Đánh giá thực trạng an toàn tiêm chủng trong Chương trình tiêm chủng mở rộng tỉnh Hòa Bình

Bài viết trình bày khảo sát cơ sở vật chất, trang thiết bị về tiêm chủng, đánh giá kiến thức, thực hành an toàn tiêm chủng của nhân viên y tế tuyến xã. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang tại 30 trạm y tế, 150 nhân viên y tế thực hiện tiêm chủng, thời gian từ tháng 9/2014 -11/2014.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá thực trạng an toàn tiêm chủng trong Chương trình tiêm chủng mở rộng tỉnh Hòa Bình ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG AN TOÀN TIÊM CHỦNG TRONG CHƯƠNG TRÌNH TIÊM CHỦNG MỞ RỘNG TỈNH HÒA BÌNH Bùi Thu Hằng*, Trịnh Văn Hùng** * Sở Y tế tỉnh Hòa Bình, **Trường đại học Y-Dược Thái Nguyên TÓM TẮT Mục tiêu: Khảo sát cơ sở vật chất, trang thiết bị về tiêm chủng, đánh giá kiến thức, thực hành an toàn tiêm chủng của nhân viên y tế tuyến xã. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang tại 30 trạm y tế, 150 nhân viên y tế thực hiện tiêm chủng, thời gian từ tháng 9/2014 -11/2014. Kết quả: 50% số trạm y tế đạt đầy đủ điều kiện về cơ sở vật chất và 53,3% số trạm y tế đạt đầy đủ điều kiện về trang thiết bị, vật tư theo quy định về an toàn tiêm chủng. Kiến thức về tiêm chủng của cán bộ y tế xã còn thiếu hụt, đạt 60,6% so với điểm tối đa. Thực hành về quy trình an toàn tiêm chủng còn nhiều thiếu sót, tỷ lệ bà mẹ không được cán bộ y tế tư vấn về lợi ích và tác dụng của tiêm chủng là 9,3%,, không được tư vấn về tác dụng không mong muốn và rủi ro chiếm tỷ lệ 27,3%. 36,7% cán bộ y tế không rửa tay trước khi tiêm, 12% số mũi tiêm không đúng kỹ thuật, 17,3% số mũi tiêm cán bộ y tế dùng bông cồn ướt sát khuẩn ấn vào vị trí vừa tiêm, 18% số mũi tiêm cán bộ y tế không bỏ nắp đậy kim vào hộp an toàn ngay sau khi pha hồi chỉnh, 13,3% số trẻ không được theo dõi đủ 30 phút tại trạm sau khi tiêm .22% số bà mẹ không được hướng dẫn chăm sóc theo dõi tiếp sau khi về nhà. Từ khóa: an toàn tiêm chủng, tiêm chủng mở rộng. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong những năm gần đây, tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ em dưới 1 tuổi tại tỉnh Hòa Bình luôn đạt trên 95%, tỷ lệ mắc các bệnh trong chương trình tiêm chủng mở rộng đã được khống chế và giảm rõ rệt [6]. Tuy nhiên, để có được mũi tiêm chủng an toàn cho đối tượng được tiêm, cán bộ tiêm chủng và cho cộng đồng thì phải đảm bảo an toàn từ vaccin, hệ thống dây chuyền lạnh, nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, qui trình tiêm chủng và giám sát phản ứng sau tiêm [3]. Bất cứ một mắt xích nào trong quy trình tiêm chủng nếu thực hiện không đúng, đều có thể gây ra các biến cố không mong muốn cho đối tượng được tiêm, cán bộ y tế và cộng đồng. Qua kiểm tra, giám sát công tác an toàn tiêm chủng tại tuyến xã còn nhiều hạn chế, tồn tại như: một số điểm tiêm chủng có cơ sở vật chất không đảm bảo, chật hẹp, xuống cấp, cùng với đó việc sắp xếp thiết bị, bàn tiêm không hợp lý; kiến thức, thực hành về tiêm chủng của nhân viên y tế chưa đạt yêu cầu. Nhằm đánh giá thực trạng an toàn tiêm chủng qua đó đưa ra giải pháp phù hợp nâng cao chất lượng hiệu quả của chương trình tiêm chủng mở rộng, chúng tôi thực hiện đề tài này với mục tiêu sau: 1. Khảo sát cơ sở vật chất, trang thiết bị đảm bảo an toàn tiêm chủng tại các trạm y tế. 2. Đánh giá kiến thức, thực hành an toàn tiêm chủng của cán bộ y tế tuyến xã trong chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ em dưới 1 tuổi. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu: 150 cán bộ thực hiện tiêm chủng tại 30 trạm y tế được phỏng vấn kiến thức về tiêm chủng; Khảo sát cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, việc bảo quản vắc xin, vật tư thiết yếu trong tiêm chủng; Quan sát việc thực hiện quy trình tiêm chủng trong buổi tiêm chủng hàng tháng tại trạm y tế, mỗi trạm quan sát 5 trẻ được tiêm chủng. 2. Địa điểm nghiên cứu: 30 trạm y tế 55 3. Thời gian nghiên cứu: từ tháng 10 -12/2014 4. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang 5. Phương pháp thu thập số liệu. - Các chỉ số thu thập theo 3 bộ câu hỏi bao gồm: Bộ câu hỏi để thu thập thông tin về điều kiện kinh tế xã hội của xã, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, vật tư, nhân lực tiêm chủng tại trạm y tế; Bộ câu hỏi phỏng vấn đánh giá kiến thức của cán bộ y tế thực hiện tiêm chủng; Bộ câu hỏi đánh giá thực hành về an toàn tiêm chủng tại 30 trạm y tế. - Nhóm thu thập số liệu là chuyên viên Sở Y tế, cán bộ phụ trách tiêm chủng của Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh và Trung tâm Y tế dự phòng các huyện/thành phố. Cán bộ điều tra, được tập huấn để thống nhất quy trình và chuẩn hóa phương pháp thu thập số liệu trước khi điều tra. 6. Chỉ tiêu nghiên cứu * Các chỉ tiêu đánh giá nguồn lực cho công tác tiêm chủng tại trạm y tế [1] - Cơ sở vật chất: Chỗ ngồi chờ; khu vực khám sàng lọc, tư vấn; khu vực thực hiện tiêm chủng khu vực theo dõi và xử trí sau tiêm chủng. - Trang thiết bị, dụng cụ, dây chuyền lạnh bảo quản vắc xin, vật tư cần thiết cho tiêm chủng * Các chỉ tiêu đánh giá kiến thức của cán bộ y tế về tiêm chủng [3]. Tổng điểm kiến thức đạt tối đa là 30 điểm. - Kiến thức cơ bản về tiêm chủng mở rộng: Lịch tiêm chủng mở rộng, hoãn tiêm, dấu hiệu bất thường và cách xử trí phản ứng sau tiêm chủng, xử lý bơm kim tiêm sau sử dụng. ...