Đề cương bài giảng Lịch sử thế giới cận đại (phần phương Tây): Phần 2

Phần 2 Đề cương bài giảng Lịch sử thế giới cận đại (phần phương Tây) trình bày nội dung 3 chương đầu tài liệu, bao gồm: Chương IV - Cách mạng tư sản Pháp, chương V - Cách mạng tư sản và phong trào công nhân châu Âu từ 1815 đến 1848 phong trào cách mạng tư sản châu Âu giữa thế kỷ XIX, chương VII - Quốc tế thứ nhất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề cương bài giảng Lịch sử thế giới cận đại (phần phương Tây): Phần 2Lòch söû theá giôùi caän ñaïi - 20 - CHÖÔNG IV : CAÙCH MAÏNG TÖ SAÛN PHAÙPI. TÌNH HÌNH NÖÔÙC PHAÙP TRÖÔÙC CUOÄC CAÙCH MAÏNG. 1. Cheá ñoä quaân chuû chuyeân cheá vaø ñaúng caáp trong xaõ hoäi phong kieán Phaùp. - Tröôùc caùch maïng, nöôùc Phaùp laø moät nöôùc quaân chuû chuyeân cheá phong kieán. Vua naém moïi quyeàn haønh trong nöôùc. Vua Louis XVI, thöôøng töï coi yù muoán cuûa mình laø yù chuùa, laø luaät phaùp vaø quyeàn löïc. - Cheá ñoä quaân chuû chuyeân cheá, moät maët duy trì nhöõng ñaïo luaät nhöõng nguyeân taéc vaø taäp tuïc phong kieán, maët khaùc ñeå cuûng coá quyeàn löïc cuûa mình, noù coøn ñöôïc baûo veä raát chaët cheõ bôûi söï phaân chia ñaúng caáp trong xaõ hoäi: taêng löõ, quyù toäc vaø ñaúng caáp thöù ba. - Ñaúng caáp taêng löõ vaø quyù toäc chæ chieám 1% daân soá nhö coù vò trí raát lôùn, naém giöõ taát caû nhöõng vò trí cao caáp trong chính quyeàn vaø giaùo hoäi töø trung öông tôùi ñòa phöông. Ñaúng caáp thöù ba chieám 99% daân soá bao goàm tö saûn, noâng daân, thò daân… bò töôùc ñoaït moïi quyeàn chính trò, bò boùc loät baèng thueá khoaù, bò phuï thuoäc vaø phaûi phuïc vuï cho hai ñaûng caáp taêng löõ, quyù toäc. Chính vì vaäy maâu thuaãn giöõa ñaúng caáp thöù ba vôùi hai ñaúng caáp treân ngaøy caøng gay gaét. 2. Söï phaùt trieån coâng thöông nghieäp tö baûn chuû nghóa vaø nhöõng trôû löïc cuûa noù. - Treân lónh vöïc kinh teá: khaùc vôùi nöôùc Anh vaøo theá kyû XVII, chuû nghóa tö baûn ñaõ xaâm nhaäp maïnh meõ vaøo noâng nghieäp, caùc chuû ruoäng ñaát ñaõ chuyeån sang kinh doanh theo phöông thöùc tö baûn chuû nghóa thì ngöôïc laïi ôû Phaùp vaãn naèm trong tình traïng laïc haäu, naêng suaát lao ñoäng thaáp keùm. Cheá ñoä boùc loät theo hai hình thöùc: laõnh ñòa – phaùt canh thu toâ vaø ñaëc bieät laø cheá ñoä vónh ñieàn noâng noâ “ñaõ boùc loät ñeán taän xöông tuûy ngöôøi noâng daân Phaùp”. Keát quaû laø tröôùc caùch maïng, neàn kinh teá ngaøy caøng suy suïp: naïn ñoùi dieãn ra thöôøng xuyeân; noâng daân bò phaù saûn ngaøy caøng taêng. Do ñoù, giaûi phoùng khoûi aùch phong kieán laø moät yeâu caàu caáp thieát cuûa nhaân daân Phaùp luùc ñoù vaø giaûi quyeát vaán ñeá ruoäng ñaát ñaõ trôû thaønh vaán ñeà cô baûn cuûa cuoäc caùch maïng. Cuoái theá kyû XIII, neàn coâng thöông nghieäp Phaùp ñang treân ñaø phaùt trieån. Saûn löôïng coâng thöông nghieäp ñaõ ñoùng goùp moät vai troø quan troïng trong toaøn boä neàn kinh teá quoác daân. Nhìn chung, cuoái theá kyû XVIII, caùc ngaønh coâng thöông nghieäp ñaõ phaùt trieån maïnh meõ, yeáu toá kinh teá tö baûn chuû nghóa ñaõ naûy sinh vaø ngaøy caøng phaùt trieån. Nhöng cheá ñoä phong kieán ñaõ ñöa ra nhöõng ñaïo luaät khaéc khe gaây neân nhöõng trôû ngaïi lôùn cho söï phaùt trieån cuûa chuû nghóa tö baûn. Cho neân xoùa boû sôïi daây raøng buoäc cuûa phong kieán ñoái vôùi neàn coâng thöông nghieäp ñaõ thaønh moät yeâu caàu khaùch quan vaø taát yeáu cuûa lòch söû. 3. Traøo löu tö töôûng “AÙnh saùng”. Cuoái theá kyû XVIII, neà quaân chuû chuyeân cheá Phaùp ñaõ laâm vaøo tình traïng khuûng hoaûng traàm troïng. Maâu thuaãn giai caáp ngaøy caøng trôû neân gay gaét. Beân caïnh nhöõng cuoäc noåi daäy ñaáu tranh cuûa noâng daân vaø coâng nhaân, laø cuoäc ñaát tranh choáng phong kieán treân lónh vöïc tö töôûng. Ñoù laø traøo löu tö töôûng “AÙùnh saùng”. Chuaån bò veà tö töôûng cho moät cuoäc caùch maïng tö saûn saép buøng noå.Nguyeãn Coâng Chaát Khoa Lòch SöûLòch söû theá giôùi caän ñaïi - 21 - Traøo löu tö töôûng “AÙnh saùng” bao goàm nhieàu khuynh höôùng khaùc nhau vôùi nhöõng ñaïi bieåu öu tuù nhö Jeans Meslieù, Monterquieu; Voltaire; Diderot, , Kersle’y, Rouseau.v.v… Caùc nhaø tö töôûng Phaùp, maëc duø coù nhöõng quan ñieåm khaùc nhau, phaûn aùnh nhöõng quyeàn lôïi cuûa giai caáp khaùc nhau, nhöng trong thôøi kyø khuûng hoaûng cuûa cheá ñoä phong kieán hoï ñeàu chóa muõi nhoïn vaøo cheá ñoä quaân chuû chuyeân cheá vaø ñoøi hoûi thay theá baèng moät cheá ñoä xaõ hoäi môùi. Chính vì theá maø traøo löu tö töôûng tieán boä vaø caùch maïng ñoù ñaõ vöôït ra khoûi nöôùc Phaùp coù aûnh höôûng khaép Chaâu Aâu. Ñöôïc “chuû nghóa khai saùng” soi ñöôøng, giai caáp tö saûn yù thöùc ñöôïc lôïi ích cuûa giai caáp mình vôùi lôïi ích daân toäc, laõnh ñaïo toaøn daân noåi daäy choáng cheá ñoä phong kieán muïc naùt.II. QUAÙ TRÌNH DIEÃN TIEÁN CUÛA CUOÄC CAÙCH MAÏNG TÖ SAÛN PHAÙP. Muøa heø 1789, nöôùc Phaùp ñöùng tröôùc ngöôõng cöûa cuûa moät cuoäc caùch maïn ...