Đề tài triết học Một số nội dung cơ bản của phạm trù 'Hiếu' trong Nho giáo sơ kỳ

TRẦN THỊ LAN HƯƠNG, TRIỆU QUANG MINH – Một số nội dung cơ bản của phạm trù “Hiếu” trong Nho giáo sơ kỳ. - Some Fundamental Contents of the Category “Filial Piety” in Early Confucianism
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề tài triết học " Một số nội dung cơ bản của phạm trù “Hiếu” trong Nho giáo sơ kỳ " TRI T HOC, S 7 (218), THANG 7 - 2009 M T S N I DUNG C BAN CUA PHAM TRU ¹HI Uº TRONG NHO GIAO S KY TR N TH LAN H NG(*) TRI U QUANG MINH(**) Bai vi t tr nh bay b n n i dung c ban cua pham tru hi u trong Nho giao s ky. Th nh t, vnu i d ng, k nh trong cha me, Kh ng T va cac hoc tro cua ng u cho r ng, trong s bao hi u cuang i con i v i cha me, nu i d ng phai i li n v i k nh trong. Th hai, gi g n th n th m nhnu i ch h ng cua ng cha cung la s bao hi u cac b c sinh thanh. Th ba, lam con th phai v ngl i cha me, nh ng khi cha me sai l m th con cung phai bi t can ng n. Th t , hi u kh ng ch thhi n long k nh y u khi cha me con s ng, ma con th hi n long ti c th ng va vi c hanh l kh ngc u tha, kh ng thai qua cua ng i con khi cha me qua i. h ng th ng, Nho giao t Kh ng T phong ki n luc b y gi , hi u ao, v i n i n Manh T , Tu n T c goi la ham r ng h n ban ch t cua ch nh no, c Nho Ti n T n, Nho giao nguy n coi la c s tinh th n cua xa h i, duy tr sthuy hay Nho giao s ky, ph n bi t v i n nh cua ch gia t c.cac bi t phai cua Nho giao v sau, nh n th i Xu n thu - Chi n qu c, chHan Nho, T ng Nho, Minh Nho… Nho t ng phap T y Chu tan ra khi n cho vgiao s ky ban nhi u v hi u va cung tr va quy n l c cua ai t ng b giam i, vt n nhi u c ng phu giang giai, nh ro tr c l p cua ti u gia nh c xac l p,n i dung cua hi u, nh ng kh ng a ra phu quy n trong ti u gia nh c cao.mt nh ngh a chung. Tuy theo t ng B n canh o, y th c xa h i cung a ph ntr ng h p cu th ma n i dung cua hi u nao c ly t nh hoa, con ng i kh ng con c giang giai khac nhau. Song, t u qua l thu c, s hai cac y u t si u nhi n,trung lai, hi u trong quan ni m cua Nho quy th n m t cach mu quang. Ch u anhgiao s ky co nh ng n i dung c ban sau: h ng cua i u ki n xa h i o, tuy Kh ng 1. Nu i d ng, k nh trong cha me T kh ng bac bo, phu nh hoat ng t t Th i T y Chu, hi u chu y u c t ng theo ngh a hi u ao la truy hi u, songdung nh m t pham tru cua t n giao ng coi ao hi u tr c h t la lu n ly giach vi c th c hi n nh ng nguy n t c th nh va vi c phung d ng cha me la t tcung t ti n va duy tr c noi gi ng n i y u theo ung chu n m c lu n ly ao c.doi t ng ng. n th i Kh ng T , y Kh ng T va cac hoc tro cua ng ungh a t n giao cua hi u c em g n li n kh ng nh r ng, trach nhi m cua ng iv i y ngh a lu n ly, ao c gia t c. Cung lam con la phai phung d ng cha me,t y tr i, cac quan h , pham tru ao nh ng nu i ma kh ng k nh th kh ng phai c (trong o co quan h cha me - con cai, la bao hi u. Cho n n, trong thi n Vipham tru hi u) th ng b ch nh tr hoa. ch nh, khi T Du hoi v ao hi u, Kh ngCac nha c m quy n th ng kh n kheo T noi: “Ngay nay, th y ai co th nu ichuy n hi u thanh trung bi n trung, (*) Thac s , Tr ng ai hoc Mo - a ch t.hi u thanh c ng cu phuc vu cho n n th ng (**) Thac s , Hoc vi n Ch nh tr - Hanh ch nh khutr cua m nh. Nh n chung, trong xa h i v c I.66M T S N I DUNG C BAN CUA PHAM TRU “HI U”...d ng c cha me, th ng i ta goi la co kho nh t la con cai i v i cha me co gi c ve hoa vui mai mai hay kh ng. Chhi u. Nh ng n nh gi ng cho ng a th con nh co vi c g c n lam, con cai lamng i ta cung nu i c v y. Cho n n n u thay cho cha me, co g ngon th m i cha mekh ng co long hi u k nh cha me trong khi n, y ch c g a la co hi u?”(2). Nh v y,nu i d ng, th nu i cha me va nu i cho co th th y, v i xu t phat i m mang y ung a co g khac nhau?”(1). Ngh a la, i t duy v t nh ng kh ng h si u h nh, c cv i cha me, ng i co c ng sinh thanh oan, Kh ng T y u c u ng i lam con v nd ng duc m nh, ng i con phai co trach phai co t m hi u th c hanh ao hi unhi m nu i d ng cha me khi cha me gia nh m t le t t nhi n trong su t cu c i.y u. Nh ng, vi c th c hi n trach nhi m ang ti c la, cac th h nha Nho v sau t y phai g n li n v i m t t m y k nh trong. ...