DANH HOẠ TRẦN VĂN CẨN

Hoạ sĩ Trần Văn Cẩn sinh ngày 13 tháng 8 năm 1910 tại Kiến An, nay là quận Kiến An thuộc thành phố Hải Phòng trong một gia đình trí thức nghèo, bố làm nghề bưu điện, mẹ làm nghề thủ công nặn con giống bằng bột dẻo và làm đèn giấy bằng nan tre... Năm 1924 vào tuổi 14, sau khi học hết tiểu học ở Kiến An, ông lên Hà Nội ở với bà nội. Qua hai năm trung học, năm 1925, theo ý kiến của bố, ông thi vào Trường Kỹ nghệ thực hành (école de l’...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
DANH HOẠ TRẦN VĂN CẨN DANH HOẠ TRẦN VĂN CẨN Hoạ sĩ Trần Văn Cẩn sinh ngày 13 tháng 8 năm 1910 tại Kiến An, nay là quận Kiến An thuộc thành phố Hải Phòng trong một gia đình trí thức nghèo, bố làm nghề bưu điện, mẹ làm nghề thủ công nặn con giống bằng bột dẻo và làm đèn giấy bằng nan tre... Năm 1924 vào tuổi 14, sau khi học hết tiểu học ở Kiến An, ông lên Hà Nội ở với bà nội. Qua hai năm trung học, năm 1925, theo ý kiến của bố, ông thi vào Trường Kỹ nghệ thực hành (école de l’TRẦN VĂN CẨN-Em Thuý-sơn art appliqué) Hà Nội, học vẽdầu mẫu đăng ten và thiết kế đồ gỗ. Năm 1930, ông tốt nghiệp vàđược điều về làm việc ở Viện Hải Dương học Nha Trang (nay là ViệnNghiên Cứu Hải Dương Học Nha Trang), làm công việc vẽ, chép lạinhững con cá lạ đánh bắt được từ biển về để lưu trữ vào hồ sơ gốc. Tạiđây, anh được làm quen với màu vẽ của những hoạ sĩ phương Tây từmột hoạ sĩ Pháp đến giúp Sở xây dựng mô hình để tham dự hội chợtriển lãm ở Paris. Sự kiện này đã dẫn ông tới bỏ công việc ở Sở cá,quay về Hà Nội với hoài bão trở thành hoạ sĩ tạo hình.Năm 1931, sau 3 tháng học dự bị do hoạ sĩ Nam Sơn hướng dẫn, TrầnVăn Cẩn thi đỗ vào khoá VI (1931-1936) Trường Cao Đẳng Mỹ ThuậtĐông Dương cùng với Nguyễn Gia Trí, Lưu Văn Sìn, Nguyễn VănTại, Nguyễn Thuỵ Nhân, Vũ Đức Nhuận... Năm 1933 ông cùng các hoạsĩ thể nghiệm thành công tranh sơn mài với sơn son, vỏ trứng. Vừa họctập, vừa sáng tác: năm 1934 tác phẩm đầu tay mang tên Mẹ Tôi đãđược tham dự phòng triển lãm ở Paris. Cùng với Lê Phổ, Phạm Hậu,Nguyễn Khang, Trần Quang Trân, Trần Văn Cẩn là một trong nhữngsinh viên đầu tiên nghiên cứu sơn ta, ông đã cùng bác Phó Thành tìmcách pha chế để có thể vẽ được nhiều lớp sơn chồng lên nhau và mài.Năm 1935, tại triển lãm lần thứ nhất Hội Khuyến Khích Kỹ thuật vàcông nghệ ( viết tắt là SADEAL) Trần Văn Cẩn đã có bốn tác phẩmEm gái tôi - sơn dầu, Cha con- lụa, Đi làm đồng và Cảnh bờ sông -khắc gỗ màu, trong đó hai bức Cha con và Đi làm đồng được sáng táctrên cơ sở ký hoạ ở Yên Viên, phía Bắc Hà Nội. Tại cuộc triển lãm nàyông được tặng giải ngoại hạng và được cử vào Ban giám khảo. Năm1936, ông lại gửi tới triển lãm SADEAL lần hai với ba bức tranh lụa:Cô đơn, Chân dung cô gái nhỏ và Chăn ngựa. Năm 1937 ông dự hộichợ triển lãm quốc tế Paris với bốn tác phẩm lụa: Chân dung cô gái trênnền hoa đào, Chợ hoa, Thê và Mang cỏ cho ngựa ăn. Có thể thấy suốtgiai đoạn học, Trần Văn Cẩn đi khá sâu vào chất liệu lụa vậy mà bài thitốt nghiệp của ông lại là bức bình phong trang trí khổ 180 x 60 cm ghéptừ 6 tấm vóc với đề tài sinh hoạt của giới trí thức xưa có tên Lều chõng.Bài tốt nghiệp này của ông được đánh giá cao.Khi ra trường, hoạ sĩ Trần Văn Cẩn từ chối sự bổ nhiệm của chínhquyền thuộc địa. Hè năm đó ông đi xe đạp vào Huế cùng hai bạn học đểvẽ phong cảnh, nhưng bị chính quyền nghi ngờ và gặp rất nhiều khókhăn. Nhưng ông quyết tâm tập trung vào chuyên môn, liên tục sángtác nhiều tác phẩm bằng các chất liệu sơn mài, lụa, sơn dầu, khắc gỗ.Có thể coi thời kỳ này là thời kỳ hoạ sĩ Trần Văn Cẩn thử sức mình trênnhiều chất liệu khác nhau và ở chất liệu nào ông cũng đạt được thànhcông. Đó là các tác phẩm: Đi lễ chùa - lụa; Trong vườn - năm 1938,sơn mài (120 x 80 cm) khi dự triển lãm SADEAL lần thứ III tại HảiPhòng, ông nhận được Giải Ngoại Hạng, tác phẩm này gửi đi dự triểnlãm ở Batavia. Tác phẩm Bên sông Hồng - lụa, Phong cảnh Huế - sơndầu năm 1939 dự triển lãm SADEAL lần thứ IV. Tác phẩm Gánh lúa -Lụa, Ngư dân - sơn dầu gửi sang Tokyo năm 1940. Năm 1943 ônggia nhập nhóm “Trung tâm nghệ thuật Việt Nam” gọi tắt là FARTA,đồng thời gửi hai tác phẩm: Em Thuý - sơn dầu và Gội đầu - khắc gỗ.Mà sau đó ông được tặng giải nhất. Năm sau, ở triển lãm FARTA lần 2,ông gửi hai tác phẩm: Bên ao sen - sơn dầu, Hai thiếu nữ trước bìnhphong - lụa, 1944. Cũng năm này, tác phẩm Nắng trong vườn - sơndầu của Trần Văn Cẩn gửi tham dự triển lãm Duy nhất. Tác phẩmsơn dầu Em Thuý và tác phẩm Gội đầu tranh khắc gỗ của hoạ sĩ TrầnVăn Cẩn hiện được lưu giữ tại Bảo tàng mỹ thuật Việt NamThời tiền khởi nghĩa, cảm tình với các bạn ở Văn hoá cứu quốc, ông vẽtranh cổ động Cứu nông dân, Trừ giặc đói, Phá xiềng, Bản đồ ViệtNam không thể chia cắt. Các tác phẩm của hoạ sĩ Trần Văn Cẩn sángtác đã tham dự nhiều triển lãm trong nước và quốc tế. Điều này, thểhiện sức sáng tạo của ông hết sức dồi dào. Chính ông cùng các hoạ sĩtốt nghiệp trường cao đẳng Mỹ Thuật Đông Dương thời đó như TôNgọc Vân, Nguyễn Phan Chánh, Nguyễn Đỗ Cung, Nguyễn Gia Trí,Nguyễn Tường Lân, Lê Văn Đệ, Lương Xuân Nhị... đã tạo nên nhữngtác phẩm hội hoạ hiện đại giai đoạn đầu ở Việt nam.Năm 1945 Cách mạng Tháng Tám thành công. Trong những ngày sôisục khí thế cách mạng và chống lại âm mưu xâm lược của giặc Pháp,hoạ sĩ Trần Văn Cẩn cùng với nhiều danh hoạ khác đã hăng hái vẽtranh cổ động cỡ lớn trưng bầy ở vườn hoa Chí Linh, Bờ Hồ, ngã tưTràng Tiền, trước cửa Nhà Hát Lớn. Hoạ sĩ Trần Văn Cẩn đã vẽ ápphích Nước Việt Nam của Người Việt Nam (4x6m), trong tranh banhân vật thanh niên nam, nữ, thiếu niên với vũ khí trong tay sẵn sàngbảo vệ tổ quốc. áp phích trên được dựng ở nhà Địa ốc Ngân Hàng. Thờigian này, hoạ sĩ Trần Văn Cẩn cùng anh em trong Hội Văn Hoá CứuQuốc đã tổ chức triển lãm văn hoá tại Nhà Khai Trí Tiến Đức, phốHàng Trống, Hà Nội. ở đây, hoạ sĩ Trần Văn Cẩn đã vẽ mẫu cửa - mộtmẫu cửa khá độc đáo ...