ĐIỂM GIỐNG VÀ KHÁC NHAU GIỮA KHOA HỌC ĐỊA LÍ VỚI MÔN ĐỊA LÍ TRONG NHÀ TRƯỜNG

Giữa Khoa học Địa lí và môn Địa lí trong nhà trường tuy có mối quan hệ rất chặt chẽ, nhưng vẫn có những sự khác biệt. 1. Hệ thống Khoa học Địa lí trong nhà trường Hiện nay Khoa học Địa lí vẫn được coi là một hệ thống gồm có hai ngành khoa học: Địa lí tự nhiên và Địa lí kinh tế - xã hội. Hai ngành đó đã được phản ánh trong chương trình môn Địa lí học ở nhà trường. Chương trình này gồm cả hai phần: Địa lí tự nhiên và Địa lí kinh...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐIỂM GIỐNG VÀ KHÁC NHAU GIỮA KHOA HỌC ĐỊA LÍ VỚI MÔN ĐỊA LÍ TRONG NHÀ TRƯỜNGĐIỂM GIỐNG VÀ KHÁC NHAU GIỮA KHOA HỌC ĐỊA LÍ VỚI MÔN ĐỊA LÍ TRONG NHÀ TRƯỜNG Giữa Khoa học Địa lí và môn Địa lí trong nhà trường tuy có mối quanhệ rất chặt chẽ, nhưng vẫn có những sự khác biệt.1. Hệ thống Khoa học Địa lí trong nhà trường Hiện nay Khoa học Địa lí vẫn được coi là một hệ thống gồm có haingành khoa học: Địa lí tự nhiên và Địa lí kinh tế - xã hội. Hai ngành đóđã được phản ánh trong chương trình môn Địa lí học ở nhà trường.Chương trình này gồm cả hai phần: Địa lí tự nhiên và Địa lí kinh tế - xãhội. Trong Địa lí tự nhiên, học sinh được học những tri thức cơ sở về cảĐịa lí tự nhiên đại cương lẫn Địa lí tự nhiên các khu vực. Trong Địa líkinh tế - xã hội, học sinh được học những tri thức về Địa lí kinh tế - xãhội đại cương và Địa lí kinh tế - xã hội khu vực. Toàn bộ những tri thức được chọn lọc, dạy trong nhà trường phổ thôngnói chung đều được sắp xếp theo tính chất khoa học của địa lí: Địa lí tựnhiên học trước, địa lí kinh tế - xã hội, các yếu tố đại cương được cungcấp làm cơ sở cho Địa lí khu vực. Những quan điểm, những học thuyết đúng đắn trong Khoa học Địa lí,đương nhiên sẽ được thể hiện trong nội dung chương trình, trong sáchgiáo khoa cũng như trong phương pháp dạy học ở nhà trường. Một số phương pháp nghiên cứu của Khoa học Địa lí luôn được sửdụng trong quá trình day học. Chẳng hạn như: phương pháp bản đồ,phương pháp phân tích các số liệu thống kê, phương pháp so sánh,phương pháp thực địa v.v…Những phương pháp này thể hiện rõ rệt tínhchất của bộ môn nên chúng được coi là những phương pháp đặc trưngcủa bộ môn.2. Điểm khác biệt giữa Khoa học Địa lí và môn Địa lí trong nhàtrường Điểm khác biệt quan trọng nhất giữa Khoa học Địa lí và môn Địa lítrong nhà trường là về mặt mục tiêu và nhiệm vụ mà chúng nhằm đạttới. Một bên nhằm tới chân lí khoa học, một bên thì nhằm tới việc giáodục thế hệ trẻ. Nếu Khoa học Địa lí có nhiệm vụ chủ yếu là nghiên cứu,tìm ra những chân lí mới, phát hiện ra những quy luật địa lí tự nhiên vàđịa lí kinh tế - xã hội, giải thích sự phân hoá lãnh thổ ở các cấp quy môkhác nhau thì môn Địa lí trong nhà trường lại có nhiệm vụ chọn lọc vàgiảng dạy những tri thức, chân lí đã được tìm ra và được thừa nhận.Đồng thời, môn Địa lí trong nhà trường còn có nhiệm vụ phải rèn luyệncho học sinh một loạt các kĩ năng, kĩ xảo giúp cho học sinh có khả năngvận dụng tri thức địa lí một cách có hiệu quả vào thức tiễn cuộc sống. Môn Địa lí trong nhà trường còn khác với Khoa học Địa lí về phạm vivà khối lượng tri thức. Khoa học Địa lí có một phạm vi tri thức vô cùngrộng lớn và phong phú. Khối lượng tài liệu đó không ngừng được mởrộng và tăng lên rất nhanh. Đương nhiên, không thể đưa toàn bộ khốilượng tri thức đó vào nhà trường để giảng dạy cho học sinh mà chỉ cầnlựa chọn những kiến thức và kĩ năng cơ bản nhất, phù hợp với mục tiêuđào tạo của nhà trường nói chung, của từng cấp học nói riêng và phù hợpvới trình độ nhận thức của từng lứa tuổi học sinh. Trong khi xác địnhphạm vi, khối lượng, chiều sâu và mức độ chính xác của tri thức, phảichú ý đến tính chất phổ thông của nhà trường và thời gian giành chomôn học trong kế hoạch giảng dạy. Về mặt này có sự phân biệt rõ rang ranh giới việc đào tạo ở các trườngphổ thông và các trường chuyên nghiệp. Những tri thức dạy ở các trường phổ thông, chủ yếu nhằm giúp cho họcsinh học tập có kết quả và khi trường thành, họ làm tốt nhiệm vụ củangười công dân, người lao động có văn hoá trong xã hội. Còn nhữngkiến thức và kĩ năng dạy ở trường chuyên nghiệp chủ yếu là giúp chohọc sinh có được một trình độ hiểu biết chuyên môn nhất định về ngànhnghề được đào tạo. Môn Địa lí trong nhà trường còn có trình tự sắp xếp các tài liệu trướcsau, ngang dọc khác với Khoa học Địa lí. Trình tự đó trong khoa họcđược xác định thuần tuý bởi logic của bản than khoa học, còn trình tựsắp xếp tài liệu trong môn học ở trường phổ thông thì chủ yếu lạidolôgic nhận thức và đặc điểm tâm lí, sinh lí học sinh quyết định. Ví dụ:trong Khoa học Địa lí, hai ngành khoa học Địa lí tự nhiên và Địa lí kinhtế - xã hội được phân biệt rất rõ rang, nhưng trong nhà trường phổ thông,có khi sự phân biệt quá rành rẽ đó lại không cần thiết đối với các họcsinh nhỏ tuổi.