ĐÁNH GIÁ MÔI TRƯỜNG VÀ LỢI ÍCH RÒNG - 4

Thuế càng cao giảm phát thải càng nhiều và ngược lại. Trong ví dụ của hình 12-1, mức thuế 50$ làm nhà máy giảm đến mức 37,5 tấn/tháng, trong khi mức thuế 180$ làm giảm phát thải tới 5 tấn/tháng. Cũng vậy, hàm số chi phí giảm ô nhiễm biên càng dốc, phát thải giảm càng ít khi có thuế. Chúng ta sẽ quay lại vấn đề này ở phần dưới đây. Tuy nhiên cũng phải thấy rằng nếu nhà máy không hoạt động trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, thuế sẽ không hoạt động theo cách chúng ta...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐÁNH GIÁ MÔI TRƯỜNG VÀ LỢI ÍCH RÒNG - 4đa hóa lợi nhuận, nhà máy phải làm mọi cách để tối thiểu hóa tổng chi phí, bao gồm cảthuế phát thải. Phản ứng của nhà máy phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Thuế càng cao giảmphát thải càng nhiều và ngược lại. Trong ví dụ của hình 12-1, mức thuế 50$ làm nhà máygiảm đến mức 37,5 tấn/tháng, trong khi mức thuế 180$ làm giảm phát thải tới 5 tấn/tháng.Cũng vậy, hàm số chi phí giảm ô nhiễm biên càng dốc, phát thải giảm càng ít khi có thuế.Chúng ta sẽ quay lại vấn đề này ở phần dưới đây. Tuy nhiên cũng phải thấy rằng nếu nhàmáy không hoạt động trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, thuế sẽ không hoạt động theocách chúng ta đã phân tích. Cũng vậy, những nhà máy bán sản phẩm của mình trên thịtrường quốc tế và cạnh tranh với những đối thủ không phải trả thuế môi trường không thểnào chuyển một phần thuế sang người tiêu thụ.Thuế và tiêu chuẩn phát thảiSo sánh công cụ thuế và công cụ tiêu chuẩn phát thải. Với thuế, tổng chi phí của công ty là3.750$. Giả sử thay vào đó, nhà chức trách ban hành một tiêu chuẩn phát thải quy địnhcông ty phải giảm phát thải xuống tới mức 25 tấn/tháng. Trong trường hợp này, tổng chiphí của công ty chỉ là 1,250$ cho phần giảm ô nhiễm. Do đó, hệ thống thuế cuối cùng lạigây ra nhiều chi phí cho công ty hơn công cụ tiêu chuẩn. Với công cụ tiêu chuẩn, công tycó cùng mức chi phí giảm ô nhiễm như với công cụ thuế nhưng vẫn sử dụng miễn phí dịchvụ môi trường, trong khi với hệ thống thuế, công ty phải trả tiền cho dịch vụ môi trườngnày. Trong khi các công ty gây ô nhiễm thích công cụ tiêu chuẩn hơn thuế phát thải, có lýdo để ta thấy rằng tại sao xã hội lại thích công cụ thuế hơn công cụ tiêu chuẩn.Mức thuế hiệu quả xã hộiTrong tình trạng có cạnh tranh, mức thuế đánh càng cao thì phát thải giảm càng nhiều,nhưng cụ thể là cần phải định ra một mức thuế cao đến bao nhiêu? Nếu chúng ta biết hàmthiệt hại biên và hàm giảm ô nhiễm biên, câu trả lời sẽ là định mức thuế sao cho có đượcmức phát thải hiệu quả, như có thể thấy ở Hình 12-2. Chúng ta thêm hàm thiệt hại biênMD = 4E vào cùng với đường MAC trong hình 12-1. Cho MD bằng MAC ta có thuế suấthiệu quả xã hội là 100$/tấn. Nếu nhà chức trách biết thông tin của cả hai hàm số này thì cóthể tính được mức thuế trên mỗi đơn vị phát thải.Chi phí thực thi của chính sách thuế là bao nhiêu? Chúng ta phải phân biệt chi phí tư nhânvà chi phí xã hội. Chúng ta đã định nghĩa chi phí thực thi tư nhân, bằng tổng chi phí giảm ônhiễm cộng tiền thuế. Trong hình 12-2, chi phí tư nhân là diện tích e cộng diện tích(a+b+c+d). Nhưng chi phí thực thi tư nhân không đại diện cho chi phí nguồn lực xã hộiphải gánh chịu khi áp dụng chính sách thuế. Chúng ta quan tâm đến chi phí xã hội Chi phí thực thi xã hội chỉ bao gồm những nguồn lực cần thiết để đạt mục tiêu môi trường; nghĩa là không bao gồm tiền thuế.Thuế thực sự là khoản thanh toán chuyển giao, là khoản thanh toán các tác nhân gây ônhiễm trả cho khu vực công và cuối cùng là cho xã hội, những người thụ hưởng lợi ích từchi tiêu công. Người gây ô nhiễm cũng có thể là người thụ hưởng những lợi ích này. Do đókhoản thanh toán chuyển giao không phải là chi phí xã hội của chính sách. Như vậy chi phíthực thi xã hội là diện tích e, là tổng chi phí giảm ô nhiễm của người gây ô nhiễm.Xã hội cũng quan tâm đến lợi ích xã hội ròng của chính sách thuế.Barry Field & Nancy Olewiler 190 Lợi ích xã hội ròng của một chính sách được định nghĩa là tổng thiệt hại giảm được trừ chi phí thực thi xã hộiHình 12-2: Thuế phát thải hiệu quả xã hội $ MD 200 MAC f 100 a c e d b 0 10 25 50 Phát thải E1 E* E0 (tấn/tháng) Cân bằng hiệu quả xã hội đạt được với mức thuế bằng 100$/tấn. Đây là mức “giá” mà MD = MAC. Chi phí thực thi tư nhân là tổng tiền thuế phải trả, diện tích (a+b+c+d), cộng với tổng chi phí giảm ô nhiễm, là diện tích e. Tổng chi phí thực thi xã hội là TAC. Lợi ích ròng của công cụ thuế là tổng thiệt hại mất đi, diện tích (e+f) trừ TAC, là diện tích f.Ví dụ: Tính toán lợi ích xã hội ròng trong hình 12-2Các bước thực hiện như sau:1. Tính tổng thiệt hại giảm được.Tổng thiệt hại giảm được chính là diện tích dưới đường MD giới hạn bởi mức phát thải banđầu và mức phát thải hiệu quả xã hội, E*.Đây là diện tích (e + f) = 3.750$.2. Tính tổng chi phí giảm ô nhiễm.TAC = diện tích e = 1.250$.3. Tính lợi ích xã hội ròng.L ...