Đề tài: Những nét cơ bản nhất của lịch sử hình thành phép biện chứng

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: những nét cơ bản nhất của lịch sử hình thành phép biện chứng', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề tài: Những nét cơ bản nhất của lịch sử hình thành phép biện chứng Đề tài: Những nét cơ bản nhất của lịch sử hình thành phép biện chứng Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi nãi ®Çu LÞch sö ph¸t triÓn cña triÕt häc lµ lÞch sö ph¸t triÓn cña t­ duy triÕt häc g¾n liÒn víi cuéc ®Êu tranh cña hai ph­¬ng ph¸p t­ duy biÖn chøng vµ siªu h×nh. LÞch sö phÐp biÖn chøng ®· tr¶i qua qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi vµ ®· cã lóc bÞ phÐp siªu h×nh thèng trÞ. Song víi tÝnh chÊt khoa häc vµ c¸ch m¹ng cña m×nh, phÐp biÖn chøng mµ ®Ønh cao lµ phÐp biÖn chøng duy vËt ®· kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh lµ häc thuyÕt vÒ sù ph¸t triÓn d­íi h×nh thøc hoµn bÞ nhÊt, s©u s¾c nhÊt vµ kh«ng phiÕn diÖn. Thùc tiÔn c¸ch m¹ng ®· chøng minh r»ng chØ khi nµo con ng­êi n¾m v÷ng nh÷ng lý luËn vÒ phÐp biÖn chøng vµ vËn dông s¸ng t¹o c¸c nguyªn t¾c ph­¬ng ph¸p luËn cña nã phï hîp víi hoµn c¶nh lÞch sö cô thÓ th× qu¸ tr×nh c¶i t¹o tù nhiªn vµ biÕn ®æi x· héi míi thùc sù mang tÝnh c¸ch m¹ng triÖt ®Ó. Ng­îc l¹i, quan ®iÓm siªu h×nh lu«n xem xÐt sù vËt trong tr¹ng th¸i biÖt lËp víi lèi t­ duy cøng nh¾c sÏ dÉn tíi nh÷ng h¹n chÕ vµ sai lÇm kh«ng thÓ tr¸nh khái trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn x· héi. V× vËy, viÖc nghiªn cøu qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña phÐp biÖn chøng, trªn c¬ së ®ã vËn dông s¸ng t¹o vµo thùc tiÔn c¸ch m¹ng ®­îc ®Æt ra nh­ mét nhu cÇu cÇn thiÕt vµ tÊt yÕu. TiÕn tr×nh c¶i tæ nÒn kinh tÕ vµ ®æi míi mäi mÆt ®êi sèng x· héi ë n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay h¬n lóc nµo hÕt cÇn ph¶i qu¸n triÖt t­ duy biÖn chøng triÖt ®Ó dùa trªn lËp tr­êng duy vËt v÷ng vµng. Lý luËn vÒ phÐp biÖn chøng duy vËt nãi riªng, chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh nãi chung lµ kim chØ nam ®­a c¸ch m¹ng n­íc ta giµnh ®­îc th¾ng lîi trªn con ®­êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn phÐp biÖn chøng duy vËt lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi vµ phøc t¹p, tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n kh¸c nhau víi c¸c tr×nh ®é ph¸t triÓn cao thÊp kh¸c nhau. Trong khu«n khæ cña bµi tiÓu luËn triÕt häc nµy, em xin ®­îc tr×nh bµy nhËn thøc cña m×nh vÒ nh÷ng nÐt c¬ b¶n nhÊt cña lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn phÐp biÖn chøng. 1 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò tµi: Nh÷ng nÐt c¬ b¶n nhÊt cña lÞch sö h×nh thµnh phÐp biÖn chøng Tuy ®· rÊt cè g¾ng song bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c ®ång chÝ häc viªn líp cao häc V¨n ho¸ häc. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Hµ Néi, ngµy 20 th¸ng 1 n¨m 2006 I. ph©n biÖt phÐp biÖn chøng vµ phÐp siªu h×nh BiÖn chøng vµ siªu h×nh lµ hai mÆt ®èi lËp trong t­ duy. Ph­¬ng ph¸p biÖn chøng lµ ph­¬ng ph¸p t­ duy triÕt häc xem xÐt thÕ giíi trong mèi liªn hÖ phæ biÕn, trong sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn v« cïng víi t­ duy mÒm dÎo, linh ho¹t. Tr¸i l¹i, ph­¬ng ph¸p siªu h×nh lµ ph­¬ng ph¸p t­ duy triÕt häc xem xÐt thÕ giíi trong tr¹ng th¸i c« lËp, phiÕn diÖn víi t­ duy cøng nh¾c. LÞch sö ®Êu tranh gi÷a hai ph­¬ng ph¸p biÖn chøng vµ siªu h×nh lu«n g¾n liÒn víi cuéc ®Êu tranh gi÷a hai khuynh h­íng triÕt häc c¬ b¶n lµ chñ nghÜa duy vËt vµ chñ nghÜa duy t©m. ChÝnh cuéc ®Êu tranh l©u dµi cña hai ph­¬ng ph¸p nµy ®· thóc ®Èy t­ duy triÕt häc ph¸t triÓn vµ ®­îc hoµn thiÖn dÇn víi th¾ng lîi cña t­ duy biÖn chøng duy vËt. H¹n chÕ cña ph­¬ng ph¸p siªu h×nh thÓ hiÖn ë chç chØ thÊy nh÷ng sù viÖc c¸ biÖt mµ kh«ng thÊy mèi liªn hÖ gi÷a nh÷ng sù vËt Êy, chØ thÊy sù tån t¹i cña sù vËt mµ kh«ng rhÊy sù ra ®êi vµ biÕn ®i cña sù vËt, chØ thÊy tr¹ng th¸i tÜnh cña sù vËt mµ kh«ng thÊy tr¹ng th¸i ®éng cña nã. Quan ®iÓm biÖn chøng ®· kh¾c phôc ®­îc nh÷ng h¹n chÕ cña ph­¬ng ph¸p siªu h×nh b»ng c¸ch xem xÐt c¸c sù vËt trong mèi liªn hÖ qua l¹i víi nhau, kh«ng chØ thÊy sù tån t¹i mµ cßn rhÊy c¶ sù h×nh thµnh vµ tiªu vong cña sù vËt, kh«ng chØ thÊy tr¹ng th¸i tÜnh mµ cßn thÊy c¶ tr¹ng th¸i vËn ®éng biÕn ®æi kh«ng ngõng cña sù vËt. Tuy nhiªn, ¡ngghen còng kh¼ng ®Þnh r»ng thÕ giíi quan siªu h×nh lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái vµ sù ra ®êi cña nã lµ hîp quy luËt ®èi víi mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh trong lÞch sö ph¸t triÓn cña nhËn thøc khoa häc – giai ®o¹n nghiªn cøu c¸c chi tiÕt cña bøc tranh toµn c¶nh vÒ thÕ giíi tù nhiªn. Muèn nhËn thøc ®­îc c¸c chi tiÕt Êy, ng­êi ta buéc ph¶i t¸ch chóng ra khái nh÷ng mèi liªn hÖ tù nhiªn, lÞch sö cña chóng ®Ó nghiªn cøu riªng tõng chi tiÕt mét theo ®Æc tÝnh cña 2 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chóng, theo nguyªn nh©n, kÕt qu¶ riªng cña chóng. Thêi kú nµy kÐo dµi tõ cuèi thÕ kû XV ®Õn ®Çu thÕ kû XVIII. §Õn cuèi thÕ kû XVIII, ®Çu thÕ kû XIX, viÖc nghiªn cøu tiÕn tõ giai ®o¹n s­u tËp sang giai ®o¹n chØnh lý, nghiªn cøu vÒ c¸c qu¸ tr×nh ph¸t sinh, ph¸t triÓn cña sù vËt, hiÖn t­îng th× ph­¬ng ph¸p siªu h×nh kh«ng cßn ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña nhËn thøc khoa häc. Cuéc khñng ho¶ng VËt lý häc cuèi thÕ kû XIX do ¶nh h­ëng cña quan niÖm siªu h×nh lµ mét minh chøng cho h¹n chÕ cña ph­¬ng ph¸p siªu h×nh. Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu cña khoa häc tù nhiªn, nhÊt lµ vËt lý häc vµ sinh häc ®· ®ßi hái vµ chøng tá r»ng cÇn ph¶i cã mét c¸ch nh×n biÖn chøng vÒ thÕ giíi vµ khi ®ã, phÐp siªu h×nh ®· bÞ phñ ®Þnh nh­êng chç cho phÐp biÖn chøng. Trong lÞch sö triÕt häc, ph­¬ng ph¸p biÖn chøng ®· tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n ph¸t triÓn cao thÊp kh¸c nhau, trong ®ã phÐp biÖn chøng duy vËt lµ thµnh qu¶ ph¸t triÓn cao nhÊt vµ khoa häc nhÊt cña t­ duy biÖn chøng. Sau ®© ...