Địa lý tỉnh Hòa Bình

Hòa Bình là một tỉnh miền núi, nằm ở cửa ngõ vùng Tây Bắc của Tổ quốc, có vị trí địa lý quan trọng của vùng chuyển tiếp từ đồng bằng lên miền núi, điểm trung chuyển sức hút ảnh hưởng chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của một trung tâm lớn - Thủ đô Hà Nội. Tài liệu "Địa lý tỉnh Hòa Bình" trình bày các hợp phần địa lý tự nhiên của tỉnh Hòa Bình như vị trí địa lý, địa chất và khoáng sản, địa hình và nhiều vấn đề quan trọng khác. Mời bạn đọc tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Địa lý tỉnh Hòa Bình                   Tænh Hoaø Bình coù 10 huyeän vaø moät thò xaõ, bao goàm 195 xaõ, 8 phöôøng vaø 11 thòHoaø Bình laø moät tænh mieàn nuùi, naèm ôû cöûa traán. Tænh lî cuûa Hoaø Bình hieän nay laø thòngoõ vuøng Taây Baéc cuûa Toå quoác, coù vò trí xaõ Hoaø Bình, caùch Haø Noäi 76 km. Ñöôøngñòa lyù quan troïng cuûa vuøng chuyeån tieáp töø quoác loä soá 6 ñi qua Hoaø Bình daøi 125 km,ñoàng baèng leân mieàn nuùi, ñieåm trung noái lieàn Haø Noäi, ñoàng baèng Baéc Boä vôùichuyeån söùc huùt aûnh höôûng chính trò, kinh Taây Baéc vaø Thöôïng Laøo. Caùc tuyeán ñöôøngteá, vaên hoaù, xaõ hoäi cuûa moät trung taâm lôùn - 12, 15, 21 ñaõ noái lieàn Hoaø Bình vôùi caùcThuû ñoâ Haø Noäi. Tænh Hoaø Bình coù dieän tænh Ninh Bình, Thanh Hoaù, Haø Nam.tích töï nhieân 4.662,53 km2, naèm trong giôùi Ñòa hình Hoaø Bình bò chia caét phöùc taïphaïn 20019’ - 21008’ vó baéc vaø 104048’ - vaø coù ñoä doác lôùn. Vuøng nuùi cao hieåm trôû105050’ kinh ñoâng, phía baéc giaùp tænh Phuù naèm ôû phía taây baéc tænh chieám 46% dieänThoï, phía ñoâng giaùp tænh Haø Taây, phía taây tích töï nhieân toaøn tænh, vôùi ñoä cao trunggiaùp tænh Sôn La, phía nam giaùp tænh Ninh bình 600 - 700 m so vôùi maët nöôùc bieån vaøBình, Haø Nam vaø Thanh Hoaù. Tænh Hoaø ñoä doác 300 - 350, coù nôi coù ñoä doác treân 400.Bình ñöôïc thaønh laäp töø ngaøy 22-6-1886, Phía ñoâng nam tænh laø vuøng nuùi thaápkhi chính quyeàn thöïc daân Phaùp kyù Nghò chieám 54% dieän tích töï nhieân, vôùi ñoä caoñònh caét caùc vuøng ñaát coù nhieàu ñoàng baøo trung bình 100 - 200 m vaø ñoä doác 200 - 250.Möôøng cö truù thuoäc caùc tænh Höng Hoaù, Treân daûi cao nguyeân ñaù voâi chaïy suoátSôn Taây, Haø Noäi vaø Ninh Bình ñeå thaønh töø Phong Thoå - Lai Chaâu ñeán bôø bieån tænhlaäp moät tænh môùi goïi laø tænh Möôøng. Vaøo Ninh Bình, hoaït ñoäng cacxtô hoaù ñaõ taïo rathôøi kyø naøy, tænh Möôøng coù boán phuû: caùc boàn ñòa giöõa nuùi coù ñieàu kieän cö truùVaøng An, Löông Sôn, Laïc Sôn vaø Chôï Bôø. thuaän lôïi (ñòa hình thaáp, khaù baèng phaúng, Töø naêm 1896, ñòa giôùi cuûa tænh Hoaø ñaát ñai maøu môõ, coù nguoàn nöôùc..), hìnhBình veà cô baûn ñaõ ñöôïc oån ñònh. Sau naêm thaønh neân caùc xöù Möôøng truø phuù, thöôøng1954, caùc chaâu ñöôïc chuyeån thaønh ñôn vò ñöôïc ngöôøi Möôøng ca tuïng: “Nhaát Bi, nhìhaønh chính caáp huyeän. Sau naêm 1976, hai Vang, tam Thaøng, töù Ñoäng“ (nay thuoäctænh Hoaø Bình vaø Haø Taây saùp nhaäp thaønh ñòa phaän caùc huyeän Taân Laïc, Laïc Sôn, Caotænh Haø Sôn Bình. Naêm 1991, Kyø hoïp thöù Phong vaø Kim Boâi).8 Quoác hoäi khoaù VIII ñaõ quyeát ñònh ñieàu Hoaø Bình coù nhieàu soâng, suoái vaø hoà,chænh laïi ñòa giôùi vaø chia tænh Haø Sôn Bình ñaàm lôùn, trong ñoù coù soâng Ñaø chaûy quathaønh hai tænh Haø Taây vaø Hoaø Bình. ñòa phaän Hoaø Bình daøi 151 km baét ñaàu ôû4 ÑÒA CHÍ HOAØ BÌNHxaõ Ñoàng Ngheâ (huyeän Ñaø Baéc) cho ñeán xaõ phaàn töï nhieân cuûa laõnh thoå. Do lòch söûHôïp Thònh (huyeän Kyø Sôn) vaø soâng Boâi phaùt trieån, laõnh thoå phaàn phía taây chuûdaøi 66 km baét nguoàn töø caùc xaõ Ñuù Saùng, yeáu goàm caùc heä taàng Coå sinh vaø TrungTuù Sôn (huyeän Kim Boâi) chaûy qua huyeän sinh vôùi thaønh phaàn cô baûn laø ñaù voâi, ñaùLaïc Thuyû roài nhaäp vaøo heä thoáng soâng phieán, caùt keát, boät keát. Caùc traàm tích ÑeäÑaùy ôû tænh Ninh Bình. Soâng Boâi chaûy treân Töù gaëp ôû phaàn laõnh thoå rìa ñoàng baèngñòa vöïc ñaù voâi neân loøng soâng heïp vaø Baéc Boä. Do naèm trong caùc ñòa khu vôùinöôùc trong. Ngoaøi ra, ôû Hoaø Bình coøn coù lòch söû phaùt trieån hoaøn toaøn khaùc nhausoâng Böôûi, soâng Buøi, soâng Laïng... neân ñòa hình laõnh thoå cuûa Hoaø Bình cuõng Hoà lôùn nhaát cuûa Hoaø Bình laø hoà soâng raát ña daïng: phaàn nhoû ôû phía ñoâng cuûaÑaø vôùi dieän tích maët nöôùc hôn 9.000 ha vaø tænh laø ñoàng baèng xen ñoài, coøn phaàn lôùndung tích 9,5 tyû m3. Hoà soâng Ñaø khoâng chæ ôû phía taây laø vuøng ñoài vaø nuùi thaáp.laø coâng trình thuûy lôïi maø coøn caáp nöôùc cho Chính ñaëc ñieåm ñòa hình nhö vaäy ñ ...