Đánh giá trách nhiệm pháp lý của kiểm toán độc lập tại Việt Nam

Nghiên cứu đề tài “Đánh giá trách nhiệm pháp lý của kiểm toán độc lập tại Việt Nam” nhằm tìm hiểu, nghiên cứu trách nhiệm pháp lý của kiểm toán độc lập đối với báo cáo kiểm toán tại các quốc gia khác nhau, đánh giá ưu điểm và nhược điểm trong chất lượng dịch vụ kiểm toán độc lập.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá trách nhiệm pháp lý của kiểm toán độc lập tại Việt Nam Hội thảo khoa học cấp Quốc gia “Phát triển kinh tế Việt Nam thích ứng với bối cảnh mới” ĐÁNH GIÁ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ CỦA KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP TẠI VIỆT NAM ThS. Lại Thị Minh Trang, ThS. Mai Thu Hà TÓM TẮT Kiểm toán độc lập cùng chất lượng dịch vụ kiểm toán trong nền kinh tế thị trường đóng vai trò quan trọng trong việc tạo niềm tin cho cơ quan nhà nước, cổ đông và nhà đầu tư. Trách nhiệm của kiểm toán độc lập đóng vai trò then chốt trong nâng cao chất lượng kiểm toán. Nhóm tác giả chọn đề tài “Đánh giá trách nhiệm pháp lý của kiểm toán độc lập tại Việt Nam” nhằm tìm hiểu, nghiên cứu trách nhiệm pháp lý của kiểm toán độc lập đối với báo cáo kiểm toán tại các quốc gia khác nhau, đánh giá ưu điểm và nhược điểm trong chất lượng dịch vụ kiểm toán độc lập. Bằng phương pháp nghiên cứu tình huống cụ thể case-study, kết hợp với thu thập thông tin, giải thích, phân tích, đánh giá, tác giả làm rõ trách nhiệm pháp lý của kiểm toán độc lập, từ đó chỉ ra ưu điểm và hạn chế của kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán độc lập, rút ra bài học quý giá để cải thiện trách nhiệm của kiểm toán độc lập hiện nay. Cuối cùng, nghiên cứu đã nêu ra một số kiến nghị dựa trên những mặt hạn chế trong quy định pháp lý của kiểm toán viên, doanh nghiệp kiểm toán độc lập đối với báo cáo kiểm toán tại Việt Nam. Từ khoá: Trách nhiệm pháp lý, doanh nghiệp kiểm toán, kiểm toán viên độc lập ABSTRACT ASSESSMENT OF LEGAL RESPONSIBILITY OF INDEPENDENT AUDIT IN VIETNAM Independent audit have a mandate to provide reliable audit service quality and gives confidence for state agencies, shareholders and investors. The responsibility of independent auditors plays an extremely important role in improving audit quality. In answering the question “Assessment of legal responsibilities of independent audit in Vietnam”, the author has considered the legal responsibilities of independent auditors for audit report in different countries and evaluate the advantages and disadvantages in the quality of independent audit service. By the method of case study combined with information collection, interpretation and evaluation, this paper clarifies the legal responsibility of independent audit, indicate the advantages and limitations of auditors as well as audit firms and, consequently, improve the responsibility independent audit. Finally, the author has made a number of recommendations based on the abovementioned limitation in the legal regulations of auditors and independent auditing firms for audit reports in Vietnam. Keywords: Legal responsibility, audit firm, independent auditor 1. GIỚI THIỆU Nền kinh tế thị trường đang phát triển cùng sự đột phá của công nghệ thông tin, doanh nghiệp cần có thông tin chính xác, kịp thời và tin cậy để giao dịch trên các thị trường tài chính. Đáp ứng yêu cầu này, cần có bên thứ ba độc lập khách quan, trình độ chuyên môn cao, được pháp luật cho phép cung cấp thông tin, đáng tin cậy. Bên thứ ba này là kiểm toán độc lập. Vai trò của kiểm toán độc lập ngày càng được khẳng định. Kiểm toán độc lập tạo niềm tin cho cơ 455 Hội thảo khoa học cấp Quốc gia “Phát triển kinh tế Việt Nam thích ứng với bối cảnh mới” quan nhà nước, nhà đầu tư - những người cần thông tin chính xác và đầy đủ từ Báo cáo tài chính, để đưa ra các quyết định đúng đắn. Kiểm toán viên độc lập đưa ra tư vấn, hướng dẫn cho các doanh nghiệp về thủ tục kiểm toán và hoạt động quản lý tài chính có hiệu quả. Chất lượng dịch vụ kiểm toán cũng đòi hỏi ngày càng cao. Thực tế, Việt Nam cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, dịch vụ kiểm toán còn nhiều sai phạm, nhiều vụ bê bối kiểm toán đã bị phanh phui. Kiểm toán viên đóng vài trò quan trọng tạo nên chất lượng dịch vụ kiểm toán. Kiểm toán viên được coi là người “cầm” “cán cân” liêm khiết trong lĩnh vực kinh tế - tài chính của mỗi quốc gia. Kiểm toán viên không chỉ tuân thủ theo các chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, mà còn phải tuân thủ các quy định pháp luật. Các quy định pháp luật đối với kiểm toán viên ở mỗi quốc gia lại có điểm khác biệt tuỳ theo cơ sở luật pháp và đặc điểm kinh tế riêng. Do đó, tác giả chọn đề tài “Đánh giá trách nhiệm pháp lý của Kiểm toán độc lập tại Việt Nam” làm đề tài để nghiên cứu, đưa ra những so sánh, và bài học cho kiểm toán viên, doanh nghiệp kiểm toán độc lập và cơ chế quản lý hoạt động kiểm toán độc lập Việt Nam. 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu: Tập trung vào trách nhiệm pháp lý của kiểm toán viên, doanh nghiệp kiểm toán độc lập. Phạm vi nghiên cứu:  Phạm vi không gian: Nghiên cứu trách nhiệm pháp lý của Kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán độc lập tại một số quốc gia lớn như Mỹ và Anh để làm tiền đề cho cơ sở so sánh và chủ yếu đi sâu ở Việt Nam.  Phạm vi thời gian: Thời gian nghiên cứu lấy mốc từ năm 2011 đến nay, thời gian sau khi Luật kiểm toán độc lập ra đời. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp thực hiện là thu thập thông tin từ quá trình tổng quan tài liệu các nghiên cứu trong nước và nước ngoài, các bài báo có uy tín, thông tin từ các website của Bộ tài chính, Hiệp hội kiểm toán Việt Nam,... và văn bản pháp luật có liên quan đến trách nhiệm pháp lý của kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán độc lập. Tác giả không chỉ nghiên cứu trách nhiệm pháp lý của kiểm toán viên, doanh nghiệp kiểm toán độc lập đối với báo cáo kiểm toán trên mặt lý luận mà còn kết hợp với các phương pháp phân tích, giải thích, đánh giá và so sánh case study. Cụ thể là xây dựng case study với các giả định dựa trên các trường hợp cụ thể để làm rõ trách nhiệm pháp lý; so sánh trách nhiệm pháp lý của kiểm toán viên, doanh nghiệp kiểm toán đ ...