ĐIỆN NÃO ĐỒ CĂN BẢN

Dòng điện xuất phát từ não đương nhiên là không đủ mạnh để dịch chuyểnkim ghi điện não đồ, nên có bộ khuyếch đại (EEG amplifiers). Mặt khác cũng cầncó bộ lọc (EEG filters) để lọc các giao động điện xuất phát từ tim, cơ và từ môitrường bên ngoài. Bộ lọc chỉ cho phép những hoạt động điện có tần số trong mộtkhoảng giới hạn (frequency range) định sẵn là được ghi nhận vào máy điện não,những hoạt động điện nào có tần số cao hơn hoặc thấp hơn khoảng giới hạn đó,sẽ bị lọc ra....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐIỆN NÃO ĐỒ CĂN BẢN BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOĐIỆN NÃO ĐỒ CĂN BẢN ĐIỆN NÃO ĐỒ CĂN BẢN Biên soạn: Tiến sĩ Nguyễn Hữu Công. Phần I Kỹ THUậT GHI ĐIệN NãO Dòng điện xuất phát từ não đương nhiên là không đủ mạnh để dịch chuyển kimghi điện não đồ, nên có bộ khuyếch đại (EEG amplifiers). Mặt khác cũng cần có bộlọc (EEG filters) để lọc các giao động điện xuất phát từ tim, cơ và từ môi trường bênngoài. Bộ lọc chỉ cho phép những hoạt động điện có tần số trong một khoảng giới hạn(frequency range) định sẵn là được ghi nhận vào máy điện não, những hoạt động điệnnào có tần số cao hơn hoặc thấp hơn khoảng giới hạn đó, sẽ bị lọc ra. * Máy điện não đồ dùng bộ lọc tần số (pass-filter): mức dưới là 0,5 Hz, mứctrên là 70 Hz. Như vậy những giao động có tần số cao hơn 70 Hz sẽ được ghi thànhđường thẳng. Có tài liệu nói rằng mức lọc dưới (low pass filter) nên là 0,16 Hz haythậm chí thấp hơn nữa. Ở độ khuyếch đại 106 (trong khi điện tim ECG là 103), trên bản ghi điện não đồEEG chiều cao 1 mm sẽ tương ứng với 10 microV. Ta thấy các sóng ở vùng tránthường có biên độ thấp, khoảng 20-30 microV, và ở vùng chẩm có biên độ thườngcao hơn, khoảng 30-60 microV.Trên điện não đồ, khi đường biểu diễn đi lên, ta gọi là dương, và khi đi xuống thì gọilà âm. * Các điện cực dùng trong điện não đồ thường là những đĩa kim loại, da đầuchỗ đặt điện cực được bôi kem dẫn điện, trước đó người ta hay tẩy sạch da đầu bằngchất bột tẩy da. Để làm sạch chất bẩn, người ta cũng có thể dùng cồn làm sạch chấtmỡ nhờn trên da đầu, sao cho điện trở giữa da đầu với điện cực không vượt quá mộtngưỡng nào đó, thường là không quá 5 Kilo-Ohms. Nếu làm sạch da đầu tốt, cũng cóthể không dùng kem dẫn điện trên điện cực ghi, mà dùng miếng xốp tẩm dung dịchmuối. Người ta cũng hay dùng loại mũ cao su có gắn sẵn điện cực, và đặt trùm lênđầu người bệnh. * Phòng ghi điện não đồ: là phòng có lưới chắn bảo vệ tránh ảnh hưởng củađiện trường và từ trường bên ngoài. Tuy nhiên những máy móc hiện đại có thể giúpta không cần tới kiểu phòng Faraday như vậy. Bệnh nhân nằm hoặc ngồi thoải mái,trong ánh sáng mờ. Dặn bệnh nhân trong khi đang ghi điện não cần nằm ngồi yên,không được cử động. Trước khi ghi điện não đồ, cần thực hiện việc đo chuẩn độ (calibration) đểđảm bảo là máy sẽ cho đường ghi chính xác. Sóng ghi chuẩn độ cung cấp cho ta giátrị so sánh biên độ các sóng điện não. Người ta dùng một xung điện hình chữ nhật,hình tam giác, hay hình sin, có biên độ biết trước, đưa vào đầu vào của bộ phóng đạicủa máy ghi điện não đồ. Như vậy tín hiệu chuẩn độ sẽ đi vào tất cả các đường ghiEEG, tạo ra một sóng chuẩn độ trên bản ghi. Căn cứ vào sóng chuẩn độ này, người tađánh giá các sóng điện não về mặt biên độ. Hình chuẩn độ: đỉnh nhọn chứng tỏ máy đủ độ nhậy để ghi được những sóng có tần số cao và biên độ nhỏ; đoạn dốc xuống phải bằng khoảng 2/3 tổng chiều cao * Điện não đồ kỹ thuật số (Digital EEG): Ngày nay, các máy ghi điện não đồsố hóa đã thay thế các máy ghi cổ điển theo kỹ thuật tương tự (analog). Các máy sốhóa này có thể giúp ta: khi đã kết thúc cuộc ghi điện não đồ rồi, với những tính hiệusố hóa được lưu trên máy tính, ta có thể bố trí lại các kiểu kết nối đạo trình khácnhau, và vẫn có được các bản ghi mới, mà không cần thực sự kêu bệnh nhân tới đểghi điện não đồ này. Nó giúp ta nhanh chóng (bằng những cách mắc đạo trình khácnhau) khảo sát được nhiều bản ghi điện não hơn, và làm bột lộ rõ hơn những sóng vàổ sóng bất thường. Điện não đồ số hoá giúp lưu trữ được nhiều dữ liệu hơn trong khichiếm ít không gian lưu trữ, tiết kiệm chi phí giấy nếu có những bản ghi kéo dài, vàgiúp ta trao đổi dễ dàng các bản ghi với các chuyên gia, nếu máy ghi được nối mạng.Nó còn có thể tự động phát hiện các loạt sóng bất thường Máy tính sẽ tự động đặt cácchuẩn độ, chỉ số lọc (filter), và tốc độ chạy giấy, do vậy tránh được các sơ suất do kỹthuật viên. Với máy ghi điện não đồ kỹ thuật số, ta có thể không còn lo chuyện canhchỉnh các bút ghi trên giấy. Bất tiện lớn nhất của điện não kỹ thuật số là không traođổi các bản ghi giữa 2 hệ thống máy do 2 nhà chế tạo khác nhau cung cấp.CÁCH MẮC ĐIỆN CỰC VÀ CÁC KIỂU ĐẠO TRÌNHVÞ trÝ c¸c ®iÖn cùc ë ngoµi da ®Çu:- HÖ thèng ®Æt ®iÖn cùc 10- 20%: F là trán (Frontal). O là chẩm (Occipital). C là trung tâm (Central). P là đỉnh (Parietal).Hệ thống đặt điện cực ghi 10-20 quốc tế (international 10-20 system) để ghi điệnnão. Có 3 đường nối chính: 1- nốì 2 ống tai ngoài (thực ra là nga ...