Đánh thuế đất đô thị bỏ trống: Kinh nghiệm quốc tế và hàm ý chính sách đối với Việt Nam

Hiện nay, Bộ Tài chính đang nghiên cứu xây dựng Dự thảo Luật Thuế Bất động sản, trong đó có nội dung đánh thuế đối với nhà ở thứ hai, thuế đối với nhà, đất bỏ trống phù hợp với thông lệ quốc tế. Bài viết cung cấp một góc nhìn từ kinh nghiệm quốc tế đối với đất đô thị bỏ trống, hay còn gọi là thuế đất trống. Đây là loại thuế chủ yếu do chính quyền địa phương ban hành, với mục đích tạo thêm nguồn thu cho chính quyền thành phố và chống đầu cơ, nhất là đối với các nước đang phát triển.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh thuế đất đô thị bỏ trống: Kinh nghiệm quốc tế và hàm ý chính sách đối với Việt Nam NHÌN RA THẾ GIỚIĐánh thuế đất đô thị bỏ trống:Kinh nghiệm quốc tế và hàm ý chính sáchđối với Việt NamPGS.TS. HOÀNG THỊ THÚY NGUYỆTHọc viện Tài chínhHiện nay, Bộ Tài chính đang nghiên cứu xây dựng Dự thảo Luật Thuế Bất động sản (BĐS), trong đó cónội dung đánh thuế đối với nhà ở thứ hai, thuế đối với nhà, đất bỏ trống phù hợp với thông lệ quốc tế.Bài viết cung cấp một góc nhìn từ kinh nghiệm quốc tế đối với đất đô thị bỏ trống, hay còn gọi là thuếđất trống (TĐT). Đây là loại thuế chủ yếu do chính quyền địa phương ban hành, với mục đích tạo thêmnguồn thu cho chính quyền thành phố và chống đầu cơ, nhất là đối với các nước đang phát triển.1. GIỚI THIỆU Tương tự, TP. Bogotá (Colombia) ápthuế suất lên đến 30% TĐT được các quốc gia đề xuất như một công cụ giảm nếu không sử dụng. Thậm chí, còn quy định những khu đấttình trạng đầu cơ, khuyến khích giao dịch đất đai nhằm bảo bỏ hoang hơn hai năm có thể bị thành phố thu hồi và đưađảm sử dụng hiệu quả tổng thể diện tích đất tại các thành ra đấu giá công khai. Kết quả, năm 2003, theo ước tính, sauphố. Quan điểm này mang tính truyền thống bắt nguồn từ khi có TĐT, chỉ có từ 2.000 - 2.200 ha trong tổng số 36.000Henry George, người đầu tiên đưa ra ý tưởng đánh TĐT ha của TP. Bogotá là còn trống (Arujo de Larangeira 2003).trong tác phẩm “Tiến bộ và Nghèo đói” năm 1879. Ông cho Thuế BĐS nói chung và TĐT nói riêng, ngoài tác dụngrằng, việc giữ đất trống là một trong những nguyên nhân chống đầu cơ, còn được đề xuất để tăng nguồn thu chodẫn đến bất bình đẳng xã hội và khủng hoảng kinh tế vào chính quyền thành phố (trừ một số trường hợp ngoại lệthời điểm đó. Theo Henry George, đánh TĐT sẽ khuyến như Latvia và Chile là nguồn thu chính quyền Trung ương).khích chủ sở hữu đất đai sử dụng đất vào mục đích phát Điều này xuất phát từ khía cạnh quản lý thuế, so với chínhtriển và làm cho nền kinh tế tổng thể trở nên hiệu quả, tạo quyền Trung ương, chính quyền địa phương hiểu rõ vị trí,thêm nhiều của cải cho xã hội để giải quyết bất bình đẳng. đặc điểm, lý do của đất trống để có thể thiết kế TĐT phù Ngày nay, từ góc độ phát triển đô thị, nhiều nhà kinh hợp. Từ quan điểm đánh thuế theo lợi ích, có sự kết nốitế tiếp tục ủng hộ việc sử dụng công cụ này nhằm thay đổi trực tiếp giữa các dịch vụ công do chính quyền địa phươnghành vi của khu vực tư nhân và ngăn chặn đầu cơ, tăng cung cấp, mà người dân được hưởng lợi ích từ nguồn thuếnguồn cung nhà ở. Nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới BĐS của địa phương, nên người dân dễ chấp thuận hơn.(2016) về TĐT ở một số quốc gia cho thấy, nếu như độnglực ban hành TĐT ở các nước phát triển là giải quyết tình 2. CÁC CÁCH ĐÁNH TĐT ĐÔ THỊtrạng suy giảm đầu tư, thì ở các nước đang phát triển, Thuế đánh trên giá trị đất: Thuế đánh trên giá trị đấtlại là chống đầu cơ. Ở các quốc gia đang phát triển, mặc nói chung đã được thử nghiệm ở khoảng 30 quốc gia (Dyedù, đất trống hiện hữu ở các thành phố do nhiều nguyên và England 2010). Thực chất, đây là cơ chế “tự động ẩn” đểnhân, song dân số tăng nhanh cùng với quá trình đô thị đánh thuế cao hơn đáng kể đối với các khu đất trống, bởi lẽhóa, nên đầu cơ vẫn là lý do chính của diện tích đất chưa không có sự phân biệt giữa đất trống và đất đã có cải tạo, sửsử dụng. Điều này được thể hiện qua các trường hợp của dụng (nhà ở có giá trị, hoặc các công trình xây dựng khác).Brazil, Trung Quốc, Colombia, Hàn Quốc, Philippines và Thuế đánh trên giá trị thị trường: Đây là loại thuế đánhĐài Loan. vào giá trị thị trường hợp lý ước tính, bao gồm giá trị đất Tại Seoul (Hàn Quốc), khi giá đất tăng 136% vào năm và giá trị tài sản gắn liền với đất (giá trị cải tạo đất). Mặc1978, chủ yếu do đầu cơ đã thúc đẩy Chính phủ đánh TĐT. dù, giá trị thị trường có thể được thể hiện qua các giao dịchBất kỳ lô đất nào bị bỏ trống hơn hai năm phải chịu thuế mua bán, nhưng trên thực tế, rất khó để tách biệt giá trị củaBĐS cao 5%, nếu bỏ trống 3 năm, thuế suất là 7% và 5 năm, đất và giá trị cải tạo đất.thuế suất 8%, thay vì 2% nếu không bỏ trống. Năm 1979, Áp dụng thuế bổ sung đối với đất trống: Đây là loại thuếTP. Pittsburgh (bangPennsylvania,Hoa Kỳ) đã áp đặt TĐT đánh trên giá trị thị trường, trong đó ước tính giá trị đấtcao gấp 6 lần so với mức thuế đất sử dụng. Điều này dẫn tách biệt với giá trị cải tạo đất để có thể mở rộng cơ sở tínhđến kết quả tích cực trong việc đưa đất vào sử dụng. Số giấy thuế, hoặc đánh thuế suất cao hơn.phép xây dựng của Pittsburgh tăng 70,4%, trong khi mức Đánh thuế theo khu vực: Đánh thuế BĐS dựa theo khutrung bình của 15 thành phố giảm 14,4% từ năm 1979 - vực thường bao gồm các bảng thuế đơn vị tính trên đơn1989. Washington DC cũng đã áp dụng mức thuế bổ sung vị mét vuông cho các cụm BĐS ở các khu vực khác nhau.hàng năm là 5%, cao hơn mức thuế suất cơ bản là 0,83%. Trong hệ thống này, thuế bổ sung đối với đất trống có thể Số 2/2024 47 NHÌN RA THẾ GIỚI áp dụng một quy tắc đơn giản như thuế suất tính gấp đôi Trong số các thành phố trên, TP. Bogota (Colombia) đối với đất đô thị bỏ trống. Đánh thuế theo khu vực thường đã phát triển thuế đất trống rất thành công: Năm 2003, ước được sử dụng ở các nước mà thị trường BĐS k ...