Dạy con tư duy và trí thông minh

Cha mẹ nên tìm hiểu một cách đầy đủ về trí thông minh và phương pháp nuôi dưỡng phát triển trí thông minh là rất cần thiết Theo tiến sĩ Ngô Thị Ngọc Huyền, Phó Trưởng Khoa Thương mại – Du lịch – Marketing – ĐH Kinh tế TP. HCM, hiện nhu cầu của các bậc cha mẹ về việc nuôi dạy con sao cho có thể phát huy trí tuệ của con cái là rất lớn. Tuy vậy, nhiều bậc cha mẹ đã gặp phải khó khăn trong việc hiểu đầy đủ về các khái niệm khoa học như...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dạy con tư duy và trí thông minh Dạy con tư duy và trí thông minh cha mẹ nên tìm hiểu một cách đầy đủ về trí thông minh và phươngpháp nuôi dưỡng phát triển trí thông minh là rất cần thiết Theo tiến sĩ Ngô Thị Ngọc Huyền, Phó Trưởng Khoa Thương mại –Du lịch – Marketing – ĐH Kinh tế TP. HCM, hiện nhu cầu của các bậc chamẹ về việc nuôi dạy con sao cho có thể phát huy trí tuệ của con cái là rất lớn.Tuy vậy, nhiều bậc cha mẹ đã gặp phải khó khăn trong việc hiểu đầy đủ vềcác khái niệm khoa học như chỉ số thông minh, chỉ số cảm xúc, chỉ số vượtkhó… phần nào là do di truyền, phần nào có thể tác động để nâng cao tríthông minh. Khó khăn tiếp theo là lựa chọn phương pháp nào, chương trình nào đểđăng ký cho con học hoặc để cha mẹ dùng hướng dẫn con cái. Vì vậy, cũngtheo tiến sĩ Huyền, việc cha mẹ nên tìm hiểu một cách đầy đủ về trí thôngminh và phương pháp nuôi dưỡng phát triển trí thông minh là rất cần thiết. IQ có phải là toàn bộ trí thông minh? Giáo sư tâm lý Howard Gardner của trường đại học Havard công bốthuyết “trí thông minh đa đạng”. Ông cho rằng việc xác định và đánh giá tríthông minh ở một khía cạnh quá riêng lẻ, là chỉ với chỉ số IQ do nhà tâm lýhọc người Pháp Alfred Binet đề xuất năm 1904, thì thật không thoả đáng.Gardner giải thích rằng, chỉ với riêng IQ, nó không phản ánh được sự đadạng của trí thông minh và nó cũng không cho thấy sự tương quan giữa tríthông minh với vô số cách ứng xử của trí tuệ có thể quan sát được trongcuộc sống. Trong một thời gian khá dài, quan niệm IQ như một cái gì “Trờiđịnh” đã bị chỉ trích, đồng thời giới nghiên cứu cũng đã phát triển quan niệmđến mức hoàn thiện, như có thể thấy ở thuyết của Gardner. Vậy trí thông minh là gì và có bao nhiêu loại theo Gardner? Theo Giáo sư Howard Gardner, trí thông minh có nghĩa là “khả nănggiải quyết vấn đề và tạo ra sản phẩm hay dịch vụ có giá trị thiết thực cho xãhội”. Định nghĩa này dẫn chúng ta đến câu hỏi cho chính chúng ta: khi concái của chúng ta “có khả năng giải quyết vấn đề” và khả năng “tạo ra” nhưngmà không có «giá trị thiết thực cho xã hội» thì liệu con cái chúng ta có thôngminh thật không? Thuyết của giáo sư Gardner nhận diện trí thông minh của conngười có tám dạng như sau: Trí thông minh ngôn ngữ 1. Trí thông minh logic – toán học 2. Trí thông minh về không gian 3. Trí thông minh về khả năng vận động thân thể 4. Trí thông minh âm nhạc 5. Trí thông minh tương tác, giao tiếp với người khác 6. Trí thông minh nội tâm 7. Trí thông minh trong lĩnh vực tự nhiên 8. Như vậy, thuật ngữ IQ theo cách hiểu có tính phổ biến rằng nó chỉ baogồm khả năng có sẵn của bộ não thì “không còn thỏa đáng” nữa, mà cầnhiểu rộng hơn về trí thông minh là bao gồm cả khả năng mà chúng ta họcđược từ bên ngoài. Gardner cho rằng một người có nhiều hơn năm dạngtrong hệ thống tám dạng trí thông minh do ông công bố. Với cách hiểu thấuđáo như vậy về đối tượng trí thông minh người ta mới lựa chọn phương phápphát triển nó chính xác hơn và bớt phải lúng túng. Trí thông minh có phát triển được thông qua đào tạo không? Có. Từng loại trí thông minh trên sẽ phát huy tốt với các chương trìnhđào tạo, huấn luyện tư duy phù hợp. Giáo sư Tony Buzan, nhà tư vấn tư duyhàng đầu thế giới, thấy rằng đứa trẻ nào cũng có tiềm năng của Leonardo daVinci và Albert Einstein. Làm thế nào để “bật tín hiệu” cho tiềm năng đóphát huy? Các nghiên cứu của Buzan cho thấy trí thông minh được phát huyhết công năng khi con cái chúng ta được nuôi dưỡng trong môi trường tốt,được khuyến khích, động viên và giáo dục đúng phương pháp. Với bộ công cụ sơ đồ tư duy hay còn gọi là sơ đồ trí não, Buzanhướng dẫn chúng ta học phương pháp học, học cách xử lý thông tin, và họctư duy có phương pháp để rèn luyện và nâng cao năng lực tư duy, từ đó khaiphá năng lực tiềm ẩn vô cùng to lớn của bộ não tạo nên sự đột phá trong họctập và công tác. Vì sao trẻ em cần được học thông qua chơi? Một nhà khoa bảng của đại học Havard, giáo sư David Perkins, chỉ ratrí thông minh có ba loại: trí thông minh nơron (neural intelligence), tríthông minh trải nghiệm (experiential intelligent) và trí thông minh suy nghĩ(reflective intelligence). Trong đó, trí thông minh nơron do di truyền vàđược đo bằng chỉ số IQ. Còn hai loại trí thông minh trải nghiệm và trí thôngminh suy nghĩ thì có thể đào tạo được. Để gia tăng trí thông minh trảinghiệm, trẻ em cần được chơi như là cách học. Phương pháp này phù hợpvới tuổi ham chơi của các em. Như vậy, theo triết lý giáo dục này, chơi là sựtrải nghiệm giúp trí tuệ học được trong suốt quá trình. Do đó, quan điểmhọc-mà-chơi này ngày nay được ủng hộ trên khắp thế giới. Tiếp theo quá trình đó, trí thông min ...