ĐÁP ỨNG MIỄN DỊCH DỊCH THỂ - PHẦN 1

Tham khảo tài liệu đáp ứng miễn dịch dịch thể - phần 1, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐÁP ỨNG MIỄN DỊCH DỊCH THỂ - PHẦN 1 ĐÁP ỨNG MIỄN DỊCH DỊCH THỂ - PHẦN 1Miễn dịch dịch thể do các kháng thể thực hiện là một trong hai nhánh của đáp ứngmiễn dịch thích ứng có chức năng trung hoà và loại bỏ các vi sinh vật ngoại bào vàcác độc tố của vi sinh vật. Miễn dịch dịch thể có vai trò quan trọng hơn miễn dịchqua trung gian tế bào trong đề kháng chống lại các vi sinh vật có vỏ giầu thànhphần polysacchraride và lipid cũng như các độc tố có bản chất là polysacchraridevà lipid. Lý do là vì các tế bào B có thể đáp ứng và sản xuất kháng thể đặc hiệuvới nhiều loại phân tử khác nhau còn các tế bào T thì lại chỉ có thể nhận diện vàđáp ứng với các kháng nguyên có bản chất là protein. Các kháng thể được tạo rabởi các tế bào lympho B và tế bào con cháu của chúng. Các tế bào lympho B“trinh nữ” nhận diện kháng nguyên nhưng không chế tiết kháng thể. Sự hoạt hoácác tế bào lympho B này sẽ dẫn đến biệt hoá chúng thành các tế bào thực hiện chếtiết kháng thể. Trong chương này chúng ta sẽ tìm hiểu diễn biến và cơ chế các quátrình hoạt hoá tế bào lympho B, quá trình sản xuất và các chức năng của kháng thểnhằm trả lời các câu hỏi sau: Các tế bào lympho B chỉ có các kháng thể có vai trò là thụ thể trên bề mặt·được hoạt hoá và biệt hoá như thế nào thành các tế bào chế tiết kháng thể? Quá trình hoạt hoá tế bào lympho B được điều hoà như thế nào để tạo ra·các loại kháng thể hiệu lực nhất chống lại các loại các vi sinh vật khác nhau? Các kháng thể thực hiện những chức năng gì để bảo vệ cơ thể chống vi·sinh vật?Các pha và các loại đáp ứng miễn dịch dịch thểCác tế bào lympho B “trinh nữ” bộc lộ hai lớp kháng thể trên bề mặt của chúng làIgM và IgD. Các kháng thể này đóng vai trò là các thụ thể dành cho khángnguyên. Khi một tế bào B “trinh nữ” được hoạt hoá bởi kháng nguyên và các tínhiệu khác nó sẽ tăng sinh tạo ra một clone các tế bào đặc hiệu kháng nguyên vàbiệt thành các tế bào plasma chế tiết kháng thể (hình 10.1). Các kháng thể do tếbào plasma chế tiết có cùng tính đặc hiệu kháng nguyên giống như các kháng thểlà thụ thể trên màng tế bào B “trinh nữ” ban đầu đã nhận diện kháng nguyên ấy.Trong quá trình biệt hoá, một số tế bào plasma chuyển sang sản xuất các kháng thểcó chuỗi nặng thuộc các lớp khác nhau để tham gia vào các chức năng thực hiệnkhác nhau nhằm chống lại một cách hiệu quả nhất các loại vi sinh vật khác nhau.Quá trình này được gọi là chuyển lớp chuỗi nặng (heavy chain class switching).Nếu tiếp xúc lặp đi lặp lại với cùng một kháng nguyên sẽ dẫn đến việc tạo ra cáckháng thể có ái lực cao hơn với kháng nguyên ấy. Quá trình này được gọi là thuầnthục ái lực (affinity maturation) giúp tạo ra các kháng thể có khả năng bám v àtrung hoà các vi sinh vật và độc tố hiệu quả hơn.Dựa theo yêu cầu cần có sự giúp đỡ của tế bào T hay không, người ta chia đáp ứngtạo kháng thể chống lại các kháng nguyên khác nhau thành hai loại là đáp ứng tạokháng thể phụ thuộc tế bào T (T-dependent antibody response) và đáp ứng tạokháng thể không phụ thuộc tế bào T (T-independent antibody response). Các tếbào lympho B nhận diện rồi sau đó được hoạt hoá bởi nhiều loại kháng nguyênkhác nhau bao gồm các protein, polysaccharide, lipid và các hoá chất có kíchthước nhỏ. Các kháng nguyên được xử lý bởi các tế bào trình diện kháng nguyênvà sau đó được nhận diện bởi các tế bào lympho T hỗ trợ là những tế bào có vaitrò quan trọng trong việc hoạt hoá tế bào B và là tác nhân gây chuyển lớp chuỗinặng và thuần thục ái lực rất mạnh. (Tên gọi tế bào T hỗ trợ xuất phát từ nhữngquan sát cho thấy một số tế bào T kích thích hoặc hỗ trợ các tế bào lympho B sảnxuất kháng thể). Nếu không có sự hỗ trợ của tế bào T thì các kháng nguyên proteinchỉ có thể kích thích tạo ra các đáp ứng tạo kháng thể rất yếu hoặc không thể tạo rađược kháng thể. Vì thế các kháng nguyên protein ấy và các đáp ứng tạo kháng thểchống lại các protein ấy được gọi là “phụ thuộc tế bào T” (còn được gọi là “phụthuộc tuyến ức” vì tuyến ức là nguồn cung cấp các tế bào T cho cơ thể). Cácpolysaccharide, lipid và các kháng nguyên khác không có bản chất là protein kíchthích tạo kháng thể mà không cần có sự hỗ trợ của tế bào T, vì thế các khángnguyên không phải protein này và các đáp ứng sinh kháng thể chống lại chúngđược gọi là “không phụ thuộc tế bào T” (hay không phụ thuộc tuyến ức). Cáckháng thể được tạo ra trong các đáp ứng không phụ tuộc tế bào T thường rất ít cóhiện tượng chuyển lớp chuỗi nặng và thuần thục ái lực. Người ta đã hiểu rất rõ vaitrò của các tế bào T hỗ trợ trong quá trình sản xuất kháng thể và chương này chủyếu sẽ dành để trình bầy về các đáp ứng tạo kháng thể chống lại các kháng nguyênprotein phụ thuộc tế bào T. Tuy nhiên các đáp ứng với kháng nguyên không phụthuộc tế bào T sẽ được trình bầy sơ lược.Hình 10.1: Các pha của đáp ứng miễn dịch dịch thểCác đáp ứng tạo ...