Đề tài: TRIẾT HỌC TRONG HỆ THỐNG GIÁO DỤC ĐẠI HỌC (*)

Trong bài viết này, tác giả đã đưa ra quan điểm của mình về việc loại bỏ các bộ môn khoa học nhân văn (triết học, sử học, đạo đức học, thẩm mỹ học,…) khỏi chương trình giảng dạy ở các trường đại học nhằm trao đổi ý kiến với một số học giả có quan điểm tán đồng việc loại bỏ này. Với những luận cứ lý luận và thực tiễn xác đáng, tác giả đã khẳng định vai trò quan trọng không thể thiếu của các bộ môn khoa học nhân văn, nhất là triết học trong việc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề tài:" TRIẾT HỌC TRONG HỆ THỐNG GIÁO DỤC ĐẠI HỌC (*) " Nghiên cứu triết học Đề tài: TRIẾT HỌC TRONG HỆTHỐNG GIÁO DỤC ĐẠI HỌC (*) TRIẾT HỌC TRONG HỆ THỐNG GIÁO DỤC ĐẠI HỌC (*)A.L.NIKIFOROV(**)Trong bài viết này, tác giả đã đưa ra quan điểm của mình về việcloại bỏ các bộ môn khoa học nhân văn (triết học, sử học, đạo đứchọc, thẩm mỹ học,…) khỏi chương trình giảng dạy ở các trường đạihọc nhằm trao đổi ý kiến với một số học giả có quan điểm tán đồngviệc loại bỏ này. Với những luận cứ lý luận và thực tiễn xác đáng,tác giả đã khẳng định vai trò quan trọng không thể thiếu của các bộmôn khoa học nhân văn, nhất là triết học trong việc đào tạo các nhàkhoa học chuyên ngành, các chuyên gia không chỉ giỏi chuyên môn,mà còn trở thành những công dân chân chính của đất nước – nhữngcông dân có nhân cách, biết sáng tạo ra cuộc sống của chính mìnhmột cách có suy nghĩ, có trách nhiệm, hiểu rõ những giá trị đíchthực của cuộc sống, biết hy sinh lợi ích cá nhân cho lợi ích dântộc,… Không chỉ thế, triết học ngoài chức năng thế giới quan vàphương pháp luận, nó còn đem lại cho các nhà khoa học, cácchuyên gia sự hiểu biết đúng đắn về mục đích của hoạt động nhậnthức, hoạt động thực tiễn, về giá trị xã hội của khoa học và gợi mở,kích thích mạnh mẽ đối với sáng tạo khoa học của họ. Với quanđiểm này, tác giả đã khẳng định, triết học không chỉ cần, mà còn rấtcần trong việc đào tạo các nhà khoa học chuyên ngành, các chuyêngia và do vậy không thể loại bỏ hay cắt giảm.Trong những năm gần đây, một lần nữa người ta lại bàn luận sôi nổivề vấn đề: các bộ môn khoa học nhân văn, cụ thể là triết học, có cầncho những chuyên gia về các khoa học tự nhiên và các khoa học kỹthuật hay không? Nếu không cần thì liệu có nhất thiết phải loại bỏtriết học ra khỏi chương trình giảng dạy ở các trường đại học haykhông? Quan điểm này đã được thể hiện ở việc thay thế môn thi đầuvào nghiên cứu sinh là triết học bằng môn lịch sử khoa học và triếthọc về khoa học. Chủ trương này cũng đã được trình bày trong bàiviết của I.Komarov đăng trên Báo “Poisk”, số 1 và 2 năm 2006 vàtrong bài viết của V.Utraikin cũng đăng trên Báo “Poisk”, số 47 năm2006. Đương nhiên, tâm trạng được thể hiện trong các bài viết nàycũng là tâm trạng phổ biến ở các nhà khoa học và giảng viên các bộmôn khoa học tự nhiên. Có thể trình bày thực chất của quan điểmnày thông qua một số luận điểm mà thoạt nhìn, có vẻ như là xácđáng ở một chừng mực nhất định.Nhiệm vụ của các trường đại học là phải đào tạo ra những chuyêngia lành nghề trong một lĩnh vực hoạt động nào đó – kỹ sư xây dựng,bác sĩ, luật sư, nhà hóa học, nhà toán học, v.v.. Đó cũng là chức năngchủ yếu của bất kỳ trường đại học nào. Hàng năm, nền kinh tế quốcdân đòi hỏi phải có một số lượng chuyên gia nhất định để thay thếcho những người nghỉ việc vì những lý do nào đó. Chỉ sau vài năm,những chỗ làm bỏ trống đó không được bổ sung thì đời sống xã hộisẽ bị tê liệt: những công xưởng, các nhà máy điện ngừng hoạt động,các bệnh viện không còn khả năng tiếp nhận bệnh nhân, các trườnghọc đóng cửa do thiếu giáo viên, v.v.. Do vậy, xã hội và nhà nướcluôn cần đến một hệ thống đào tạo chuyên gia – hệ thống giáo dụcđại học. Và cũng chính vì vậy mà nhà nước cần phải cấp ngân sáchcho việc đào tạo những chuyên gia mới.Thế nhưng, nếu mục đích chủ yếu của các trường đại học là đào tạora các chuyên gia tương lai trong một lĩnh vực hoạt động cụ thể, thìchương trình học tập lại cần phải đáp ứng chính mục đích ấy. Tất cảnhững gì không trực tiếp định hướng vào việc đào tạo chuyên giatương lai đều phải loại ra khỏi chương trình học tập. Trong thời đạihiện nay, chuyên gia trong bất kỳ lĩnh vực hoạt động nào cũng đòihỏi phải có tri thức chuyên ngành sâu sắc. Mọi nỗ lực của sinh viênđều phải được định hướng vào việc tiếp thu tri thức ấy. Sinh viênkhông còn thời gian để làm bất kỳ việc gì nữa. Chương trình học tậpkhông những đã quá tải, mà hàng năm, lượng kiến thức cần thiết chomột chuyên gia tương lai lại còn tăng lên nữa. Do vậy, một điềuhoàn toàn hiển nhiên là cần phải giải phóng chương trình học tậpkhỏi tất cả những gì không cần thiết cho việc làm chủ nghề nghiệptương lai.Xu hướng giảm thiểu lượng thời gian dành cho các bộ môn khoa họcnhân văn, như triết học, sử học, đạo đức học, thẩm mỹ học, v.v. ởcác trường thuộc khối khoa học tự nhiên là dựa trên luận cứ này.V.Utraikin đã khẳng định rằng, “Cần phải ĐƯA TẤT CẢ NHỮNGTHỨ ĐÓ RA KHỎI DANH MỤC NHỮNG CHUẨN TẮC NGHỀNGHIỆP đối với ... các nhà toán học, các nhà vật lý học, v.v.. Đồngthời, phải đưa vào chương trình đào tạo tất cả những môn học màchuyên gia thực thụ không thể thiếu chúng. Việc cắt giảm ngân sáchchi cho các bộ môn khoa học nhân văn ấy là cần thiết. Hãy để chosinh viên nào, nghiên cứu sinh nào muốn nhận được học vấn về triếthọc, sử học, đạo đức học và thẩm mỹ học phải tự mình trả kinh phícho chúng như cho một học vấn bổ sung. Không nên bắt buộc họphải học các môn học ấy thông qua quy đị ...