Địa chất học

Các tỉnh địa chất trên thế giới (theo USGS) Vỏ đại dương: Khiên Nền Kiến tạo sơn Bồn địa Tỉnh đá lửa lớn Lớp vỏ mở rộng Chủ đề Địa chất học Địa chất học là một ngành thuộc các khoa học Trái Đất, là môn khoa học nghiên cứu về các vật chất rắn và lỏng cấu tạo nên Trái Đất,
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Địa chất học Địa chất họcCác tỉnh địa chất trên thế giới (theo USGS) Khiên Vỏ đại dương: Nền 0–20 Ma Kiến tạo 20–65 Ma sơn >65 Ma Bồn địa Tỉnh đá lửa lớn Lớp vỏ mở rộng Chủ đề Địa chất họcĐịa chất học là một ngành thuộc các khoa học Trái Đất, là mônkhoa học nghiên cứu về các vật chất rắn và lỏng cấu tạo nên TráiĐất, đúng ra là nghiên cứu thạch quyển bao gồm cả phần vỏ TráiĐất và phần cứng của manti trên. Địa chất học tập trung nghiêncứu: cấu trúc, đặc điểm vật lý, động lực, và lịch sử của các vật liệutrên Trái đất, kể cả các quá trình hình thành, vận chuyển và biếnđổi của các vật liệu này. Giải quyết các vấn đề của địa chất liênquan đến rất nhiều chuyên ngành khác nhau. Lĩnh vực này cũngrất quan trọng trong việc khai thác khoáng sản và dầu khí. Ngoàira, nó cũng nghiên cứu giảm nhẹ các tai biến tự nhiên và cổ khíhậu cùng các lĩnh vực kỹ thuật khác.Lịch sử và từ nguyên họcTừ nguyên họcThuật ngữ địa chất học được Jean-André Deluc sử dụng lần đầutiên vào năm 1778 và được Horace-Bénédict de Saussure sửdụng là thuật ngữ chính thức từ năm 1779. Là khoa học không cótên trong Encyclopædia Britannica xuất bản lần thứ 3 năm 1797,nhưng 10 năm sau nó đã được khẳng định trong tái bản thứ 4 vàonăm 1809.[1] Một nghĩa cổ hơn đượcRichard de Bury sử dụng lầnđầu tiên để phân biệt giữa thuyết về thần học và về trái đất.Lịch sử Bài chi tiết: Lịch sử địa chất học Một con muỗi trong hổ phách biển Baltic có tuổi khoảng 40 đến 60 triệu năm Công trình Peri Lithon (bên trong hòn đá) của học giả người Hy Lạp cổ đại Theophrastus (372-287 BC), là một học trò của triết gia Hy Lạp cổ đạiAristotle, là công trình có giá trị trong khoảng 10 thế kỷ. Peri Lithon được dịch sang tiếng Latin và một số ngoại ngữ khác. Sự giải đoán về các hóa thạch của nó là học thuyết nổi trội nhất trong thời cổ đại và đầu thời Trung cổ, cho đến khi nó được thay thế bởi học thuyết về các dòng chảy hóa đá của Avicenna vào cuối thời Trung cổ.[2][3] Trong thời đại La Mã, Pliny the Elder đưa ra rất nhiều các thảo luận mở rộng về một số các khoáng vật và kim loại sau đó được sử dụng rộng rãi trong thực tế. Ông là một trong số những người đầu tiên xác định một cách chính xác nguồn gốc của hổ phách, là một loại nhựa của các cây thông bị hóa thạch, từ việc quan sát các côn trùng bị giữ trong một số mẫu. Ông cũngđặt ra nền tảng của tinh thể học thông qua việc nhận biết dạngthù hình bát diện của kim cương.Một số học giả hiện đại như Fielding H. Garrison, đưa ra ýtưởng về địa chất học hiện đại bắt đầu trong thế giới đạoHồi thời Trung cổ.[4] Abu al-Rayhan al-Biruni (973-1048 SCN)là một trong những nhà địa chất đạo Hồi đâu tiên, với côngtrình bao gồm các bài viết đầu tiên về địa chất Ấn Độ, và chorằng tiểu lục địa Ấn Độ trước kia là biển .[5] Ibn Sina (Avicenna,981-1037), thì có những đóng góp đặc biệt hơn cho địa chấthọc và các khoa học tự nhiên (ông được gọi là Attabieyat)cùng với các nhà triết học tự nhiên khác như Ikhwan AI-Safa và những người khác. Ông viết một công trình bách khoatoàn thư với tựa đề “Kitab al-Shifa” (sách về sự chữa bệnh từsự thiếu hiểu biết), trong phần 2, mục 5 có bài viết về khoángvật học và thiên thạch học, gồm sáu chương: Sự hình thànhnúi, Ưu điểm của núi trong việc hình thành các đám mây;Nguồn nước; Nguồn gốc động đất; Sự thành tao khoáng vật;Sự đa dạng địa hình trên Trái đất. Các nguyên tắc này sau nàyđược biết đến như luật xếp chồng trong địa tầng, gồm ý tưởngvề thuyết tai biến, và hiện tại luận vào thời PhụcHưng của Châu Âu . Các khái niệm này cũng được nhắc đếntrong các học thuyết về Trái đất của James Hutton vào thế kỷ18 C.E. Các học giả như Toulmin và Goodfield (1965), nhậnxét về sự đóng góp của Avicenna như sau: Khoảng 1000 SauCN, Avicenna đã từng đề xuất học thuyết về nguồn gốc củacác dãy núi, trong thế giới Công giáo vẫn được đề cập đếnkhá căn bản vào 800 năm sau .[6] Phương pháp khoa học củaAvicenna về quan sát thực địa cũng là nguồn gốc của cáckhoa học về Trái đất, và vẫn còn được giữ một phần trong cáccuộc khảo sát thưc địa hiện đại.[3]Bản đồ địa chất Anh, Wales và miền namScotland. Được hoànthành vào năm 1815, nó là bản đồ địa chất đầu tiên ở tỷ lệquốc gia, và hầu như được chấp nhận là chính xác vào thờiđiểm đó.[7]Ở Trung Quốc, học giả Shen Kua (1031-1095) tính toán mộthọc thuyết về các quá trình tạo ra đất liền: dựa trên sự quansát của ông ta về các vỏ sò hóa thạch trong cột địa tầng địachất xuất hiện ở một dãy núi cách biển hàng trăm dặm. Ông tacho rằng đất liền được hình thành từ sự xói mòn của các dãynúi và sự tích tụ của bột.Georg Agricola (1494-1555), một nhà vật lý, viết luận án đầutiên một cách hệ thống hóa về các công trình khai thácmỏ và nung chảy, De re metallica libri XII, với phụ lục Buchvon den Lebewesen unter Tage (sách về các loài vật bên trongTrái ...