Đào tạo nguồn nhân lực - giải pháp quan trọng để nâng cao năng lực kinh doanh cho các cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp

Bài viết trình bày cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp; Năng lực kinh doanh của các cơ sở kinh doanh nông nghiệp và sự cần thiết phải đào tạo nguồn nhân lực; Đào tạo nguồn nhân lực - giải pháp quan trọng để nâng cao năng lực kinh doanh cho các cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đào tạo nguồn nhân lực - giải pháp quan trọng để nâng cao năng lực kinh doanh cho các cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA: ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC NGÀNH KINH DOANH NÔNG NGHIỆP ĐÁP ỨNG NHU CẦU XÃ HỘI ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC - GIẢI PHÁP QUAN TRỌNG ĐỂ NÂNG CAO NĂNG LỰC KINH DOANH CHO CÁC CƠ SỞ SẢN XUẤT KINH DOANH NÔNG NGHIỆP PGS.TS. Trần Quốc Khánh* TÓM TẮT Cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp là một trong những thành phần cấu tạo nên nền kinh tế quốc dân của mỗi quốc gia. Trong bất kỳ thời đại nào, bất kỳ thời điểm lịch sử nào, các cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp vẫn luôn đóng vai trò quan trọng và không thể thiếu được trong nền kinh tế quốc dân. Những năm vừa qua các cơ sở kinh doanh nông nghiệp Việt Nam đã sản xuất và cung ứng được một khối lượng nông sản rất lớn cho thị trường, đảm bảo được an ninh lương thực và có nhiều nông sản để xuất khẩu. Điều này thể hiện rất rõ trình độ sản xuất, năng lực kinh doanh của các cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp của nước ta đã được tăng lên. Tuy nhiên, hiện nay đã xuất hiện những điểm yếu và nhiều thách thức trong tiến trình phát triển của các cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Trong đó, trình độ nguồn nhân lực trong nông nghiệp, nông thôn nước ta nói chung và trình độ của các chủ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp nói riêng hiện nay còn thấp. Vì vậy, năng lực kinh doanh của các cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp còn yếu, khả năng cạnh tranh thấp. Điều này đòi hỏi phải có các giải pháp đào tạo nguồn nhân lực cho các cơ sở kinh doanh nông nghiệp trên cả ba chủ thể: nhà nước, các cơ sở đào tạo và bản thân các cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp. Từ khóa: Cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp, nguồn nhân lực nông nghiệp, cơ sở đào tạo 1. Cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp Cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp bao gồm: các hộ nông dân, các trang trại, các hợp tác xã (HTX) nông nghiệp, các doanh nghiệp nông nghiệp nhà nước, các doanh nghiệp nông nghiệp tư nhân, các công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, các tổng công ty hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Đây là một trong những thành phần cấu tạo nên nền kinh tế quốc dân của mỗi nước. Các cơ sở kinh doanh nông nghiệp không chỉ tự phát triển, tự ảnh hưởng mà còn ảnh hưởng tới và chịu sự ảnh hưởng tác động của tất cả các thành phần kinh tế khác. Sự tồn tại và phát triển của cơ sở kinh doanh nông nghiệp ảnh hưởng sâu sắc tới đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần của mọi tầng lớp dân cư trong xã hội. * Trường Đại học Kinh tế Quốc dân 38 KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA: ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC NGÀNH KINH DOANH NÔNG NGHIỆP ĐÁP ỨNG NHU CẦU XÃ HỘI Trong các học thuyết, các quan điểm của mình, các nhà kinh tế, các nhà chính trị đã phần nào nêu lên những chính kiến của mình về vai trò của kinh tế hộ gia đình, kinh tế trang trại và HTX nông nghiệp… Trong bất kỳ thời đại nào, bất kỳ thời điểm lịch sử nào, các cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp vẫn luôn đóng vai trò quan trọng. Điều này thể hiện ở những điểm chính sau đây: - Cung cấp lượng lương thực, thực phẩm chủ yếu phục vụ cho đời sống và nhu cầu của con người. Ở Việt Nam, với trên 10 triệu hộ nông dân, hàng trăm nghìn trang trại đã tạo ra một khối lượng nông sản thực phẩm cực lớn với sự tiến bộ vượt bậc. Nhờ vậy, chúng ta không những đảm bảo nhu cầu lương thực, thực phẩm cho nhân dân cả nước mà còn vươn lên trở thành một trong những nước xuất khẩu nông sản lớn nhất trên thế giới. - Hình thành đơn vị tích tụ vốn của xã hội. Các đơn vị sản xuất kinh doanh nông nghiệp đóng vai trò là đơn vị tích tụ vốn của xã hội, cùng vời các đơn vị trong các thành phần kinh tế khác tạo lên một tổng thể các nguồn vốn phục vụ cho nhu cầu về vốn của toàn xã hội. Nguồn vốn mà các cơ sở kinh doanh nông nghiệp tích tụ được là nhờ hiệu quả cao mang lại. Kết quả ấy sẽ tạo điều kiện cho việc chuyển dịch cơ cấu ngành nghề trong nông nghiệp, góp phần tích cực và to lớn vào sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn. - Tạo công ăn việc làm cho người lao động. Trong quá trình sản xuất, các cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp cần sử dụng nhiều lao động với số ngày công rất cao. Tuy nhiên, với mỗi loại cơ sở kinh doanh nông nghiệp khác nhau, ở mỗi thời điểm và thời kỳ phát triển khác nhau mà có nhu cầu về sử dụng lao động không giống nhau, cụ thể là: + Loại hình sử dụng lao động gia đình: Hộ nông dân và trang trại gia đình chủ yếu sử dụng nguồn lao động sẵn có trong gia đình và đây cũng là nguồn nhân lực chính đáp ứng cho nhu cầu lao động của họ. Chúng ta đều biết rằng đa số lao động trong hộ và trang trại đều làm việc cho sự phát triển và mục tiêu sản xuất cũng như quá trình sản xuất của gia đình. + Loại hình sử dụng lao động làm thuê: Việc sử dụng lao động làm thuê là việc làm khá phổ biến của tất cả các cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp như: hộ nông dân, trang trại và các cơ sở kinh doanh nông nghiệp sản xuất hàng hóa và sản xuất lớn. Những cơ sở kinh doanh này có xu hướng thuê mướn thêm lao động thường xuyên và lao động thời vụ. Đây là điều cần thiết với tiền công hợp lý đã tạo ra một số lượng công ăn việc làm khá lớn cho những lao động dư thừa ở nông thôn hiện nay. - Ngoài ra phát triển kinh tế hộ nông dân, trang trại… sẽ giúp khai thác hết mọi tiềm năng, tiềm lực trong nông nghiệp - nông thôn. Khai thác và sử dụng có hiệu quả 39 KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA: ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC NGÀNH KINH DOANH NÔNG NGHIỆP ĐÁP ỨNG NHU CẦU XÃ HỘI các tư liệu sản xuất như đất đai, công cụ lao động... Đây là những yếu tố mà chỉ có kinh tế hộ, kinh tế trang trại mới sử dụng có hiệu quả nhất. ...