GIÁO TRÌNH ĐO ĐẠC THỦY VĂN

Trạm thuỷ văn cơ bản : Là loại trạm nhằm mục đích thu thập số liệu phục vụ cho công tác điều tra cơ bản về nguồn nước. Trạm đặt ở vị trí phải có tính đại biểu tốt về quy luật thay đổi của một hay nhiều yếu tố thuỷ văn trong một khu vực nhất định. Thời gian hoạt động tương đối dài và do một cơ quan quản lý thống nhất: Tổng cục khí tượng thuỷ văn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
GIÁO TRÌNH ĐO ĐẠC THỦY VĂN Ch−¬ng I Kh¶o s¸t, chän tuyÕn ®o ®¹c c¸c yÕu tè thuû v¨n §1-1 Ph©n cÊp, ph©n lo¹i tr¹m thuû v¨n Do yªu cÇu phôc vô mµ c¸c tr¹m thuû v¨n cã quy m« kh¸c nhau, yÕu tè ®o ®¹c vµ thêi gian ho¹t ®éng kh¸c nhau... C¸c tr¹m thuû v¨n ®−îc ph©n lo¹i vµ ph©n cÊp nh− sau : I. Ph©n lo¹i tr¹m thuû v¨n C¨n cø vµo ®èi t−îng phôc vô, tr¹m thuû v¨n cã thÓ chia lµm 3 lo¹i : 1. Tr¹m thuû v¨n c¬ b¶n : Lµ lo¹i tr¹m nh»m môc ®Ých thu thËp sè liÖu phôc vô cho c«ng t¸c ®iÒu tra c¬ b¶n vÒ nguån n−íc. Tr¹m ®Æt ë vÞ trÝ ph¶i cã tÝnh ®¹i biÓu tèt vÒ quy luËt thay ®æi cña mét hay nhiÒu yÕu tè thuû v¨n trong mét khu vùc nhÊt ®Þnh. Thêi gian ho¹t ®éng t−¬ng ®èi dµi vµ do mét c¬ quan qu¶n lý thèng nhÊt: Tæng côc khÝ t−îng thuû v¨n. 2. Tr¹m thuû v¨n dïng riªng : Lµ lo¹i tr¹m nh»m thu nhËp sè liÖu phôc vô cho thiÕt kÕ, thi c«ng, qu¶n lý mét c«ng tr×nh nµo ®ã hoÆc phôc vô cho nghiªn cøu mét ®Ò tµi mµ tµi liÖu ë tr¹m thuû v¨n c¬ b¶n ch−a ®¸p øng ®−îc nh÷ng yªu cÇu riªng. HiÖn nay sè tr¹m dïng riªng nµy ngµy mét t¨ng lªn do yªu cÇu phôc vô cña c¸c ngµnh. ChÕ ®é ®o, yÕu tè ®o vµ thêi gian ho¹t ®éng cña c¸c tr¹m thuû v¨n dïng riªng ®−îc quy ®Þnh bëi c¬ quan trùc tiÕp qu¶n lý. 3. Tr¹m thuû v¨n thùc nghiÖm : Lµ lo¹i tr¹m chuyªn nghiªn cøu ph−¬ng ph¸p ®o ®¹c, ¸p dông c¸c thiÕt bÞ ®o ®¹c míi vµ kiÓm nghiÖm ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n thuû v¨n v.v. HiÖn t¹i lo¹i tr¹m nµy ®ang t¹m ngõng ho¹t ®éng . II. Ph©n cÊp tr¹m thuû v¨n Dùa vµo c¸c yÕu tè vµ chÕ ®é ®o ®¹c, ng−êi ta cã thÓ chia c¸c tr¹m thuû v¨n ra lµm ba cÊp: 1. Tr¹m thuû v¨n cÊp I : Lµ tr¹m ®−îc quy ®Þnh ®o nhiÒu yÕu tè thuû v¨n c¬ b¶n nh− mùc n−íc, l−u l−îng, bïn c¸t... ChÕ ®é ®o ®¹c ®−îc quy ®Þnh cô thÓ tuú thuéc vµo sù thay ®æi cña c¸c yÕu tè thuû v¨n theo thêi gian t¹i tõng tr¹m. 2. Tr¹m thuû v¨n cÊp II : Chñ yÕu lµ ®o mùc n−íc cßn c¸c yÕu tè kh¸c nh− l−u l−îng, bïn c¸t ... chØ ®o mét sè thêi ®o¹n nhÊt ®Þnh trong n¨m. 3. Tr¹m thuû v¨n cÊp III : yÕu tè ®o ®¹c chñ yÕu lµ ®o mùc n−íc. Ngoµi c¸c yÕu tè trªn c¸c tr¹m cßn ®o ®¹c c¸c yÕu tè kh¸c nh− nhiÖt ®é n−íc, nhiÖt ®é kh«ng khÝ, m−a ..v..v. http://www.ebook.edu.vn 8 §1-2 Kh¶o s¸t chän vÞ trÝ ®Æt tr¹m thuû v¨n I. VÞ trÝ tr¹m ®o l−u l−îng n−íc, ®o bïn c¸t 1. Tiªu chuÈn cña ®o¹n s«ng ®Æt tr¹m a. §o¹n s«ng hÑp t−¬ng ®èi th¼ng, cã chiÒu dµi cña ®o¹n s«ng th¼ng L sao cho khi x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè liªn quan tíi chiÒu dµi cã sai sè trong ph¹m vi cho phÐp, ch¼ng h¹n trong tr−êng hîp tÝnh ®é dèc mÆt n−íc, tÝnh l−u tèc phao, x¸c ®Þnh h−íng ch¶y v.v. chiÒu dµi L cña ®o¹n s«ng th¼ng ph¶i ®¶m b¶o tiªu chuÈn nh− sau: L = (3 5)B (1-1) H×nh 1-1. ChiÒu dµi ®o¹n s«ng ®Æt tr¹m C«ng thøc (1-1) cã thÓ ®−îc chøng minh nh− sau (xem h×nh1-1) Gi¶ sö kho¶ng c¸ch vu«ng gãc víi 2 mÆt c¾t lµ L; Trong tr−êng hîp dßng ch¶y ch¶y xiªn nhÊt tõ A ®Õn B víi chiÒu dµi L’ vµ chóng hîp víi nhau mét gãc α th× sai sè tuyÖt ®èi vÒ chiÒu dµi lín nhÊt d cã thÓ tÝnh b»ng c«ng thøc : d = L’ - L = L’ - L’ cosα = L’ ( 1 - cosα) L (1 − cos α) × 100 d × 100 = Sai sè t−¬ng ®èi : Δ% = = (1 - cosα)×100 L L L L L B cosα Mµ = = ( B)2 L L2 + B 2 1+ L ⎡ ⎤ L ⎢ ⎥ B ⎥ × 100 VËy Δ% = ⎢1 − (1-2) () ⎢ 2⎥ 1+ L ⎢ B⎥ ⎣ ⎦ Víi B lµ chiÒu réng trung b×nh cña ®o¹n s«ng ®Æt tr¹m (m) http://www.ebook.edu.vn 9 L C¨n cø vµo (1-2) ta cã thÓ tÝnh ®−îc sai sè Δ% cho c¸c tr−êng hîp tû sè kh¸c nhau B nh− b¶ng 1-1. B¶ng 1-1. Sai sè t−¬ng ®èi vÒ chiÒu dµi ®o¹n s«ng ®Æt tr¹m L αo cosα 1- cosα Δ% Ghi chó B 1 45,00 0,707 0,293 29,3 ...