Di tích thờ Mẫu ở nội thành Hà Nội

Bài viết trình bày khái quát một số đặc điểm của các di tích thờ Mẫu ở nội thành Hà Nội, thực trạng các di tích thờ Mẫu ở nội thành Hà Nội, một số vấn đề đặt ra đối với việc bảo tồn phát huy các di tích thờ Mẫu ở nội thành Hà Nội hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Di tích thờ Mẫu ở nội thành Hà Nội TÔN GIÁO - TÍN NGƯỠNG DI TÍCH THỜ MẪU Ở NỘI THÀNH HÀ NỘI NGUYỄN THỊ YÊNTóm tắt Các di tích thờ Mẫu ở Hà Nội là sự phản ánh đậm nét môi trường tự nhiên, lịch sử và xã hội của HàNội với những đặc điểm: về vị trí thường gắn với môi trường tự nhiên ao, hồ hoặc sông nước; nhiềusự tích gắn với lịch sử kinh đô; về đối tượng thờ phụng thì đa dạng, cho thấy sự giao lưu và tiếp biếnvăn hóa của vùng đất. Theo thời gian, cùng với sự tác động của nhiều yếu tố mà các di tích thờ Mẫu ởnội thành Hà Nội cũng có nhiều biến đổi, chẳng hạn như bị thu hẹp về không gian do sức ép của quỹđất bởi quá trình đô thị hóa; chưa có sự thống nhất về lai lịch các vị thần cũng như cách thức quản lýthực hành nghi lễ… Từ đó đặt ra vấn đề cần thiết bảo tồn và phát huy giá trị các di tích thờ Mẫu ở nộithành Hà Nội hiện nay như: tạo dựng bản sắc; trả lại không gian cảnh quan cho các di tích; đào tạođội ngũ quản lý, xây dựng lại lai lịch và xây dựng quy chế thực hành nghi lễ phù hợp cho các di tích.Từ khóa: Di tích, thờ Mẫu, nội thành Hà NộiAbstract The relics of Mother Goddesses worship in Hanoi are deep reflection of Hanoi’s natural, historicaland social environment with its characteristics: the location is often associated with the naturalenvironment of ponds, lakes or rivers; many legends are closely connected with the history of thecapital; The objects of worship are diverse, showing the cultural exchange and acculturation of theland. Over time, along with the impact of many factors that the relics of Mother Goddesses worshipin the inner area of Hanoi also have many changes, such as being narrowed in space due to thepressure of the land fund by the urbanization process; There is no unification on the origin of thegoddesses as well as the way to manage the ritual practice... From these points, it is necessary topreserve and promote the value of the relics of Mother Goddesses in the inner area of Hanoi todayas: creating identity; recreating the landscape space to the monuments; training the managementteam, rebuilding the origins and building regulations for appropriate ritual practices at those relics.Keywords: Relics, Worship of Mother Goddesses, inner area of Hanoi1. Khái quát một số đặc điểm của các di tích Thứ nhất, các di tích thờ Mẫu ở nội thànhthờ Mẫu ở nội thành Hà Nội Hà Nội thường gắn với môi trường tự nhiên ao, L à vùng đất địa linh nhân kiệt, Hà Nội hồ hoặc sông nước vốn là đặc điểm nổi bật của từ lâu đời đã là trung tâm văn hóa môi trường tự nhiên Hà Nội. Điển hình là sự chính trị của cả nước nên tín ngưỡng hiện diện của hai ngôi đền thờ Mẫu Liễu Hạnhthờ Mẫu của Hà Nội cũng mang những đặc nổi tiếng của Hà Nội hiện nay là phủ Tây Hồđiểm riêng phản ánh môi trường tự nhiên và ở hồ Tây và đền Bà Kiệu ở hồ Hoàn Kiếm. Sựlịch sử, xã hội của vùng đất này. Điều đó cũng có mặt của hai ngôi đền ở liền kề hai hồ nướcđược thể hiện qua sự đa dạng về di tích thờ linh thiêng của Hà Nội đã góp phần làm nênMẫu ở nội thành Hà Nội. Nhìn một cách tổng vẻ đẹp vừa nên thơ vừa cổ kính mang bản sắcthể, các di tích thờ Mẫu ở nội thành Hà Nội có riêng của Hà Nội. Ngoài ra còn có đền An Thọnhững đặc điểm chính sau đây: (phường Yên Phụ) và đền Sòng Trà (phườngSố 28 - Tháng 6 - 2019 VĂN HÓA NGHIÊN CỨU 5 VĂN HÓA NGHIÊN CỨU Thụy Khuê) ở cạnh hồ Tây, đền Thủy Trung phố Cát Linh) là hai di tích thờ Mẫu nổi tiếng Tiên (đền Cẩu Nhi) ở hồ Trúc Bạch, đền Ghềnh đầu thế kỷ XX. Chùa Ngọc Hồ được xây dựng cạnh sông Hồng... từ đời vua Lý Nhân Tông (khoảng năm 1127 Mối liên hệ với thủy thần còn thể hiện qua - 1128), trong điện Mẫu có tượng Lê Thánh tục thờ Hạo Nương, tương truyền là cô gái Tông ngồi trên ngai rồng liên quan đến tích sống bên hồ Tây, người đã sinh ra hoàng tử vua Lê Thánh Tông (1460 - 1497) một lần đến Linh Lang - con vua Lý, có công chống giặc chùa xướng họa thơ ca với một nàng tiên, sau Tống, khi chết hóa thành giao long trườn vua cho xây dựng lầu Vọng Tiên ở chùa để ghi xuống hồ [5, tr.196]. Hạo Nương được phối nhớ [1]. Ngôi chùa này cũng là bối cảnh cho thờ cùng với Đức Linh Lang trong hệ thống câu chuyện chàng học trò nghèo Tú Uyên gặp hàng trăm ...