ĐÊM THÁNG CHẠP

Hai người già ngồi nói chuyện với nhau, khe khẽ và thong thả như những người già vẫn thường nói chuyện với nhau. Đêm tháng chạp trời tối và lạnh. Gió thổi nhẹ từng đợt ngắn làm cánh cửa gỗ không cài then chốc chốc đập vào khung cạch cạch ... Có tiếng chuột đuổi nhau chít chít đâu đó sau chiếc cối xay cũ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐÊM THÁNG CHẠP ĐÊM THÁNG CHẠPHai người già ngồi nói chuyện với nhau, khe khẽ và thong thả như những ngườigià vẫn thường nói chuyện với nhau.Đêm tháng chạp trời tối và lạnh. Gió thổi nhẹ từng đợt ngắn làm cánh cửa gỗkhông cài then chốc chốc đập vào khung cạch cạch ... Có tiếng chuột đuổi nhauchít chít đâu đó sau chiếc cối xay cũ. Con mèo vàng nằm khoanh tròn bên đống troấm ngay sát ngọn lửa, lười biếng không chịu dậy đuổi bắt. Nó chỉ khẽ ngẩng đầu,đưa mắt nhìn một cách tiếc rẻ rồi lại uể oải nằm xuống. Trên bếp, nồi cám lợn sôiòng ọc, dừ chín từ lâu nhưng thỉnh thoảng người này hoặc người kia vẫn lơ đãngcho vào bếp một khúc củi gộc.Những sợi khói mảnh bốc lên ngoằn ngoèo, chậm chạp. Chốc chốc vài tàn lửa rơilên áo họ, để lại những chấm trắng nhẹ và xốp.Bà là một phụ nữ nông thôn bình thường, trạc bảy mươi tuổi, chiếc khăn đen cũbuộc trùm đầu, che gần hết khuôn mặt thanh tú và thư thản. Một tay cầm chiếc quecời dí dí xuống đất, tay kia bà đặt lên đầu gối. Bà ngồi yên bất động, vẻ như lơđễnh suy nghĩ chuyện gì xa xôi đâu đó. Thực ra bà đang chú ý lắng nghe ngườingồi đối diện.Người ngồi đối diện là ông, một Việt Kiều về thăm quê lần đầu sau năm mươi nămxa cách.Hôm nay ông truột chuyến tàu nhanh hai giờ chiều, rồi một mình đi bộ từ ga vềnhà, tức là cả chục cây số. Tất nhiên cảnh vật, làng xóm, đường xá bây giờ khácxưa và không thể nào nhận ra, thế mà tự ông vẫn tìm được đường về làng - có lẽ donhờ sự cảm nhận đặc biệt nào đấy chỉ những người già như ông mới có. Ở làngông chẳng còn ai thân thích ngoài một người cháu gọi ông là cậu. Chuyện trò, thămhỏi một lúc với gia đình ông cháu và những người láng giềng nghe tin kéo đến, vừaăn tối xong, ông đã sang đây thăm bà.Hai người ngồi đã lâu bên bếp lửa sắp lụi. Họ nói chuyện nhỏ nhẹ và thong thả.Câu chuyện bị ngắt quãng bởi những lúc im lặng kéo dài. Thoạt nhìn có thể tưởnghọ là hàng xóm láng giềng hàng ngày vẫn gặp nhau, vừa ngồi sưởi vừa trao đổi vuvơ đôi câu cho đỡ buồn ngủ. Chính họ, cả ông lẫn bà, cũng thầm ngạc nhiên vì sựbình tĩnh ấy của mình, ít ra bề ngoài. Cả hai chờ đợi cuộc gặp này từ lâu, đến nỗiđã mất hy vọng và gần như thôi không chờ đợi nữa.Một cơn gió chợt thổi mạnh vào cánh cửa. Ngồi trong nhà có thể nghe rõ tiếng lákhô rơi lạo xạo trên sân gạch.- Con đâu? - ông chợt hỏi, ngước đôi mắt cận nặng hấp háy sau cặp kính dày nhìnbà, giọng không thay đổi. Chỉ những ngón tay run run lần nới lỏng chiếc cà-vạtsẫm màu trên cổ là nói lên ông đang xúc động và hồi hộp.Bà ngồi im không đáp, đờ đẫn nhìn những cục than đỏ rực trong bếp. Ông kiênnhẫn chờ đợi . Một lúc sau, sợ bà không nghe rõ, ông khẽ nhắc lại lần nữa:- Con của chúng mình đâu bà? Đứa con ngày xưa ấy?*Cái ngày xưa ấy, tức là cách đây hơn năm mươi năm, bà là một cô gái xinh đẹp nổitiếng khắp vùng. Còn ông là chàng trai con nhà bên, cũng nổi tiếng không kém - vìkhoẻ mạnh và vì táo tợn. Hai người cùng nhau lớn lên rồi yêu nhau, một tình yêutự nhiên, giản dị trong khuôn khổ nông thôn phong kiến và lạc hậu thời đó. Giađình nhà ông và nhà bà đều nghèo nên không phản đối cuộc tình duyên này.Những tưởng mọi chuyện đâu sẽ vào đấy, ai ngờ bất chợt tai họa đổ xuống đầu đôibạn trẻ.Số là trong làng có lão chánh tổng thấy bà xinh đẹp, liền nảy ý định lấy làm vợ ba.Ngày ấy chánh tổng quyền to lắm, muốn làm gì với ai, người ấy phải chịu. Khônghiểu từ đâu lão moi ra món nợ hai trăm đồng bạc, bắt bố bà trả ngay, nếu khôngphải gả con gái cho lão để trừ nợ. Một thủ đoạn quen thuộc, trắng trợn nhưng baogiờ cũng mang lại kết quả. Thế là đám cưới được dự định giữa hai người khôngthành. Không còn cách nào khác, bà lau nước mắt nghe bố về làm lẽ, hay đúnghơn, làm người hầu trong nhà ông chánh. Còn người yêu của bà, không nói cũngbiết, đã đau khổ và tức giận thế nào.Ông rủ bà cùng bỏ trốn thật xa nhưng bà không dám vì sợ liên luỵ đến gia đình.Ông đã cầm dao định đến nhà chánh tổng, đâm chết lão rồi sau muốn ra sao thì ra.May thay bà biết và kịp ngăn lại. Cuối cùng, sau khi thỏa thuận với lão chánh tổng,ông quyết định bỏ nhà lên tỉnh kiếm tiền mang về chuộc lại người yêu.Hôm ông đi, cũng vào một đêm mùa đông gió lạnh thế này, bà theo ông tới tận gaxe lửa và ở đó, vừa khóc bà vừa nói với ông rằng bà đã có thai, rằng bà sẽ chờ ôngvề, chờ mãi.... Ông ôm chặt bà vào lòng. Hai người cứ thế đứng lặng hồi lâu chođến khi bất chợt ông nhảy lên đoàn tàu lúc ấy đã chuyển bánh, với niềm tin chắcchắn chỉ ít tháng sau sẽ quay lại.Ác thay, số phận đã không chiều ông. Cuối cùng thì ông cũng trở về gặp bà, cóđiều không phải sau ít tháng như ông muốn mà sau năm mươi năm. Đứa con ônghỏi lúc nãy là đứa con bà cho ông biết đêm ấy. .. Thấy bà ngồi im, ông đổi đề tài,hy vọng chốc nữa bắt chuyện.- Nói chung, bà sống thế nào?- Cảm ơn ông, không đến nỗi, - bà đáp, vẫn không ngước nhìn lên. Ngừng mộtchốc, bà nói tiếp: - Như mọi người trong làng cả thôi.Vì mới về chưa kịp trò chuyện nhiều với ai nên ôn ...