam giai ño n 1991 - 2008 Ngu n: Hi p h i cà phê- ca cao Vi t Nam T công th c trên, căn c vào s li u xu t kh u cà phê Vi t Nam và th gi i, có thtính toán l i th so sánh m t hàng cà phê Vi t Nam ñ ñ i chi u v i l i th so sánh m t hàngnày m t s nư c như hình 2 dư i ñây, Hình 2: So sánh l i th so sánh cà phê Vi t Nam v i m t s nư c 2 Ngu n: Tính toán c a tác gi t s li u T ng c c th ng k và Hi p h i cà phê th gi i T hình 1, n u so sánh v i l i th so sánh m t hàng cà phê c a 2 nư c xu t kh u cà phêhàng ñ u th gi i là Brazil và Cô- lôm- bia có th th y, m t hàng cà phê Vi t Nam là m t hàngcó l i th so sánh cao. Trong giai ño n 2001-2006, có l i th so sánh cà phê Vi t Nam, nhìnchung, th p hơn l i th so sánh m t hàng này c a hai ñ i t ...