ĐỀ 3: Hình tượng sông Hương

1. Dòng sông xinh đẹp và đa cảm 1.1. Vẻ đẹp đa dạng và đầy quyến rũ + Luôn được nhìn nhận và khẳng định trong mối quan hệ với không gian địa lí. Dường như chính sự phong phú của đặc điểm địa lí ở vùng đất mà sông Hương đi qua đã góp phần hình thành nên vẻ đẹp của dòng sông. Vì vậy để thấy được vẻ đẹp phong phú của sông Hương cần xem xét nó trong sự gắn bó với không gian, với địa hình và cảnh thiên nhiên trong từng khoảng thời gian cụ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐỀ 3: Hình tượng sông HươngĐỀ 3:Hình tượng sông Hương 1. Dòng sông xinh đẹp và đa cảm 1.1. Vẻ đẹp đa dạng và đầy quyến rũ + Luôn được nhìn nhận và khẳng định trong mối quan hệ với không gian địa lí.Dường như chính sự phong phú của đặc điểm địa lí ở vùng đất mà sông Hương điqua đã góp phần hình thành nên vẻ đẹp của dòng sông. Vì vậy để thấy được vẻ đẹpphong phú của sông Hương cần xem xét nó trong sự gắn bó với không gian, vớiđịa hình và cảnh thiên nhiên trong từng khoảng thời gian cụ thể + Không gian núi rừng Trường Sơn - Đặc điểm và cấu trúc địa lí: vô cùng phong phú với bóng cây đại ngàn, ghềnhthác, vực sâu, dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng…Tất cả tạo nên mộtmôi trường để thử thách, rèn luyện và hình thành tính cách, tâm hồn cho sôngHương. - Đặc điểm của sông Hương trong môi trường địa lí ấy: dòng chảy khi rầm rộ,khi mãnh liệt, khi cuộn xoáy, khi lại dịu dàng và say đắm. Phần hồn riêng của sôngđược bộc lộ trong hành trình và qua đặc điểm dòng chảy là phần hồn của một conngười đã trải qua cả một quá trình trưởng thành từ con gái trở thành bà mẹ: vừamang sức sống mãnh liệt và hoang dại, vừa có diện mạo dịu dàng trí tuệ, vừa cótâm hồn trong sáng thẳm sâu lại vừa dạt dào một khát vọng tự do. + Không gian châu thổ vùng Châu Hoá - Đặc điểm địa lí: là sự chuyển tiếp từ vùng đồi núi sang vùng đồng bằng nên rấtđa dạng về địa hình: có vực sâu, có đồi núi trùng điệp, có thềm đất bãi, có vùnglăng tẩm giữa mây trời và rừng thông. - Đặc điểm của dòng sông: Như một người con gái đẹp vừa tỉnh giấc mộng đãbộc lộ tính cách riêng, tâm hồn riêng- chuyển dòng liên tục, uốn khúc quanh co đểtự tìm kiếm và bộc lộ vẻ đẹp riêng của nó. Dòng chảy của sông phẳng lặng, hiềnhoà, trầm mặc “như triết lí, như cổ thi”, sắc nước của sông xanh thẳm khi qua lòngvực, phản chiếu màu sắc của đồi núi, mây trời khi qua những quả đồi “sớm xanh,trưa vàng, chiều tím”, hình thế của sông thay đổi theo hình thế của địa hình, lúcuốn khúc quanh co, lúc lại mềm như tấm lụa. + Không gian kinh thành Huế: - Đặc điểm địa lí: Huế trong tổng thể là một đô thị cổ nằm suốt dọc 2 bờ sông-nhiều biền bãi, nhiều cồn đảo và những nhánh sông đào mang nước sông Hươngtoả đi khắp đô thị. - Đặc điểm của sông: càng trở nên mềm mại, gợi cảm và đa cảm hơn. Dòng chảyhiền hoà, chậm rãi và yên tĩnh như mặt nước hồ. Diện mạo vô cùng xinh đẹp, lộnglẫy với trăm nghìn ánh hoa đăng. Tâm hồn đa cảm: vừa vui tươi khi gặp vùng biễnbãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long, vừa hiền hoà trong những đường congqua vùng không gian nhiều cồn đảo, vừa ngập ngừng muốn đi muốn ở khi gặpđược nét riêng văn hoá Huế, vừa sâu lắng trong những khúc nhạc đêm khuya, vừamơ màng lưu luyến khi phải rời xa thành phố, vừa vương vấn quyến luyến đến độphải tạo nên 1 khúc quanh để vòng lại thành phố thân thương . 1.2. Vẻ đẹp đầy nữ tính và rất mực đa tình: + Nữ tính: Đây là nét riêng của sông Hương trong cái nhìn riêng của Hoàng PhủNgọc Tường (Sông Đà cũng được nhìn như một con người nhưng là con người vớinhững tính cách hoàn toàn đối lập, vừa hung bạo, vừa trữ tình, lúc như một hungthần, lúc như một mĩ nữ xinh đẹp và gợi cảm). Sông Hương cũng có một đời sốngvà tính cách phong phú song trong sự phong phú ấy có thể thấy 1 nét thống nhất làchất nữ tính rất đậm: Khi là một cô gai Digan phóng khoáng và man dại với bảnlĩnh gan dạ, tâm hồn tự do và trong sáng, khi là một người con gái đẹp ngủ mơmàng, khi là người con gái dịu dàng của đất nước, khi là người mẹ phù sa của mộtvùng văn hoá xứ sở với một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ. Dù ở bất kỳ trạng thái tồntại nào, sông Hương trong cảm nhận của Hoàng Phủ Ngọc Tường vẫn đầy nữ tính.Nữ tính không chỉ ở vẻ ngoài xinh đẹp hiền hoà hay ở tâm hồn trong sáng mạnhmẽ. Chất nữ tính đậm đà nhất của sông Hương nằm trong chính đời sống tình cảmrất riêng của nó để trở thành 1 con sông rất mực đa tình. + Đa tình: Ngay từ đầu bài tuỳ bút, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã có một cảm nhậnrất độc đáo về sông Hương trong mối quan hệ với thành phố của nó-đó là quan hệcủa một cặp tình nhân lý tưởng trong Truyện Kiều “tìm kiế m và đuổi bắt, hào hoavà đam mê, thi ca và âm nhạc”. Sông Hương sau đó vẫn được nhà văn khẳng định“là Kiều, rất Kiều”- nghĩa là không chỉ xinh đẹp, tài hoa mà còn đa tình và sayđắm. Từ góc nhìn mang tính phát hiện này, nhà văn đã hình dung ra cuộc hànhtrình của sông Hương là cuộc hành trình tìm kiếm người tình mong đợi- một cuộchành trình gian truân và cũng không hề ngắn ngủi, một cuộc hành trình tìm kiếmcó ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó. Trong cuộc hành trình ấy,sông Hương có lúc trầm mặc, có lúc dịu dàng, cũng có lúc mãnh liệt mạnhmẽ…Song nó chỉ thực “vui tươi” khi đến ngoại ô thành phố, chỉ yên tâm khi nhìnthấy chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời. Gặp được thành phốngười tình mong đợi rồi, con sông trở nên duyên dáng ý nhị trong cái cách “uốnmột cánh cung rất nhẹ sang cồn Hến ”, cái đường co ...