ĐỀ TÀI : THI PHÁP LỜI THƠ ĐỐI ĐÁP TRONG CÁC LÀN ĐIỆU DÂN CA

Trong kho tàng ca dao người Việt, lối hát đối đáp luôn giữ một vai trò quan trọng trong việc thể hiện tình cảm của con người. Bên cạnh những lời thơ có nội dung ngọt ngào, sâu sắc thì thi pháp lời thơ đối đáp cũng rất phong phú và đa dạng. Chính vì vậy, mục đích chính của bài báo này chúng tôi đi sâu vào nghiên cứu các khía cạnh của thi pháp lời thơ đối đáp như: thể thơ, cấu trúc ngữ nghĩa, ngôn ngữ, cách thức tổ chức và hình thức diễn xướng, nhân vật,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐỀ TÀI : THI PHÁP LỜI THƠ ĐỐI ĐÁP TRONG CÁC LÀN ĐIỆU DÂN CA Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 7 Đại học Đà Nẵng năm 2010 THI PHÁP LỜI THƠ ĐỐI ĐÁP TRONG CÁC LÀN ĐIỆU DÂN CA VERIFICATIONS CHARATERIZATION PEOTRY PROFIT TO ANSWER IN FOLH-SONG MELODY SVTH: Hoàng Chân Phương Lớp 07CVH1, Khoa Ngữ Văn, Trường Đại học Sư phạm GVHD: TS. Lê Đức Luận Khoa Ngữ Văn, Trường Đại học Sư phạm TÓM TẮT Trong kho tàng ca dao người Việt, lối hát đối đáp luôn giữ một vai trò quan trọng trong việcthể hiện tình cảm của con người. Bên cạnh những lời thơ có nội dung ngọt ngào, sâu sắc thì thipháp lời thơ đối đáp cũng rất phong phú và đa dạng. Chính vì vậy, mục đích chính của bài báo nàychúng tôi đi sâu vào nghiên cứu các khía cạnh của thi pháp lời thơ đối đáp như: thể thơ, cấu trúcngữ nghĩa, ngôn ngữ, cách thức tổ chức và hình thức diễn xướng, nhân vật, biểu tượng. Tìm hiểuvề những đặc trưng của thi pháp lời thơ đối đáp là một việc làm thiết thực. Qua đó, phần nào ta cóthể hiểu được sự sáng tạo và cách bày tỏ tình cảm của nhân dân ta ngày trước. Với đề tài này,chúng tôi xin góp phần tìm hiểu một số cách tiếp cận về thi pháp lời thơ đối đáp nói riêng, dân canói chung. ABSTRACT In the treassure of Vietnamese folk -song, in the way people sang answer in tracditiolalways play an important role in express peoples emotion. Besides a sweet, profound poemslyrics, versifications charateriation poetry profit to answer also are abudent and diversity. So themain aim of this reseach, we study deely in the fìeld of: style of poetry, semantic, construction,language, style of organization and oratio form, character, symbol. To fathom about versification scharactrization peotry profit to ansew its be expedience deed. Here, we can somewhat understandhow to express creativity and emotional days of our people. With this theme, we can fild out someapproaches to implement reply poetry profit versification in particalar, folk-song in general.1. Đặt vấn đề Hát đối đáp thể hiện một cách chân thực và sinh động mọi mặt của đời sống laođộng cũng như tư tưởng, tình cảm của người dân, đặc biệt là tình yêu đôi lứa. Nó làm chocác bài trao đổi kiến thức về tự nhiên và xã hội tăng thêm vẻ nhẹ nhàng, tươi vui. Giúp chochúng ta rèn luyện khả năng về ứng khẩu và nhạy hơn về cảm hứng. Hát đối đáp cũng làmột hình thức để tạo ra sự hài hoà giữa những tâm hồn cá nhân và tình cảm của tập thể,qua một cách thức thể hiện thật trữ tình. Lối hát đối đáp sinh ra từ cuộc sống lao động và nghệ thuật tập thể, từ yêu cầu traođổi tình cảm giữa cá nhân và xã hội. Nó khơi dòng, lựa lọc và truyền đi nguồn thơ của dângian. Bởi vậy, hát đối đáp trở thành nhịp cầu, nối liền ca dao dân ca với thơ trữ tình cổ điểnvà hiện đại. Việc nghiên cứu và tìm hiểu về hát đối đáp trong các làn điệu dân ca là một việclàm thiết thực, góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc của dân tộc ta. 172 Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 7 Đại học Đà Nẵng năm 20102. Sơ lược về thi pháp văn học dân gian và lời thơ đối đáp2.1. Khái niệm về thi pháp học Thi pháp học là khoa học về cách thức, các dạng thức, các phương tiện, phươngthức tổ chức tác phẩm của sáng tác ngôn từ, về các kiểu cấu trúc và các thể loại tác phẩmvăn học. Nó muốn bao quát không chỉ là các hiện tượng của ngôn từ mà còn là các khíacạnh khác nhau của tác phẩm văn học và sáng tác dân gian - V.Vinogradov -2.2. Vài nét về thi pháp văn học dân gian Thi pháp văn học dân gian là toàn bộ các đặc điểm hình thức nghệ thuật sáng tácdiễn xướng dân gian của tập thể nhân dân vừa có đặc điểm ngôn từ văn học, vừa có đ ặcđiểm văn bản thực hành giao tiếp, là loại hình văn học phản ánh bằng ngôn ngữ giới hạntrong những khuôn mẫu định sẵn mang phong cách dân tộc, phong cách khu vực và địaphương rõ rệt, được thể hiện trong một hệ thống thể tài riêng biệt, đặc thù [16, tr12].2.3. Sơ lược vài nét về mối quan hệ ca dao và dân ca Dân ca là một loại hình sáng tác dân gian mang tính chất tổng hợp bao gồm lờinhạc, động tác, điệu bộ kết hợp với nhau trong diễn xướng. Ca dao là lời của các câu hát dân gian và những sáng tác ngâm vịnh được lưutruyền trong dân gian và gọi chung là lời ca dân gian.2.4. Vài nét về hát đối đáp Hát đối đáp là một hình thức sinh hoạt giao duyên tập thể hoặc các cặp hát lẻ. Hátlẻ là hát bất cứ khi nào và không quy định cách thức hát. Hát tập thể là phải t uân theo quytrình hát, cách thức hát cụ thể tuỳ theo từng loại dân ca, các cuộc hát tập thể thường chiahai phe nam nữ, đối đáp theo từng chặng hát.3. Một số ...