Đào tạo nhân lực ngành Tài chính - Ngân hàng trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0

Bài viết nghiên cứu tác động của cuộc cách mạng 4.0 đến hoạt động kinh doanh trong ngành tài chính – ngân hàng, nhận diện những yêu cầu về nhân lực ngành tài chính – ngân hàng trong bối cảnh cuộc cách mạng 4.0, từ đó bàn luận về một số vấn đề đặt ra đối với đào tạo nguồn nhân lực tài chính – ngân hàng trong tương lai. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đào tạo nhân lực ngành Tài chính - Ngân hàng trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 ĐÀO TẠO NHÂN LỰC NGÀNH TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG TRONG BỐI CẢNH CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 PGS.TS. Lê Thị Kim Nhung1 Tóm tắt: Cả thế giới đang trong những năm đầu tiên của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) - cuộc cách mạng về sản xuất thông minh dựa trên các thành tựu đột phá của công nghệ số với những trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, công nghệ nano. Lĩnh vực Tài chính - Ngân hàng được dự báo là một trong những lĩnh vực chịu tác động mạnh nhất khi ứng dụng các công nghệ thông minh sẽ làm thay đổi dòng thông tin - dữ liệu, tri thức và vai trò của con người trong hoạt động tài chính - ngân hàng. Xu hướng đó đặt ra những thách thức rất lớn đối với quá trình đào tạo nguồn nhân lực lẫn tư duy điều hành hoạt động tài chính - ngân hàng. Bài viết nghiên cứu tác động của cuộc cách mạng 4.0 đến hoạt động kinh doanh trong ngành tài chính – ngân hàng, nhận diện những yêu cầu về nhân lực ngành tài chính – ngân hàng trong bối cảnh cuộc cách mạng 4.0, từ đó bàn luận về một số vấn đề đặt ra đối với đào tạo nguồn nhân lực tài chính – ngân hàng trong tương lai. Từ khóa: Cách mạng công nghiệp 4.0, nhân lực tài chính - ngân hàng, đào tạo. Abstract: The world is in the first years of the Fourth Industrial Revolution (Industry 4.0) - a revolution of smart manufacturing based on the breakthroughs of Digital technology, artificial intelligence, biotechnology and nanotechnology. The Banking and Finance sector is forecasted to be one of the areas most affected by the application of smart technologies which will change the flow of information, data, knowledge and human roles in the financial - banking operation. That trend poses great challenges for the training of human resources and the management mindset of financial and banking organizations.  This paper studies the impact of Industry 4.0 on business performance in the banking and finance sector, identifies the sector’s human resource requirements in the context of Industry 4.0, and discusses some issues about the training of human resources in finance and banking sector in the future. Keywords: Fourth Industrial Revolution; banking finance human resources; education and training. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tác động đến tất cả mọi ngành, lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội bởi việc ứng dụng các công nghệ thông minh. Đặc biệt là ngành Tài chính – Ngân hàng, một ngành hoạt động dịch vụ đặc thù với những đặc trưng: (i) tính vô hình của sản phẩm, (ii) tính đa dạng và phong phú, (iii) liên tục gia tăng tính mới, (iv) hàm lượng khoa học công nghệ thông tin cao, thì tác động của cuộc cách mạng này lại càng trở nên mạnh mẽ. Việc ứng dụng các công nghệ thông minh sẽ làm thay đổi dòng thông tin - dữ liệu, tri thức và vai trò của con người trong hoạt động tài chính - ngân hàng. Xu hướng đó đặt ra những thách thức rất lớn đối với 1 Email: kimnhungdhtm@yahoo.com.vn, Khoa Tài chính ngân hàng,Trường Đại học Thương mại. PHẦN 3: MÔI TRƯỜNG VẬN HÀNH, PHÁT TRIỂN VÀ ĐỔI MỚI QUẢN TRỊ NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP 423 quá trình đổi mới hoạt động tài chính - ngân hàng từ sản phẩm dịch vụ, kênh phân phối, mô hình tổ chức hoạt động, điều hành và quản lý,… yêu cầu đối với nhân lực cũng sẽ thay đổi đáng kể. Trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu tác động của cuộc cách mạng 4.0 đến ngành tài chính – ngân hàng, nhận diện những yêu cầu về phẩm chất và năng lực của nhân lực là rất cần thiết nhằm có những đổi mới kịp thời trong đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu xã hội – một triết lý giáo dục đại học mà hầu hết các trường đại học đang theo đuổi. 2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Là một vấn đề mang tính thời sự, vì vậy đã có rất nhiều nghiên cứu về cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và tác động của nó đến lĩnh vực tài chính – ngân hàng, có thể tổng kết trên các khía cạnh: (i) Các ngiên cứu về những đổi mới trong hoạt động tài chính - ngân hàng, ứng dụng thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0 trong hoạt động kinh doanh của các định chế tài chính. Điển hình như các nghiên cứu: Hồ Tú Bảo (2017) - Hiểu về cách mạng công nghiệp lần thứ 4; Price Waterhouse Cooper (2016) - Những ranh giới bị xóa nhòa: Các FinTech đang định hình ngành dịch vụ tài chính như thế nào; Đăng Khoa (2017) - Cách mạng công nghiệp lần thứ tư: Việt Nam đang “đứng” đâu?; Nghiêm Xuân Thành (2017) - Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và sự chuẩn bị của ngành Ngân hàng Việt Nam;... (ii) Các nghiên cứu đánh giá tác động của cuộc CMCN 4.0, nhận diện thời cơ, thách thức đối với ngành tài chính - ngân hàng. Điển hình như các nghiên cứu: Nguyễn Thị Hiền và Đỗ Thị Bích Hồng (2017) - Tác động của cách mạng công nghiệp lần thứ 4 tới lĩnh vực tài chính - ngân hàng; Nguyễn Thị Nguyệt Loan (2017) - Xu hướng phát triển ngành Ngân hàng dưới tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; Lê Công (2017) - Ngân hàng và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; Tô Huy Vũ và Vũ Xuân Thanh (2016) - Ngành ngân hàng trước tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; Thùy Dương (2017) - Cách mạng công nghiệp 4.0 ảnh hưởng thế nào tới ngành tài chính?; Bùi Quang Tiên (2017) - Tác động của cách mạng công nghiệp 4.0 đối với ngành Ngân hàng Việt Nam và cơ hội, thách thức đối với lĩnh vực thanh toán;... (iii) Các nghiên cứu về chính sách đối với quản lý và giám sát các hoạt động tài chính ngân hàng trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, vấn đề đào tạo nguồn nhân lực. Điển hình như các nghiên cứu: Đào Lê Minh và Nguyễn Thanh Huyền (2017) - Quản lý giám sát ngành chứng khoán trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4; Trần Hồn ...