- Khái quát về vũ trụ, hệ mặt trời, trái đất trong hệ mặt trời.1- Vũ trụ:Là khoảng không gian vô tận chứa các thiên hà.2- Hệ mặt trời:- Là một tập hợp các thiên thể nằm trong giải Ngân Hà (mặt trời, các hành tinh, thiên thể và các đám bụi khí)
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Địa lý lớp 10 Bài 5 Chương II: vũ trụ, hệ quả các chuyển động của trái đất Bài 5: vũ trụ, hệ mặt trời và trái đất hệquả chuyển động tự quay quanh trục của trái đất I- Mục tiêu: Sau bài học, học sinh cần: - Nhận thức được vũ trụ là vô cùng rộng lớn.Hệ mặt trời, trong đó có trái đất chỉ là một bộphận nhỏ bé trong vũ trụ. - Hiểu khái quát về hệ mặt trời, trái đất tronghệ mặt trời. - Giải thích được các hiện tượng, sự luânphiên ngày - đêm, giờ trên trái đất. Sự lệchhướng chuyển động của các vật thể trên tráiđất. - Dựa vào các hình trong sách giáo khoa, xácđịnh hướng chuyển động của các hành tinh tronghệ mặt trời, vị trí của trái đất trong hệ mặt trời. - Xác định được các múi giờ, hướng lệch củacác vật thể khi chuyển động trên bề mặt đất. - Nhận thức đúng đắn quy luật hình thành,phát triển của các thiên thể II- Thiết bị dạy học: - Quả địa cầu, một cây nến. - Bản đồ thế giới. III- Tiến trình lên lớp: 1- ổn định lớp. 2- Bài cũ. 3- Bài mới. Hoạt động của giáo Nội dung chính viên và học sinh I- Khái quát về vũ trụ, hệ mặt trời, trái đất trong hệ mặt trời.- Hoạt động 1 (nhóm): 1- Vũ trụ:Dựa vào sách giáo khoa Là khoảng không gian(hình 5.1), em hiểu vũ vô tận chứa các thiêntrụ là gì ? hà.- Giáo viên phân biệtthiên hà (nhiều thiênthể), giải Ngân Hà làthiên hà có chứa hệmặt trời. 2- Hệ mặt trời:- Vậy hệ mặt trời là - Là một tập hợp cácgì ? thiên thể nằm trong giải Ngân Hà (mặt trời, các hành tinh, thiên thể và các đám bụi khí) - Gồm 9 hành tinh:- Hoạt động 2: Dựa vào Thủy tinh, Kim tinh,hình 5.2, kể tên các Trái đất, Hỏa tinh, Mộchành tinh thuộc hệ mặt tinh, Thổ tinh, Thiêntrời. Quỹ đạo chuyển vương tinh, Hải vươngđộng của chúng. tinh, Diêm vương tinh.- Giáo viên chuẩn kiếnthức. 3- Trái đất trong hệ- Trái đất là hành tinh mặt trời:thứ mấy của hệ mặt - Vị trí thứ ba trong hệtrời ? Ta sang mục 3 mặt trời (khoảng cách 149,6 triệu km).- Hoạt động 3: Dựa vào - Nhận lượng nhiệt,hình 5.2, một em nhắc ánh sáng đảm bảo cholại trái đất là hành tinh sự sống.thứ mấy của hệ mặt trời - Trái đất tự quay quanh? Em nhận xét gì về trục, vừa chuyển độngkhoảng cách này ? (Từ tịnh tiến xung quanhthực tế nêu ra) mặt trời.- Hoạt động 4 (nhóm):Trái đất có mấychuyển động, chuyểnđộng theo hướng nào ?Thời gian của cácchuyển động ? II- Hệ quả chuyển- Giáo viên chuẩn về động tự quay quanhhai chuyển động của trục của trái đất:trái đất, mô tả bằng 1- Sự luân phiên ngàyquả địa cầu để học đêmsinh hình dung. Do trái đất hình cầu và- Giáo viên mô tả lại tự quay quanh trục nênhoạt động tự quay của có hiên tượng ngày đêmtrái đất. Dùng một 2- Giờ trên trái đất vàngọn nến diễn tả hiện đường chuyển ngàytượng ngày - đêm. quốc tế.- Hoạt động 5 (nhóm): Vìsao có hiện tượng ngàyđêm, sự luân phiên ngàyđêm - Giờ địa phương: Các điểm thuộc các kinh- Giáo viên: Do trái đất tuyến khác nhau có giờhình cầu, tự quay quanh khác nhau.trục --> ở các kinh - Chia trái đất 24 múituyến khác nhau nhìn giờ, mỗi múi giờ cáchthấy mặt trời độ cao 150.khác nhau --> có giờ - Giờ múi: Các địakhác nhau. phương mằm cùng một- Hoạt động 6: Học múi giờ.sinh nghiên cứu hình - Giờ quốc tế: Giờ ở5.3, bản đồ trên bảng múi số 0.múi giờ 0, kinh tuyến - Đường chuyển ngày1800, Việt Nam ở múi quốc tế: Kinh tuyếngiờ số mấy ? 1800 (Tây --> Đông lùi 1- Bài tập nhỏ: ở Anh 2h ngày và ngược lại)sáng ngày 3/4 thì ở Cu 3- Sự lệch hướngBa là mấy giờ, ngày chuyển động của cácmấy ? (Biết Cu Ba ở vật thể:múi giờ số 19). - Khi trái đất tự quayMúi giờ 0 - 12 tăng 1h quanh trục, các vật thểqua mỗi múi giờ ; 12 - chuyển động trên bề24 giảm 1h. mặt trái đất bị lệch hướng so với hướng ban đầu. Lực làm lệch hướng là lực Côriôlit.- Hoạt động 7: Học - Bán cầu Bắc: Vậtsinh nghiên cứu hình chuyển động lệch về5.4. Cho biết bán cầu hướng bên phải.Bắc vật thể chuyển - Bán cầu Nam: Vậtđộng lệch phía nào ? ở chuyển động lệch vềbán cầu Nam ? bên trái.- Giáo viên chuẩn kiến - Lực Côriôlit tác độngthức, nêu lực Côriôlit, mạnh đến hướngnêu sự lệch hướng của chuyển động của cácvật thể ở hai bán cầu. khối khí dòng biển 4- Kiểm t ...