Đề kháng kháng sinh của Helicobacter pylori: Dịch tễ, chẩn đoán và điều trị

Điều trị tiệt trừ H.pylori thành công làm giảm tỷ lệ tái phát viêm loét dạ dày tá tràng và giảm nguy cơ ung thư dạ dày. Bài viết này nhằm tổng quan lại tình hình H.pylori đề kháng kháng sinh, các phương pháp chẩn đoán kháng thuốc và thái độ xử trí H.pylori kháng thuốc hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề kháng kháng sinh của Helicobacter pylori: Dịch tễ, chẩn đoán và điều trị ĐỀ KHÁNG KHÁNG SINH CỦA HELICOBACTER PYLORI: DỊCH TỄ, CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ Đặng Ngọc Quý Huệ, Trần Văn Huy Trường Đại học Y Dược HuếTóm tắt:Điều trị tiệt trừ H.pylori thành công làm giảm tỷ lệ tái phát viêm loét dạ dày tá tràng và giảm nguy cơung thư dạ dày. Trong bối cảnh hiện nay của nước ta, việc chỉ định kháng sinh khá dễ dãi cho các bệnhlý không do H.pylori gây ra và cả do H.pylori gây ra đã làm gia tăng H.pylori đề kháng với kháng sinhvà vì thế làm giảm hiệu quả tiệt trừ H.pylori. Nhiều nghiên cứu trong nước đều cho thấy tỷ lệ H.pylori đềkháng với Clarithromycin cao hơn 20%. Với bệnh nhân, người đã được chỉ định 2 phác đồ kinh nghiệmmà vẫn chưa tiệt trừ được H.pylori, cần được nuôi cấy H.pylori và làm kháng sinh đồ để dựa vào đó,bác sĩ sẽ chọn lựa phác đồ điều trị phù hợp với từng người bệnh. Trong các phương pháp xác định tínhnhạy cảm của H.pylori với kháng sinh thì phương pháp Epsilometer test ít tốn công nhưng chính xác.Việc điều trị H.pylori cần được chuẩn hóa và cập nhật theo đồng thuận Maastricht IV- 2012 và việc tăngcường quản lý các kháng sinh chìa khóa trong điều trị H.pylori là cần thiết.Summary: ANTIBIOTIC-RESISTANCE OF HELICOBACTER PYLORI: EPIDEMIOLOGY DIAGNOSIS AND TREATMENT Dang Ngoc Quy Hue, Tran Van Huy Hue University of Medicine and PharmacySuccessful eradicative treatment of H.pylori will reduce the recurrence rate of peptic ulcer disease and therisk of gastric cancer. In our country, the indication of antibiotics for both H.pylori-induced and non-H.pylori-induced diseases has been so available that it has increased H.pylori antibiotic resistance whichdecreased the efficacy of H.pylori treatment. Some national researches have shown that the rate ofH.pylori resistance to Clarithromycin is higher than 20%. For H.pylori-infected patients in whom twoempirical regimens fail to eradicate H.pylori, it is necessary to perform culture and antibiogram sothat doctors will choose which treatment regimen is suitable for them. Among the H.pylori antibioticsusceptibility testing, the Epsilometer test is both less effort and accurate. H.pylori treatment should benot only standardized and updated according to Maastricht Consensus IV-2012 but also strengthened themanagement of key antibiotics in H.pylori treatment.ĐẶT VẤN ĐỀ quả điều trị tiệt trừ H.pylori cao đến 95-96% [2]. Điều trị tiệt trừ Helicobacter pylori (H.pylori) Tại Việt Nam, khi dùng phác đồ OAC, Trần Thiệnlà một tiếp cận quan trọng nhất giúp làm giảm Trung đã đạt 96,5% tiệt trừ H.pylori vào nămtỷ lệ tái phát viêm loét dạ dày tá tràng và nhất 1998/1999 [3]. Gần đây, phác đồ bộ ba chuẩn gồmlà làm giảm nguy cơ tiến triển đến ung thư dạ ức chế bơm proton (PPI) +Amoxicyclin (AMO)/dày [1]. Nitroimidazol +Clarithromycin (CLA) đã giảm Tuy nhiên việc điều trị H.pylori hiện nay gặp đi 20-40% hiệu quả tiệt trừ H.pylori [4]. Qua 20rất nhiều khó khăn, tỷ lệ điều trị tiệt trừ H.pylori nghiên cứu từ 1999-2003 về hiệu quả của phác đồthành công ngày càng giảm. Năm 1996, nghiên cứu PPI +AMO +CLA, Megraud F. rút ra: tỷ lệ điềuMACH I ở Châu Âu với phác đồ gồm Omeprazol trị tiệt trừ H.pylori thành công ở nhóm H.pylori+Amoxicyclin + Clarithromycin (OAC) đạt kết nhạy cao hơn nhóm đề kháng CLA, 87,8% soTạp chí Y Dược học - Trường Đại học Y Dược Huế - Số 12 DOI: 10.34071 /jmp.2012.6.1 5với (sv) 18,3%, OR 24.5 (95% CI 17.2-35.0), bệnh nhân và cơ địa, do cơ chế quản lý thuốc vàp80% - mức D, theo ý định điềuchỉ đạt 68,3% [3]. Theo Nguyễn Thị Việt Hà năm 2011, trị (ITT) [10,11], hoặc thậm chí ít nhất 90% theotỷ lệ tiệt trừ H.pylori của LAC (Lanzoprazol +AMO protocol (per protocol - PP) [12], thật sự cần có+CLA) trên nhóm nhạy cảm so với nhóm kháng CLA một chiến lược tiếp cận đồng bộ của cả giới y họcđạt tương ứng 78,2% và 28,3%, p=0,001 [6]. và cộng đồng. Bài viết này nhằm tổng quan lại Nguyên nhân chính của việc hiệu quả tiệt trừ tình hình H.pylori ĐKKS, các phương pháp chẩnH.pylori của các phác đồ, đặc biệt phác đồ chuẩn đoán kháng thuốc và thái độ xử trí H.pylori khánggiảm dần, phát xuất từ nhiều phía: do bác sĩ, do thuốc hiện nay.1. TÌNH HÌNH H.PYLORI ĐỀ KHÁNG KHÁNG SINH TRÊN THẾ GIỚI VÀ TRONG NƯỚC Hình 1. Tỷ lệ H.pylori đề kháng kháng sinh ở bốn châu lục khác nhau (1993-2009)[17] Trong những năm gần đây, nhiều nghiên cứu Levofloxacin (LEV), Tetracyclin (TET), Rifabutincho thấ ...