Đề tài cải cách kinh tế Nhật và tầm ảnh hưởng đến nền kinh tế Nhật Bản – 2

Việc hợp nhất, các ngân hàng nhằm làm tăng sức mạnh tài chính và khả năng lợi nhuận đã được đẩy mạnh. Sự thâm nhập của các ngân hàng thương mại và ngân hàng uỷ thác vào kinh doanh bảo hiểm thông qua các chi nhánh cũng đã được thực hiện… Sau hơn 5 năm triển khai và thực hiện, cuộc cải cách hệ thống tài chính Nhật Bản bước đầu đã thu được những kết quả đáng khích lệ. Cuộc cải cách này đã và đang dẫn tới những thay đổi cơ cấu sâu sắc ở Nhật Bản. Khu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề tài cải cách kinh tế Nhật và tầm ảnh hưởng đến nền kinh tế Nhật Bản – 2quyết những vấn đề nảy sinh; và rất nhiều công ty kinh doanh chứng khoánđã được thành lập và đi vào hoạt động. Việc hợp nhất, các ngân hàng nhằmlàm tăng sức mạnh tài chính và khả năng lợi nhuận đã được đẩy mạnh. Sựthâm nhập của các ngân hàng thương mại và ngân hàng uỷ thác vào kinhdoanh bảo hiểm thông qua các chi nhánh cũng đã được thực hiện… Sau hơn 5 năm triển khai và thực hiện, cuộc cải cách hệ thống tàichính Nhật Bản bước đầu đã thu được những kết quả đáng khích lệ. Cuộccải cách này đã và đang dẫn tới những thay đổi cơ cấu sâu sắc ở Nhật Bản.Khu vực tài chính Nhật Bản đã trở nên có sức cạnh tranh hơn, sự thâmnhập của nước ngoài vào khu vực này cũng trở nênít khó khăn hơn, các thịtrường vốn độc lập cũng đã được phát triển thêm một bước. Các cơ quan tàichính Nhật Bản đã hoàn toàn được tự do trong các hoạt động của mình vàcác phương tiện quản lý tài sản đã được cải thiện một cách có ý nghĩa, sựthâm nhập lẫn nhau về công việc kinh doanh của các ngân hàng, các côngty chứng khoán và công ty bảo hiểm, cùng với xu hướng hợp nhất các loạicơ quan này đã được đẩy mạnh, các thị trường vốn đã được phát triển thêmmột bước, đặc biệt là mạng lưới thị trường thông qua hệ thông trao đổithương mại điện tử và qua Internet; Sự liên doanh, liên kết với nước ngoàivà sự thâm nhập của các công ty ài chính nước ngoài vào Nhật Bản đãđược đẩy mạnh dưới các hình thức như: FDI, mua cổ phần, tham gia trựctiếp vào công việc quản lý của các công ty Nhật Bản và các thị trườngchứng khoán ở Nhật Bản; Và chất lượng quản lý tín dụng của các cơ quantrong hệ thống tài chính Nhật Bản đã được cải thiện rất đáng kể (Hệ thốngtài chính Nhật Bản: Những đăc trưng cơ bản và cuộc cải cách hiện nay;chủ biên Trần Quang Minh, Nxb KHXH, Hà Nội, 2003).II. NHỮNG CHÍNH SÁCH VÀ BIỆN PHÁP CẢI CÁCH TRONGTỪNG LĨNH VỰC CỦA HỆ THỐNG TÀI CHÍNH Mặc dù đã từng có những đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinhtế của Nhật Bản, đặc biệt là trong thời kỳ tăng trưởng ngoạn mục (1955 –1973), hệ thống tài chính Nhật Bản mà trong đó các ngân hàng đóng vai tròtrung tâm, kể từ cuối thập kỷ 80 đến nay đã bộc lộ rất nhiều những yếu kémvà bất cập, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển kinh tế của đất nước. 20Trong suốt hơn một thập kỷ vừa qua, Chính phủ Nhật Bản đã phải thựchiện khá nhiều chính sách và biện pháp nhằm cơ cấu lại hệ thống tài chínhthích ứng với những đòi hỏi của tình hình kinh tế trong nước và bối cảnhquốc tế mới. Tuy nhiên, những giải pháp tình thế được thực hiện trongnhững năm đầu thập kỷ 90 đã chứng tỏ rằng đó không phải là nhữngphương thuốc hữu hiệu đẻ chữa trị căn bệnh “khủng hoảng cơ cấu” kinh tếnói chung và hệ thống tài chính của Nhật Bản nói riêng. Chỉ khi chươngtrình “Big Bang” do Thủ tướng Hashimoto khởi sướng và được thực hiệnkể từ tháng 11/1996, hệ thống tà chính Nhật Bản mới thực sự bước vào mộtcuộc cải cách sâu sắc và toàn diện. Đặc điểm nổi bật của hệ thống tài chính Nhật Bản là chủ yếu dựa vàongân hàng nên trước hết chúng ta sẽ đi vào các chính sách, biện pháp để cảicách ngân hàng trung ương (NHTW) và ngân hàng thương mại (NHTM).1. Các chính sách đối với NHTW và NHTM Hệ thống tài chính Nhật Bản, đặc biệt là hệ thống ngân hàng, đãđược ca ngợi có vai trò sống còn trong phát triển kinh tế của Nhật Bảntrước những năm 1990. Rất nhiều ngân hàng Nhật Bản thời kỳ đó là nhữngngân hàng lớn nhất trên thế giới: 9 trong số 10 ngân hàng hàng đầu thế giớixét về quy mô tài sản là những ngân hàng Nhật Bản. Các ngân hàng này cónhững quỹ tiền gửi khổng lồ, chi phí thấp và những đánh giá tín dụng caonhất. Chính vì thế, Nhật Bản đã thay đổi hẳn trong những năm 1990 vớinhững món nợ khó đòi khổng lồ của các ngân hàng, kinh tế triền miêntrong vòng suy thoái, giảm phát liên tục trong những năm gần đây. Vậy làmthế nào để có thể lập lại trật tự của hệ thống tài chính để ngân hàng có thểlàm tốt vai trò trung gian tài chính của mình trong việc thu hút vốn nhàn rỗivà cung cấp vốn cho doanh nghiệp, thực sự đáp ứng những yêu cầu mớitrong qua trình hội nhập quốc tế và toàn cầu hoá. Chương trình cải cách“Big Bang” đã đưa ra những chính sách và biện pháp tương đối toàn diệnđể đổi mới nguyên tắc hoạt động cũng như cơ cấu tổ chức hệ thống ngânhàng Nhật Bản.a. Đối với NHTW 21 Như chúng ta đã biết, ngân hàng trung ương là một định chế quản lýnhà nước về tiền tệ – tín dụng. Nó nằm trong bộ máy quyền lực quốc gia.Song, tuỳ theo điều kiện lịch sử cụ thể của mỗi nước, HNTW có thể độclập hay trực thuộc Chính phủ. Chẳng hạn ở Mỹ và Đức, thực hiện thể chếNHTW độc lập với Chính phủ. Trong thể chế này, Chính phủ không đượccan thiệp vào hoạt động của NHTW. Nhưng ở Nhật, Anh, Pháp và một sốnước khác thực hiện thể chế NHTW trực thuộc Ch ...