DẠY HỌC TÍCH CỰC THÔNG QUA THÍ NGHIỆM BẰNG NHÓM NHỎ

I/ ĐẶT VẤN ĐỀ: Trong đổi mới phương pháp học tập hiện nay, phương pháp học tập hợp tác theo nhóm nhỏ có một vai trò quan trọng trong việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực nói riêng và việc nâng cao dạy học nói chung. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta vẫn chưa thực sự coi trọng việc tổ chức thực hiện phương pháp học tập hợp tác theo nhóm nhỏ. Mặt khác, Hoá học là môn khoa học thực nghiệm nên trong dạy- học Hoá học không thể thiếu việc làm thí nghiệm. Vậy làm thí...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
DẠY HỌC TÍCH CỰC THÔNG QUA THÍ NGHIỆM BẰNG NHÓM NHỎ DẠY HỌC TÍCH CỰC THÔNG QUA THÍ NGHIỆM BẰNG NHÓM NHỎI/ ĐẶT VẤN ĐỀ:Trong đổi mới phương pháp học tập hiện nay, phương pháp họctập hợp tác theo nhóm nhỏ có một vai trò quan trọng trong việcáp dụng phương pháp dạy học tích cực nói riêng và việc nângcao dạy học nói chung. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta vẫn chưathực sự coi trọng việc tổ chức thực hiện phương pháp học tậphợp tác theo nhóm nhỏ. Mặt khác, Hoá học là môn khoa họcthực nghiệm nên trong dạy- học Hoá học không thể thiếu việclàm thí nghiệm. Vậy làm thí nghiệm trong dạy học Hoá học nhưthế nào cho có hiệu quả trong lúc tổ chức hoạt động theo nhóm.II/ GIẢI QUYÊT VẤN ĐỀ:Trước tình hình trên, trong thời gian qua, chúng tôi đã tổ chứccho học sinh tham gia học tập theo nhóm nhỏ để thể hiện vai tròcủa HS trong tiết học. Ở đây cho nhóm HS nghiên cứu thínghiệm để rút ra kết luận về tính chất của chất, giải quyết 1 vấnđề của bài học.- Phân nhóm hợp tác:+ Về lý thuyết, chúng ta có thể chia HS theo nhiều loại nhómkhác nhau: Lớn, nhỏ; cùng dãy bàn; chia theo tổ; cặp đội; theobiểu tượng v.v… trong một tiết cũng có thể thay đổi nhiều nhómkhác nhau.+ Trong thực tế hiện nay, theo chúng tôi thường chia nhóm theovị trí ngồi gần nhau: 3 bàn trong cùng một dãy với số học sinhkhoảng 4-6 em. Ngoài ra để tạo điều kiện cho học sinh mở rộngviệc hợp tác, chúng tôi chía nhóm ngẫu nhiên theo ý đồ của giáoviên. Như vậy trong lớp thường xuyên có 8 nhóm học sinh- Cơ cấu của nhóm:+ Với nhóm như trên chúng tôi cho các em luân phiên nhau làmtrưởng nhóm và thư ký để ghi chép lại những nội dung thảoluận, trình bày kết quả thảo luận+ Trong một số trường hợp, chúng tôi chuyển một số em ởnhóm này sang nhóm khác nhằm cân bằng trình độ giữa cácnhóm- Tổ chức hoạt động:+ Sau khi đã chia nhóm, phân công nhiệm vụ cho từng thànhviên, chuẩn bị đầy đủ dụng cụ và hoá chất, giáo viên hướng dẫncho học sinh tiến hành làm thí nghiệm: Nhóm trưởng thực hiệncác thao tác, các thành viên quan sát, thảo luận với nhau về hiệntượng xảy ra rồi rút ra kết luận và viết phương trình của phảnứng hoá học đã xảy ra.+ Đại diện nhóm mô tả lại thí nghiệm và kết luận của nhómmình trước tập thể lớp. Các nhóm khác điều chỉnh, bổ sung vàcuối cùng giáo viên kết luận.+ Có thể cho mỗi nhóm làm một thí nghiệm riêng biệt nhưngcũng có thể cho tất cả các nhóm cùng làm một thí nghiệm và sosánh kết quả với nhau hoặc một nhóm cùng làm nhiều thínghiệm.+ Ví dụ1: Nhóm HS nghiên cứu tính chất chung của axit thôngqua nghiên cứu dung dịch H2SO4 tác dụng với Cu(OH)2 vàNaOH.Trong hoạt động này, nhóm trưởng phân công một thành viênlàm thí nghiệm với bazơ tan, thành viên kia làm thí nghiệm vớibazơ không tan. Cả nhóm quan sát 2 thí nghiệm. Thư ký ghichép lại kết quả báo cáo. Ở thí nghiệm 1, một thành viên nhỏtừ từ dung dịch H2SO4 vào ống nghiệm đựng Cu(OH)2 cho đếndư. Ở thí nghiệm 2, một thành viên nhỏ từ từ dung dịch H2SO4vào ống nghiệm đựng dung dịch NaOH có vài giọtphenolphtalein cho đến dư. Các thành viên quan sát, trao đổi vớinhau về nội dung mô tả hiện tượng xảy ra, xác định chất tạothành và viết các PTHH.Trưởng nhóm hoặc một thành viên báo cáo kết quả trước tập thểlớp, giáo viên kết luận.+ Ví dụ 2: Thí nghiệm nghiên cứu phản ứng của sắt với dungdịch muối.Cho mỗi nhóm chuẩn bị 2 đinh sắt (mới), 2 ống nghiệm đựng 2dung dịch MgCl2 và CuSO4. Sau khi giáo viên nêu vấn đề cầngiải quyết qua thí nghiệm naùy, thì nhóm trưởng cho tiến hànhthí nghiệm: Bỏ từng đinh sắt vào mỗi ống nghiệm, các thànhviên khác quan sát sau đó trao đổi cùng nhau về mô tả hiệntượng: Ống nghiệm (1) không có hiện tượng gì xảy ra, ốngnghiệm (2) đinh sắt được phủ một lớp màu đỏ, màu xanh củadung dịch nhạt dần. Nhóm đi đến kết luận: Fe không tác dụngvới dd MgCl2, Fe tác dụng với dd CuSO4 tạo thành Cu màu đỏvà dd FeSO4