Đề tài: Xây dựng mô hình sử dụng và đất rừng dựa vào cộng đồng dân tộc thiểu số ở Gia Lai - Chương 4

Chương 4: nội dung và ph-ơng pháp nghiên cứu 4.1 Nội dung nghiên cứu Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, đề tài tiến hành các nội dung nghiên cứu, thử nghiệm chính như sau: i. Thử nghiệm giao đất giao rừng và nghiên cứu các vấn đề liên quan đến chính sách, chế độ hưởng lợi: o Kiểm nghiệm và phát triển phương pháp giao đất giao rừng có sự tham gia ở Gia Lai.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề tài: Xây dựng mô hình sử dụng và đất rừng dựa vào cộng đồng dân tộc thiểu số ở Gia Lai - Chương 4 49 4 Ch−¬ng 4: néi dung vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 4.1 Néi dung nghiªn cøu §Ó ®¹t ®−îc môc tiªu nghiªn cøu, ®Ò tµi tiÕn hµnh c¸c néi dung nghiªn cøu, thö nghiÖm chÝnh nh− sau: i. Thö nghiÖm giao ®Êt giao rõng vµ nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch, chÕ ®é h−ëng lîi: o KiÓm nghiÖm vµ ph¸t triÓn ph−¬ng ph¸p giao ®Êt giao rõng cã sù tham gia o Nghiªn cøu t¨ng tr−ëng vµ x¸c ®Þnh ph−¬ng ph¸p tÝnh chÕ ®é h−ëng lîi cho ng−êi nhËn rõng. o Tæ chøc thö nghiÖm x©y dùng 02 giao ®Êt giao rõng ë hai céng ®ång d©n téc thiÓu sè Bahnar vµ Jrai vµ rót ra c¸c vÊn ®Ò vÒ chÝnh s¸ch, tæ chøc, kü thuËt trong G§GR ii. Thö nghiÖm øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong ®iÒu tra, m« t¶, ph©n tÝch vµ hÖ thèng hãa kiÕn thøc sinh th¸i ®Þa ph−¬ng cña hai d©n téc thiÓu sè Bahnar vµ Jrai vÒ qu¶n lý tµi nguyªn rõng th−êng xanh vµ rõng khép lµm c¬ së ph¸t triÓn kü thuËt l©m nghiÖp iii. Ph¸t triÓn kü thuËt l©m nghiÖp trªn c¸c tr¹ng th¸i rõng dùa vµo céng ®ång: o KiÓm nghiÖm vµ ph¸t triÓn ph−¬ng ph¸p ph¸t triÓn c«ng nghÖ cã sù tham gia – PTD trong x¸c lËp hÖ thèng gi¶i ph¸p kü thuËt theo tr¹ng th¸i rõng, kiÓu rõng. o Tæ chøc khëi x−íng ph¸t triÓn c«ng nghÖ cã sù tham gia trªn c¸c tr¹ng th¸i rõng, ®Êt rõng ë hai kiÓu th−êng xanh vµ rõng khép. X©y dùng 02 ph−¬ng ¸n PTD ë hai céng ®ång trªn hai kiÓu rõng iv. LËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng dùa vµo céng ®ång: o ThiÕt kÕ vµ kiÓm nghiÖm c¸c ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ tµi nguyªn ®¬n gi¶n, lËp kÕ ho¹ch vµ tæ chøc kinh doanh rõng dùa vµo céng ®ång o LËp 02 kÕ ho¹ch kinh doanh rõng ë hai céng ®ång d©n téc thiÓu sè Jrai vµ Bahnar. v. X©y dùng 03 lo¹i tµi liÖu h−íng dÉn ®Ó tæ chøc ph¸t triÓn ph−¬ng thøc qu¶n lý rõng dùa vµo céng ®ång: o Giao ®Êt giao rõng cã sù tham gia 50 o Ph−¬ng ph¸p ph¸t triÓn gi¶i ph¸p kü thuËt l©m nghiÖp cã sù tham gia. o LËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng dùa vµo céng ®ång. 4.2 Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 4.2.1 Ph−¬ng ph¸p luËn tiÕp cËn vµ nghiªn cøu Sö dông vµ ph¸t triÓn ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu, tiÕp cËn cã sù tham gia kÕt hîp víi øng dông c«ng nghÖ th«ng tin, tin häc vµ thèng kª to¸n häc ®Ó thö nghiÖm vµ ph¸t triÓn c¸c ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn vÒ x· héi, kü thuËt trong tiÕn tr×nh x©y dùng m« h×nh qu¶n lý rõng dùa vµo céng ®ång. C¸c c¸ch ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc sö dông phèi hîp víi nhau nh»m môc ®Ých cñng cè vµ ph¸t triÓn hÖ thèng gi¶i ph¸p kü thuËt vµ tiÕp cËn thÝch hîp ®Ó øng dông trong ®iÒu kiÖn céng ®ång d©n téc thiÓu sè. - Ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn cã sù tham gia ®−îc ¸p dông bao gåm nghiªn cøu hµnh ®éng cã sù tham gia (Participatory Action Research), ®¸nh gi¸ n«ng th«n cã sù tham gia (Participatory Rural Appraisal - PRA), ph¸t triÓn c«ng nghÖ cã sù tham gia (Participatory Technology Development – PTD), ®¸nh gi¸ tµi nguyªn rõng vµ lËp kÕ ho¹ch cã sù tham gia (Participatory Inventory and Planning), nghiªn cøu hÖ thèng kiÕn thøc sinh th¸i ®Þa ph−¬ng (Local Ecological Knowledge – LEK). C¸c ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn nµy ®−îc sö dông linh ho¹t, phèi hîp víi nhau, ®Æc biÖt lµ øng dông vµ ph¸t triÓn thµnh c¸c c«ng cô thÝch hîp víi môc tiªu qu¶n lý rõng dùa vµo céng ®ång. - C«ng nghÖ th«ng tin ®−îc sö dông lµ phÇn mÒm WinAKT5.0 cña Trung t©m nghiªn cøu N«ng L©m kÕt hîp ICRAF [31] ®Ó hÖ thèng ho¸, s¬ ®å ho¸ vµ t¹o c¬ së d÷ liÖu më vÒ kiÕn thøc sinh th¸i ®Þa ph−¬ng trong qu¶n lý tµi nguyªn rõng - C«ng nghÖ tin häc vµ thèng kª to¸n häc trong l©m nghiÖp ®−îc sö dông bao gåm c¸c ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch ph−¬ng sai, m« h×nh håi quy mét ®Õn nhiÒu biÕn vµ tuyÕn tÝnh ®Õn phi tuyÕn tÝnh ®Ó tiÕp cËn tèt nhÊt víi quy luËt sinh häc, ph¸t triÓn rõng; c¸c phÇn mÒm thèng kª ®−îc sö dông ®Ó tiÕp cËn c¸c m« h×nh håi quy lµ SPSS, Statgraphics, Excel. Quan ®iÓm nghiªn cøu lµ sö dông c¸c c«ng cô to¸n häc ®Ó m« t¶ ph¶n ¶nh ®−îc c¸c quy luËt, mèi quan hÖ phøc t¹p, bÞ t¸c ®éng bëi nhiÒu nh©n tè, sau ®ã cô thÓ ho¸, ®¬n gi¶n ho¸ thµnh c¸c c«ng cô, s¬ ®å, biÓu ®å, b¶ng biÓu cã thÓ ¸p dông trong thùc tiÔn qu¶n lý rõng dùa vµo céng ®ång. 4.2.2 Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu cô thÓ C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu cô thÓ ®−îc ¸p dông vµ ph¸t triÓn øng víi tõng néi dung nghiªn cøu ®Ó ®¹t ®−îc c¸c kÕt qu¶ vµ môc tiªu ®Æt ra: 51 4.2.2.1 Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu giao ®Êt giao rõng vµ ph¶n håi vÒ chÝnh s¸ch i) TËp huÊn vµ kiÓm nghiÖm ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn cã sù tham gia trong giao ®Êt giao rõng: Víi môc ®Ých n©ng cao n¨ng lùc cho c¸n bé ®Þa ph−¬ng vµ ph¸t triÓn ph−¬ng ph¸p, 02 ®ît tËp huÊn ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn cã sù tham gia trong G§GR ®· ®−îc tiÕn hµnh trong phßng còng nh− kiÓm nghiÖm trªn hiÖn tr−êng hai lµng nghiªn cøu. Thµnh viªn tham gia, bao gåm c¸n bé l©m nghiÖp, c¸n bé ®Þa chÝnh, l©m tr−êng, c¸n bé khuyÕn n«ng l©m, h¹t kiÓm l©m, phßng n«ng nghiÖp ë tØnh, vµ hai huyÖn Mang Yang vµ A Jun Pa. ii) C¸c b−íc tiÕn hµnh G§GR, ph¸t triÓn c«ng cô tiÕp cËn PRA vµ kü thuËt: TiÕp cËn x©y dùng 02 ph−¬ng ¸n G§GR rõng ë hai céng ®ång Jrai vµ B©hnar ®−îc tiÕn hµnh theo 7 b−íc sau: - B−íc 1: ChuÈn bÞ vµ thèng nhÊt kÕ ho¹ch giao ®Êt giao rõng - B−íc 2: Thèng nhÊt triÓn khai giao ®Êt giao rõng ë th«n lµng - Häp d©n lÇn 1 - B−íc 3: §¸nh gi¸ Häp d©n vÒ G§GR - Lµng §ª Tar n«ng th«n cã sù tham gia theo chñ ®Ò qu¶n lý tµi nguyªn rõng và ®Êt l©m nghiÖp - B−íc 4: §iÒ ...