Đánh giá sự ảnh hưởng của số lượng trạm đo mưa trong việc tính toán lưu lượng bằng mô hình SWAT

Bài viết Đánh giá sự ảnh hưởng của số lượng trạm đo mưa trong việc tính toán lưu lượng bằng mô hình SWAT trình bày mô phỏng lại dòng chảy trên toàn bộ lưu vực sông Hồng (giới hạn bởi đầu nguồn của sông tại Trung Quốc và trạm Sơn Tây ở Việt Nam) bằng mô hình SWAT.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá sự ảnh hưởng của số lượng trạm đo mưa trong việc tính toán lưu lượng bằng mô hình SWATTuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2020. ISBN: 978-604-82-3869-8 ĐÁNH GIÁ SỰ ẢNH HƯỞNG CỦA SỐ LƯỢNG TRẠM ĐO MƯATRONG VIỆC TÍNH TOÁN LƯU LƯỢNG BẰNG MÔ HÌNH SWAT Đào Thị Huệ1, Vũ Đức Tùng2 1 Trường Đại học Thủy lợi, email: hue.dt@tlu.edu.vn 2 Tổng cục Phòng chống thiên tai1. GIỚI THIỆU CHUNG hình SWAT cho toàn bộ lưu vực sông Hồng (giới hạn bởi đầu nguồn của sông tại Trung Dòng chảy được biết đến là một quá trình Quốc và trạm Sơn Tây ở Việt Nam) để xáctích hợp của các quá trình khí quyển và địa định dòng chảy lưu vực trong 2 trường hợphình [1], đóng vai trò chính trong lĩnh vực khác nhau về trạm đo mưa để xem xét ảnhtài nguyên nước, môi trường và thủy văn của hưởng của số liệu mưa đầu vào trong việclưu vực sông [2]. Đó cũng là nền tảng để tính toán lưu lượng trong khu vực.giúp các nhà nghiên cứu có thể hiểu được vềvận chuyển trầm tích và xây dựng hệ thống 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUcảnh báo lũ. Để hiểu được các vấn đề này,việc ứng dụng các mô hình thủy văn được Trong bài báo này, nhóm tác giả lựa chọncho là một trong những giải pháp hữu hiệu mô hình thủy văn SWAT để tính toán lưunhất. Trong số các mô hình thủy văn, mô lượng trên toàn bộ lưu vực sông Hồng. Dữhình SWAT đã được áp dụng rộng rãi trong liệu đầu vào được thu thập bao gồm: (1) Cácnhiều lĩnh vực nghiên cứu khác nhau, nhất là dữ liệu không gian như bản đồ địa hình lưuứng dụng trong nghiên cứu thủy văn và vận vực dưới dạng mô hình số độ cao DEMchuyển trầm tích ở các lưu vực nhỏ và lớn. (nguồn: https://earthexplorer.usgs.gov), bảnCác nghiên cứu [3], [4] vào năm 2011 và đồ thổ nhưỡng (nguồn: FAO), bản đồ sử2018 đã mô phỏng việc xả thải và vận dụng đất của lưu vực năm 2007 (nguồn: Bộchuyển trầm tích trong lưu vực tại Pháp và tài nguyên môi trường) và (2) các dữ liệulưu vực sông Wadi Harraza. Các ứng dụng thuộc tính bao gồm vị trí địa lý các trạm thủytương tự của mô hình SWAT trong nghiên văn và số liệu khí tượng (nguồn: Bộ nôngcứu dòng chảy và vận chuyển trầm tích được nghiệp và phát triển nông thôn).giới thiệu bởi Abbaspour vào năm 2007 [5] Mô hình được thiết lập với một cửa ra tạivà Chantha và cộng sự vào năm 2011 [6].Kết quả từ các nghiên cứu đã chỉ ra rằng trạm Sơn Tây cho toàn bộ lưu vực với thờiviệc sử dụng mô hình SWAT có thể giúp mô lượng tính toán và hiệu chỉnh trong 7 năm từphỏng khá chính xác dòng chảy và dòng 1/1/2003 đến 31/12/2009. Sau đó mô hình sẽtrầm tích, phù hợp với dữ liệu quan trắc. được kiểm định, xác thực lại các thông sốNgoài ra, mô hình cũng có hiệu quả trong sau khi đã hiệu chỉnh trong khoảng thời gianmô phỏng dòng chảy mưa và quá trình thủy tử 1/1/2010 đến 31/12/2013. Các quá trìnhvăn. Tuy nhiên ảnh hưởng của số lượng trạm hiệu chỉnh và kiểm định được thực hiện tại 4đo mưa và vị trí các trạm tới kết quả của mô trạm đo dọc theo các sông chính của lưu vựchình SWAT chưa được quan tâm. Do đó, bao gồm trạm Lai Châu, Hòa Bình, Gànhmục tiêu chính của bài báo là áp dụng mô Gà, Sơn Tây. 448 Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2020. ISBN: 978-604-82-3869-83. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Trường hợp 1: Kết quả từ mô hình đã chỉ ra rằng dòng chảy đã được mô phỏng khá Do mục tiêu chính của bài báo là đánh giá chính xác, đúng theo xu hướng dòng chảysự ảnh hưởng của vị trí các trạm đo mưa thực tế và thậm chí cả các khoảng thời giantrong tính toán lưu lượng nên việc chạy mô xuất hiện lũ (hình 3). Tuy nhiên sự khác biệthình sẽ được thực hiện trong 2 trường hợp: giữa kết quả tính toán và số liệu thực đo đượctrường hợp 1 bao gồm 19 trạm đo mưa và thể hiện rất rõ ràng khi tính toán ở trạm đotrường hợp 2 bao gồm 61 trạm đo mưa. Lai Châu (hình 4). Sự chênh lệch về lưu lượng có thể lên đến 200-300% mỗi năm. Thiếu các trạm đo mưa ở khu vực thượng nguồn có thể là nguyên nhân gây ra sự thiếu chính xác tron ...