ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC MÔN TÂM LÝ HỌC - PHẠM THỊ HẠNH MAI - 2

Chủ đề khái quát về khoa học tâm lí (tâm lí học là một khoa học). – Tài liệu tham khảo và tài liệu học tập:a) Tài liệu tham khảo:1. Phạm Minh Hạc (Chủ biên), Nguyễn Kế Hào, Nguyễn Quang Uẩn (1993), Tâm lí học (Sách dùng trong các trường Trung học Sư phạm), Nxb Giáo dục, Hà Nội (Chương 2: Hoạt động, giao lưu và sự hình thành phát triển tâm lí, ý thức) (Từ trang 22 đến trang 51). 2. Trần Trọng Thuỷ (Chủ biên), Nguyễn Quang Uẩn, Lê Ngọc Lan (1998), Tâm lí học (Giáo trình đào...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC MÔN TÂM LÝ HỌC - PHẠM THỊ HẠNH MAI - 2 • Điều kiện cần thiết để thực hiện chủ đề – Sinh viên đã học xong chủ đề 1 của tiểu mô đun Tâm lí học đại cương: Chủ đề khái quát về khoa học tâm lí (tâm lí học là một khoa học). – Tài liệu tham khảo và tài liệu học tập: a) Tài liệu tham khảo: 1. Phạm Minh Hạc (Chủ biên), Nguyễn Kế Hào, Nguyễn Quang Uẩn (1993), Tâm lí học (Sách dùng trong các trường Trung học Sư phạm), Nxb Giáo dục, Hà Nội (Chương 2: Hoạt động, giao lưu và sự hình thành phát triển tâm lí, ý thức) (Từ trang 22 đến trang 51). 2. Trần Trọng Thuỷ (Chủ biên), Nguyễn Quang Uẩn, Lê Ngọc Lan (1998), Tâm lí học (Giáo trình đào tạo giáo viên Tiểu học hệ CĐSP và SP12+2), Nxb Giáo dục, Hà Nội. Chương VI: Tâm lí học hoạt động (từ trang 5 đến trang 114). Chương VII: Chú ý điều kiện của hoạt động (từ trang 115 – 129). 3. Trần Trọng Thuỷ (Chủ biên), Ngô Công Hoàn, Bùi Văn Huệ, Lê Ngọc Lan (1993), Bài tập thực hành tâm lí học, Nxb Giáo dục, Hà Nội. b) Các bài tập và câu hỏi của chủ đề 2 Các sơ đồ, biểu đồ hệ thống hoá kiến thức, sử dụng máy chiếu. • Nội dung chủ đề 2 HOẠT ĐỘNG 1 PHÂN TÍCH KHÁI NIỆM HOẠT ĐỘNG, CẤU TRÚC CỦA HOẠT ĐỘNG VÀ TÌM HIỂU CÁC LOẠI HOẠT ĐỘNG THÔNG TIN CHO HOẠT ĐỘNG Cuộc sống của con người là một chuỗi những hoạt động, giao lưu kế tiếp nhau, đan xen vào nhau. Con người muốn sống, muốn tồn tại phải hoạt động. Vậy hoạt động là gì? Hoạt động có vai trò như thế nào đối với sự hình thành, phát triển tâm lí? 1.1. Khái niệm chung về hoạt động 1.1.1. Hoạt động là gì? – Các ví dụ về hoạt động; – Có nhiều cách định nghĩa khác nhau về hoạt động: + Thông thường người ta coi hoạt động là sự tiêu hao năng lượng thần kinh và cơ bắp của con người khi tác động vào hiện thực khách quan, nhằm thoả mãn những nhu cầu của mình.32+ Về phương diện triết học, tâm lí học người ta quan niệm hoạt động là phương thức tồn tại của con người trong thế giới.Hoạt động là mối quan hệ tác động qua lại giữa con người (chủ thể) và thế giới (khách thể) đểtạo ra sản phẩm cả về phía thế giới, cả về phía con người.Trong mối quan hệ đó có hai quá trình diễn ra đồng thời và bổ sung cho nhau, thống nhất với nhau.+ Quá trình thứ nhất là quá trình đối tượng hoá, trong đó chủ thể chuyển năng lực của mình thành sản phẩm của hoạt động, hay nói khác đi tâm lí của con người (của chủ thể) được bộc lộ, được khách quan hoá trong quá trình làm ra sản phẩm. Quá trình đối tượng hoá (khách thể hoá), còn gọi là quá trình xuất tâm.+ Quá trình thứ hai là quá trình chủ thể hoá, có nghĩa là khi hoạt động con người chuyển từ phía khách thể vào bản thân mình những quy luật, bản chất của thế giới để tạo nên tâm lí, ý thức, nhân cách của bản thân, bằng cách chiếm lĩnh (lĩnh hội) thế giới. Quá trình chủ thể hoá còn gọi là quá trình nhập tâm.Như vậy là trong hoạt động, con người vừa tạo ra sản phẩm về phía thế giới, vừa tạo ratâm lí của mình, hay nói khác đi tâm lí, ý thức, nhân cách được bộc lộ và hình thànhtrong hoạt động.1.1.2. Những đặc điểm của hoạt động– Hoạt động bao giờ cũng là hoạt động có đối tượng: đối tượng của hoạt động là cái con người cần làm ra, cần chiếm lĩnh. Đó là động cơ. Động cơ luôn thúc đẩy con người hoạt động nhằm tác động vào khách thể thay đổi nó biến thành sản phẩm, hoặc tiếp nhận nó chuyển vào đầu óc mình tạo nên một cấu tạo tâm lí mới, một năng lực mới…– Hoạt động bao giờ cũng có chủ thể. Hoạt động do chủ thể thực hiện, chủ thể hoạt động có thể là một hoặc nhiều người.– Hoạt động bao giờ cũng có tính mục đích: Mục đích của hoạt động là làm biến đổi thế giới (khách thể) và biến đổi bản thân chủ thể. Tính mục đích gắn liền với tính đối tượng. Tính mục đích bị chế ước bởi nội dung xã hội.– Hoạt động vận hành theo nguyên tắc gián tiếp. Trong hoạt động, con người gián tiếp tác động đến khách thể qua hình ảnh tâm lí ở trong đầu, qua việc sử dụng công cụ lao động và sử dụng ngôn ngữ. Như vậy công cụ tâm lí, ngôn ngữ và công cụ lao động giữ chức năng trung gian giữa chủ thể và khách thể, tạo ra tính gián tiếp của hoạt động.1.2. Cấu trúc của hoạt động– Chủ nghĩa hành vi cho rằng, hoạt động của con người và động vật có cấu trúc chung là; kích thích – phản ứng (S–R).– Trong tâm lí học có lúc người ta chỉ xét cấu trúc hoạt động bao gồm các thành tố diễn ra ở phía con người (chủ thể) thuộc các thành tố đơn vị thao tác của hoạt động, hoạt động có cấu trúc như sau: Hoạt động – hành động – thao tác. 33 – Quan điểm A. N. Lêônchiev về cấu trúc vĩ mô của hoạt động: trên cơ sở nghiên cứu thực nghiệm trong nhiều năm, nhà tâm lí học Xô viết nổi tiếng A.N.Lêônchiev đã nêu lên cấ ...