Dấu hỏi đạo đức công ty kiểm toán

Theo công bố của Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) về kết quả kiểm tra định kỳ các CTKT năm 2011, Công ty TNHH Ernst&Young Việt Nam (E&Y) và Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn (A&C) đạt số điểm rất cao. Nghịch lý ở chỗ, cả E&Y cũng như A&C hiện đang nằm trong diện phải làm rõ trách nhiệm khi kiểm toán cho Dược Viễn Đông (DVD). Riêng đối với A&C, đây không phải lần đầu tiên CTKT này “có chuyện”. Năm 2008, đoàn thanh tra của UBCKNN đã kết luận kiểm toán viên...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dấu hỏi đạo đức công ty kiểm toánDấu hỏi đạo đức công ty kiểm toánTheo công bố của Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam(VACPA) về kết quả kiểm tra định kỳ các CTKT năm 2011,Công ty TNHH Ernst&Young Việt Nam (E&Y) và Công tyTNHH Kiểm toán và Tư vấn (A&C) đạt số điểm rất cao.Nghịch lý ở chỗ, cả E&Y cũng như A&C hiện đang nằm trongdiện phải làm rõ trách nhiệm khi kiểm toán cho Dược ViễnĐông (DVD). Riêng đối với A&C, đây không phải lần đầu tiênCTKT này “có chuyện”.Năm 2008, đoàn thanh tra của UBCKNN đã kết luận kiểm toánviên của A&C không cẩn trọng trong việc kiểm toán BCTC củaBông Bạch Tuyết. Chưa hết, A&C cũng không có thư quản lýsau kiểm toán. Một CTKT lại dính dáng đến 2 “phốt” lớn nhấtnhì thị trường bắt nguồn từ nghiệp vụ yếu kém hay đạo đức cóvấn đề?Tại tất cả CTKT, đạo đức nghề nghiệp luôn là vấn đề được nhấnmạnh, nhưng thực tế kiểm toán viên có áp dụng hay không lại làcâu chuyện khác. Và nói như một chuyên gia kiểm toán giàukinh nghiệm, một số CTKT nhỏ hiện nay đã bị “hỏng” từ gốc.Nguyên nhân đầu tiên chính là cuộc cạnh tranh quá khốc liệttrong nhóm CTKT nhỏ. Thương hiệu còn yếu, uy tín chưa caonên lợi thế cạnh tranh duy nhất của CTKT nhỏ nằm ở mức giá.Điều này đã dẫn đến việc các CTKT nhỏ phải hạ giá, từ đó dẫnđến chất lượng không đảm bảo. Một điều khá tế nhị nhưng cầnphải nói đến chính là đời sống của các “sếp” CTKT.Trừ nhóm Big Four (4 CTKT lớn nhất thế giới) thường có chếđộ lương thưởng, đãi ngộ khá cao, nên từ cấp trưởng phòng trởđi nếu chăm và làm giỏi đời sống cũng khá giả. Phần còn lại,theo chia sẻ của giới kiểm toán làm tại CTKT nhỏ, dù có lên cấptrưởng phòng hay giám đốc cũng rất khó “giàu”.“Lại quả” và “bỏ nhỏ”Nhưng đó mới chỉ là bề nổi. Trong việc tiếp cận với khách hàng,các CTKT nhỏ thường “chăm sóc” khá đặc biệt kế toán trưởngdoanh nghiệp định kiểm toán, người sẽ đứng ra làm việc trựctiếp với mình.Tỷ lệ hoa hồng chi cho kế toán trưởng của các CTKT nhỏthường khoảng 10% giá trị hợp đồng. Sở dĩ tỷ lệ hoa hồng lênđến 10% là vì các hợp đồng của CTKT nhỏ thường chỉ nằmtrong khoảng vài trăm triệu đồng cho doanh nghiệp cỡ vừa trởxuống.Từ đây dẫn đến việc kế toán trưởng chọn CTKT không xuất pháttừ những yếu tố như nghiệp vụ, tên tuổi mà lại do phong bì từđối tác “dày” như thế nào. Đáng ngại hơn, nếu doanh nghiệp yếukém, tình hình tài chính không sạch hoàn toàn, kế toán trưởng sẽlại dùng tiền “lại quả” của CTKT “bỏ nhỏ” cho kiểm toán viênnhẹ tay hơn.Rốt cuộc, tiền của doanh nghiệp thay vì để phục vụ cho lợi íchchung, lại chảy vào túi riêng của một số người nắm giữ đầu mốivề tài chính.CTKT nhỏ ngoài việc cạnh tranh với nhau còn phải đối đầu vớinhững CTKT lớn. Một người có thâm niên làm việc trong ngànhkiểm toán kể lại, mới đây bạn của anh là giám đốc một CTKTtưởng như đã nhận được hợp đồng kiểm toán cho một doanhnghiệp tầm trung với giá 15.000USD, do mức giá này thấp hơnmức 20.000USD một CTKT thuộc nhóm Big Four đưa ra.Nhưng đến phút cuối, một CTKT khác cũng thuộc Big Fourlại… phá giá ở mức 12.000USD.Một tình huống cũng khá quen thuộc trong giới kiểm toán làdoanh nghiệp có vấn đề về tài chính sau khi đưa một CTKT lớncó uy tín về kiểm, hàng loạt những thiếu sót bị phơi bày. Khôngchịu được, doanh nghiệp lại mời một CTKT nhỏ về và số liệu kếtoán trước và sau khi kiểm… giống nhau y chang.Đây có thể xem như lỗ hổng lớn nhất trong hoạt động kiểm toánhiện nay, bởi lẽ nó đã tạo cơ hội cho doanh nghiệp dùng tiền đểxào nấu sự minh bạch của mình. Khi CTKT nhỏ làm việc vớidoanh nghiệp, không loại trừ khả năng “sếp” của CTKT lại cómột công ty tư vấn để “bày vẽ” cho doanh nghiệp làm sạchBCTC như thế nào và có thể tiếp tay để che dấu cơ quan quảnlý, cổ đông và thị trường.Đây cũng có thể là nguyên nhân của việc doanh nghiệp chậmcông bố BCTC trong thời gian qua. Thiết nghĩ, cần phải có chếtài nghiêm khắc hơn trong việc này, chẳng hạn công ty nào banđầu nhận kiểm toán, nhưng sau kết thúc hợp đồng sẽ phải đưa ralý do cụ thể chứ không thể “im ỉm” rồi đi.Rõ ràng, việc tái cấu trúc CTKT không chỉ nằm ở nghiệp vụ vìđây chính là ngành đòi hỏi chất xám khá cao từ đầu vào, màphải bắt nguồn từ cái đầu, cái tâm của kiểm toán viên.Điều này không đơn giản bởi nếu chỉ một vài CTKT giữ tâmsáng, mà lại không có sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý, thậmchí là doanh nghiệp thì việc tái cấu trúc cũng khó lòng phát huyhiệu quả. ...