Đánh giá thiệt hại lũ đồng bằng sông Cửu Long - ThS. Phạm Ngọc

Lũ ở đồng bằng sông Cửu Long đã gây ra những ảnh hưởng lớn tới những hoạt động kinh tế xã hội, và gây thiệt hại những tài sản của người dân sống trong vùng ngập lũ. Việc dự báo với những thông tin chi tiết về lũ như: Phạm vi không gian, độ ngập và khoảng thời gian ngập, cùng với những thiệt hại mà nó gây ra thì rất cần thiết cho những công việc giảm thiểu thiên tai lũ lụt. Nhằm giúp các bạn hiểu hơn về vấn đề này, mời các bạn cùng tham khảo bài viết "Đánh giá thiệt hại lũ đồng bằng sông Cửu Long" dưới đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá thiệt hại lũ đồng bằng sông Cửu Long - ThS. Phạm Ngọc ĐÁNG GIÁ THIỆT HẠI LŨ ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG ThS. Phạm Ngọc Trường Đại Học Thủy Lợi – Cơ Sở 2 2 Trường Sa, Phường 17, Quận Bình Thạnh, Tp Hồ Chí Minh Email: phamngoc_76@yahoo.com Tóm tắt Lũ ở đồng bằng sông Cửu Long đã gây ra những ảnh hưởng lớn tới những hoạt động kinh tế xã hội, và gây thiệt hại những tài sản của người dân sống trong vùng ngập lũ. Việc dự báo với những thông tin chi tiết về lũ như: phạm vi không gian, độ ngập và khoảng thời gian ngập, cùng với những thiệt hại mà nó gây ra thì rất cần thiết cho những công việc giảm thiểu thiên tai lũ lụt. Trong nghiên cứu này với sự trợ giúp của mô hình VRSAP, và kết quả điều tra thực địa về thiệt hại do trận lũ 2000, những thông số cơ bản của lũ và thiệt hại kinh tế do những trận lũ có tần suất khác nhau gây ra ở ĐBSCL đã được tính toán và thảo luận. Những thiệt hại đã được tính toán bao gồm những thiệt hại trực tiếp, gián tiếp, và hữu hình cho 4 loại sử dụng đất khác nhau (dân cư, thương nghiệp, công nghiệp, và cơ sở hạ tầng). Đồng thời, đường cong tần suất - thiệt hại, quan hệ giữa tần suất lũ tại Kratie và những thiệt hại kinh tế tiềm tàng, đã được xây dựng, rất có ích cho việc ước tính thiệt hại nhanh hỗ trợ cho việc lập kế hoạch những công việc cứu trợ, hỗ trợ cho những người dân bị ảnh hưởng, các biện pháp phòng chống… I. ĐẶT VẤN ĐỀ Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) bao gồm 11 tỉnh: Minh Hải, Kiên Giang, Sóc Trăng, Cần Thơ, Trà Vinh, Vĩnh Long, Bến Tre, Tiền Giang, An Giang, Đồng Tháp, và một phần tỉnh Long An. Nó đóng một vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế của Việt nam. Nó đóng góp 40% sản phẩm nông nghiệp của toàn quốc, các sản phẩm lúa gạo và thủy sản góp phần quan trọng cho xuất khẩu và chiếm khoảng 27% GDP của toàn quốc. Tuy nhiên, bên cạnh những nguồn lợi, lũ cũng ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế - xã hội của người dân sống trong vùng ngập lũ, gây ra những tổn thất về người, thiệt hại cơ sở hạ tầng và các hệ thống sản suất. Số liệu thống kê thiệt hại về lũ ở ĐBSCL trong những năm gần đây được thể hiện trong bảng 1 dưới đây: Bảng1: Thiệt hại do lũ ở ĐBSCL Năm 1978 1984 1991 1994 1995 1996 1997 2000 Số người chết 196 107 143 407 127 219 7 481 Thiệt hại - - 590.000 2.283.888 383.572 2.465.823 67.496 3.911.198 (106 đồng) Nguồn: Tổng hợp từ các Ban phòng chống lụt bão địa phương 1  Số liệu trên cho thấy rằng ước tính thiệt hại kinh tế do lũ gây ra ở ĐBSCL là khá lớn. Tuy nhiên phương pháp ước tính những thiệt hại trên hiện nay chủ yếu dựa trên số liệu thống kê từ các hộ gia đình, cơ sở sản xuất… của địa phương bị thiệt hại do lũ báo cáo lên, phương pháp này nhiều khi mang lại kết quả không chính xác, bị động, và tốn thời gian. Hơn nữa những thiệt hại này mới chỉ đề cập tới những thiệt hại kinh tế do lũ trực tiếp gây ra cho cơ sở hạ tầng, nông nghiệp, nhà cửa của người dân sống trong vùng ngập lũ, mà chưa đề cập tới các thiệt hại gián tiếp, các thiệt hại vô hình: như thiệt hại đến các hoạt động kinh tế xã hội, ảnh hưởng môi trường, đến sức khoẻ của nhân dân sống trong vùng ngập lũ… Đáng giá thiệt hại sau mỗi một trận lũ là một trong những công việc rất quan trọng và cần thiết trong quản lý và giảm thiểu thiệt hại lũ. Mục tiêu của nghiên cứu này sẽ đánh giá những thiệt hại kinh tế do lũ gây ra sẽ được đánh giá một cách đầy đủ hơn bao gồm các thiệt hại hữu hình (trực tiếp, gián tiếp), và vô hình. Đồng thời tìm kiếm một đường quan hệ giữa thiệt hại kinh tế với các trận lũ có tần suất khác nhau (hay đường tần xuất thiệt hại) để trợ giúp cho những người quản lý trong lĩnh vực quản lý và giảm thiểu thiệt hại lũ ở ĐBSC có thể ước lượng nhanh thiệt hại ngay sau mỗi trận lũ. II. PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN Đánh giá định lượng những thiệt hại kinh tế gây ra do lũ cũng như bất kỳ một loại thiên tai nào đều là một quá trình rất phức tạp. Nó bị điều khiển bởi nhiều yếu tố bao gồm cả những đặc trưng của lũ như độ sâu và thời gian ngập, vận tốc dòng chảy, phân bố không gian của lũ…, và những hoạt động kinh tế xã hội của người dân sống trong vùng ngập lũ. Trong những thập kỷ gần đây, với sự phát triển của công nghệ, trên thế giới đã có rất nhiều mô hình đánh giá thiệt hại lũ đã được phát triển với sự hỗ trợ của các mô hình toán mô phỏng lũ và sử dụng những công nghệ mới như GIS và viễn thám. Ví dụ như mô hình FLOODIS được thiết kế bởi Xiuwan (1998), mô hình UFDSM của Heping và cộng sự ...