Đề cương bài giảng môn Thị trường tài chính: Phần 1 - Huỳnh Cao Kim Thư

Đề cương bài giảng môn Thị trường tài chính: Phần 1 có nội dung trình bày tổng quan về thị trường tài chính, tổng quan về thị trường chứng khoán và một số nội dung có liên quan. Cuối mỗi chương có đưa ra các bài tập trắc nghiệm để sinh viên tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề cương bài giảng môn Thị trường tài chính: Phần 1 - Huỳnh Cao Kim Thư BÀI GIẢNG MÔN THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH GIẢNG VIÊN: HUỲNH CAO KIM THƯ GIỚI THIỆU VỀ MÔN HỌC Tài liệu học tập: Thị trường chứng khoán : PGS.TS Bùi Kim Yến – TS.Nguyễn Minh Kiều, NXB Thống kê Tài liệu tham khảo: 1. Luật Chứng khoán 2. Luật Doanh nghiệp 3. Website: - Ủy ban chứng khoán Nhà nước: www.ssc.gov.vn - Sở giao dịch chứng khoán TP.HCM: www.hsx.vn - Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội: www.hnx.vn - Các công ty chứng khoán Kiểm tra đánh giá môn học: 1. Điểm quá trình: (30%) - Thuyết trình (bài tiểu luận nhóm) - Kiểm tra đột xuất - Kiểm tra giữa kỳ 2. Điểm thi cuối kỳ: (70%) - Trắc nghiệm Chương 1: TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH Sau khi học xong chương 1, sinh viên phải đạt được: 1. Kiến thức: Biết được các loại thị trường trong hệ thống kinh tế, hệ thống tài chính, các tổ chức tài chính, các loại hàng hóa trên thị trường tài chính. 2. Kĩ năng: Định nghĩa được thị trường tài chính, các tổ chức tài chính, các loại hàng hóa trên thị trường. 1. Cơ sở hình thành thị trường tài chính 1.1. Kinh tế thị trường và nhu cầu giao lưu vốn Xuất phát từ nhu cầu giao lưu vốn của những chủ thể cần vốn để thực hiện việc sản xuất kinh doanh và những chủ thể dư thừa vốn nhưng muốn vốn của mình sinh lời: - Cần vốn: Hộ gia đình, doanh nghiệp, chính phủ,…. - Có vốn: Hộ gia đình, doanh nghiệp, chính phủ,… 1.2. Các hình thức giao lưu vốn Các hình thức trao đổi vốn giữa các chủ thể trong nền kinh tế gồm: - Quan hệ thân quen: vay, mượn từ những người thân quen - Thông qua hệ thống ngân hàng: chủ thể thừa vốn thì mang tiền đến ngân hàng gửi tại ngân hàng, mua giấy tờ có giá của ngân hàng. Ngân hàng huy động vốn rồi sử dụng vốn huy động trong giới hạn cho phép để cho các chủ thể thiếu vốn vay - Thông qua thị trường tài chính: các doanh nghiệp (công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp nhà nước), nhà nước, … khi cần vốn có thể bán giấy tờ có giá để huy động vốn ngoài kênh vay nợ tại ngân hàng. 1.3. Khái niệm thị trường tài chính: Là thị trường mà ở đó các nguồn vốn di chuyển từ những người có khoản dư thừa về vốn sang những người có nhu cầu về vốn 2. Chức năng của thị trường tài chính - Huy động và dẫn vốn từ nơi thừa sang nơi thiếu và phân phối vốn làm tăng năng suất và hiệu quả của toàn bộ nền kinh tế. - Xác định giá cả của các tài sản tài chính - Tạo tính thanh khoản cho tài sản tài chính - Giảm thiểu các chi phí giao dịch và chi phí thông tin cho các chủ thể tham gia - Khuyến khích cạnh tranh và tăng hiệu quả kinh doanh - Ổn định và điều hòa lưu thông tiền tệ 3. Cấu trúc của thị trường tài chính 3.1. Phân loại theo thời gian luân chuyển vốn - Thị trường tiền tệ: là thị trường giao dịch các loại vốn ngắn hạn, không quá 1 năm - Thị trường vốn: là thị trường giao dịch các loại vốn trung và dài hạn 3.2. Phân loại theo tính chất phát hành - Thị trường sơ cấp: là thị trường phát hành và giao dịch các chứng khoán mới phát hành. Giao dịch trên thị trường sơ cấp cung cấp nguồn vốn cho chủ thể phát hành - Thị trường thứ cấp: là thị trường giao dịch các chứng khoán đã phát hành. Giao dịch trên thị trường thứ cấp cung cấp tính thanh khoản cho các chứng khoán. 3.3. Phân loại theo tổ chức của thị trường - Thị trường tập trung: là thị trường giao dịch tại một địa điểm tập trung cụ thể như sở giao dịch - Thị trường phi tập trung: là thị trường giao dịch không tập trung tại một địa điểm giao dịch cụ thể mà giao dịch thông qua mạng máy tính 3.4. Phân loại theo phương thức huy động vốn - Thị trường nợ: là thị trường giúp các doanh nghiệp có thể huy động vốn dưới hình thức vay nợ - Thị trường vốn cổ phần: là thị trường giúp các doanh nghiệp có thể huy động vốn dưới hình thức kêu gọi các nhà đầu tư cùng góp vốn vào doanh nghiệp. 4. Các công cụ của thị trường tài chính 4.1. Các công cụ của thị trường tiền tệ Đây là những công cụ có thời hạn ngắn hạn dưới một năm gồm: - Tín phiếu kho bạc: đây là loại giấy tờ có giá do kho bạc nhà nước phát hành trong trường hợp thiếu hụt ngân sách tạm thời (bội chi ngân sách nhà nước). - Chứng chỉ tiền gửi : do các ngân hàng thương mại phát hành để huy động vốn thực hiện hoạt động kinh doanh của ngân hàng. - Thương phiếu: đây là giấy ghi nhận nợ dùng cho hoạt động thương mại, mua bán chịu hàng hóa. Thương phiếu gồm có 2 loại: + Hối phiếu: là giấy đòi nợ do người bán chịu hàng lập để đòi nợ từ người mua hàng + Lệnh phiếu: là giấy cam kết trả nợ do người mua chịu lập để cam kết đến ...