Dạy học tích hợp và Dạy học phân hóa môn Ngữ văn bậc THPT qua dự án

Bài viết đưa ra các giải pháp để giáo viên thực hiện kết hợp giữa dạy học tích hợp và dạy học phân hóa (dành cho học sinh lớp Chuyên) để phát triển, nâng cao, mở rộng kiến thức môn học của học sinh lớp chuyên văn về thơ Xuân Quỳnh, thắp sáng, tạo điều kiện để học sinh tiếp cận, phát huy những năng lực riêng của từng cá nhân đồng thời giúp các em được học hỏi, mở rộng hiểu biết trên nhiều lĩnh vực khác để hoàn thành tốt nhất dự án. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dạy học tích hợp và Dạy học phân hóa môn Ngữ văn bậc THPT qua dự án DHTH & DHPH ở trường trung học đáp ứng yêu cầu đổi mới CT và SGK sau năm 2015 Dạy học tích hợp và Dạy học phân hóa môn Ngữ văn bậc THPT qua dự án *34 Đoàn Thị Hải Lý 1. DỰ ÁN XUÂN QUỲNH Xuân Quỳnh là tác giả một bài thơ học sinh được học trong chương trình Ngữ văn12 – bài thơ “Sóng”. Năm 2011, tôi tổ chức cho học sinh lớp 12 Chuyên văn trường THPT Chuyên TrầnĐại Nghĩa Dự án Xuân Quỳnh. Dự án được chia thành 3 dự án cụ thể: + Phóng sự: Xuân Quỳnh – cuộc đời và thơ. + Đêm thơ Xuân Quỳnh + Đêm thơ phổ nhạc của Xuân Quỳnh Để thực hiện được dự án, giáo viên giảng dạy phải hướng dẫn học sinh tổng hợp,tích hợp nhiều kiến thức: + Kiến thức về môn học: đọc thơ, bình thơ, cảm nhận về thơ… + Kiến thức liên môn:  Kĩ năng CNTT: xử lý hình ảnh, âm thanh, hiệu ứng…trong bài powpoint báo cáosản phẩm.  Kĩ năng sống: giao tiếp trong nhóm, lớp; xử lý các tình huống…  Kĩ năng tư duy: phân tích, tổng hợp,…  Kĩ năng khác: tổ chức một chương trình nghệ thuật (đêm thơ, đêm nhạc…),phỏng vấn, xây dựng phóng sự, trình bày một vấn đề…. Ngoài ra, thực hiện dự án, giáo viên hướng dẫn còn giáo dục cho học sinh thái độdám chịu trách nhiệm về những gì mình đã khám phá, trình bày; Chủ động tổ chức kếhoạch cho bản thân, nhóm. Để thực hiện các dự án nhỏ trong dự án Xuân Quỳnh, giáo viên phải nhận biết, pháthiện được NĂNG LỰC của học sinh mình giảng dạy. Năm học 2010- 2011, tôi đã sớmnhận ra năng lực của học sinh lớp mình phụ trách từ các buổi sinh hoạt lớp. Các em có khảnăng tổ chức hoạt động rất tốt, một số em hát rất hay, rất nhiều học sinh có khả năng sửdụng công nghệ thông tin thành thạo, nhiều học sinh có năng lực cảm thụ văn học rất tốt.34 Tổ Ngữ văn - Trường Chuyên THPT Trần Đại Nghĩa, TP.HCM 214 DHTH & DHPH ở trường trung học đáp ứng yêu cầu đổi mới CT và SGK sau năm 2015Khơi lửa cho các em từ bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh trên lớp, giới thiệu tài liệu để cácem tham khảo, hướng dẫn các em làm quen với bài học dự án, giáo viên cho các em đượcLỰA CHỌN những dự án mình có khả năng. Tùy vào năng lực cá nhân, đam mê và yêuthích, các em sẽ đăng kí dự án. Những học sinh có năng lực cảm thụ văn học tốt có thểđăng kí viết lời bình, cảm nhận về các bài thơ của Xuân Quỳnh ở dự án “Đêm thơ XuânQuỳnh”, những em có giọng đọc tốt, giọng ngâm hay…cũng sẽ phát huy năng lực củamình ở dự án này. Những học sinh có khả năng văn nghệ, hát hay, biểu diễn ấn tượng…sẽcó cơ hội phát huy năng lực cá nhân khi đăng kí tham gia dự án “Đêm thơ phổ nhạc XuânQuỳnh”. Ở dự án này, các em kết hợp phỏng vấn nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu, người phổnhạc rất hay thơ Xuân Quỳnh. Đó cũng “đất” cho những em có năng lực giao tiếp, tổ chứcsự kiện…Những em có khả năng tổng hợp tài liệu từ sách báo, tranh ảnh, …có thể thamgia dự án “Phóng sự “Xuân Quỳnh – cuộc đời và thơ ca”. Ở dự án này, các em đóng vaicủa đạo diễn một chương trình truyền hình, một phóng viên, một kĩ thuật viên truyềnhình…đã thực hiện một phóng sự về cuộc đời và sự nghiệp thơ ca của một nhà thơ. Thựchiện dự án này, các em cũng phải có kiến thức liên môn. Đó là những hiểu biết về phóngsự truyền hình, địa lý, lịch sử (liên quan đến cuộc đời nhà thơ), về các sự kiện trong cuộcđời nhà thơ Xuân Quỳnh…và phải có kiến thức về thơ Xuân Quỳnh. Tóm lại, thực hiện dự án Xuân Quỳnh, giáo viên đã thực hiện kết hợp giữa dạy họctích hợp và dạy học phân hóa (dành cho học sinh lớp Chuyên) để phát triển, nâng cao, mởrộng kiến thức môn học của học sinh lớp chuyên văn về thơ Xuân Quỳnh, thắp sáng, tạođiều kiện để học sinh tiếp cận, phát huy những năng lực riêng của từng cá nhân đồng thờigiúp các em được học hỏi, mở rộng hiểu biết trên nhiều lĩnh vực khác để hoàn thành tốtnhất dự án. 2. DỰ ÁN NGUYỄN MINH CHÂU Nguyễn Minh Châu là một tác gia lớn của văn học Việt Nam hiện đại. Chương trìnhNgữ văn 12, học sinh được học một tác phẩm của ông – truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoàixa”. Sau một thời gian giảng dạy, sau khi khơi lửa cho học sinh từ truyện ngắn “Chiếcthuyền ngoài xa” và chuyên đề về nhà văn Nguyễn Minh Châu, nhận ra năng lực của họcsinh có thể thực hiện tốt dự án về Nguyễn Minh Châu, giáo viên đã gợi ý cho học sinh 4dự án nhỏ: Mỗi tuần một cuốn sách; Giao lưu diễn viên điện ảnh Xuân 2005;Họp báo ra mắtphim “Chiếc thuyền ngoài xa”; Mỗi tuần một nhân vật; Kỉ niệm 20 năm ra mắt phim “Cỏlau” Nguyễn Minh Châu là một nhà văn nổi tiếng. Tác phẩm của ông được đưa vàochương trình Ngữ văn lớp 9 và Ngữ văn lớp 12. Nhiều truyện ngắn của ông được dựngphim. Nhiều nhà phê bình, nghiên cứu đã bàn luận về gi ...