Điều trị bạch cầu cấp dòng lymphô người lớn

Bài viết "Điều trị bạch cầu cấp dòng lymphô người lớn" có nội dung trình bày về hóa trị liệu bạch cầu cấp, chi tiết các giai đoạn của bạch cầu cấp, cách điều trị cho nhóm Ph+... Mời các bạn cùng tham khảo bài viết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị bạch cầu cấp dòng lymphô người lớnTổng QuanY Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 4 * 2015ĐIỀU TRỊ BẠCH CẦU CẤP DÒNG LYMPHÔNGƯỜI LỚNHuỳnh Văn Mẫn*, Nguyễn Tấn Bỉnh**HÓA TRỊ LIỆUNguyên tắc hóa trị liệu bệnh BCCDL là điềutrị nhiều đợt hóa chất liên tiếp để đảm bảo tiêudiệt dần các tế bào non ác tính, ngăn ngừa táiphát và đảm bảo cho sự phục hồi tế bào máubình thường.Tế bào non ác tính phát triển theo định luậtcủa biểu đồ Gompertz tăng nhanh ở nồng độthấp và đạt đỉnh tối đa thì tốc độ hình thành tếbào non ác tính giảm. Khi bệnh nhân được chẩnđoán bạch cầu cấp thì số tế bào non ác tính làkhoảng 1012. Mỗi đợt hóa trị có khả năng hủydiệt 3-5 log tế bào non ác tính tức khoảng 102 đến104 và tái lập sự tạo máu bình thường trong tủyxương (5,38). Có hai nguyên tắc quan trọng:(1) thời gian sống lâu dài chỉ có được ởnhững bệnh nhân đáp ứng với điều trị và đạt luibệnh hoàn toàn.(2) sự đáp ứng với điều trị ban đầu cho phéptiên đoán kết quả điều trị bệnh nhân. Thuốc điềutrị bệnh BCCDL có nhiều độc tính và những biếnchứng do suy tủy sâu gây nhiễm khuẩn nặng vàchảy máu là những nguyên nhân gây tử vongtrong quá trình điều trị (5,10,39).Biểu đồ 1: Mối liên quan giữa số lượng tế bào ác tính và các đợt hóa trị. Nguồn: DeVita Vincent (5)tấn công, củng cố/ tăng cường sau tấn công, duyNhững hiểu biết gần đây về các đột biến liêntrì và phòng ngừa xâm lấn thần kinh trung ươngquan đến bệnh cũng như sự xuất hiện ngày càng(TKTU).nhiều các thuốc hóa trị đặc hiệu đã tạo nên tiềnđề cho sự tiến bộ vượt bậc trong điều trị bệnhBCCDL người lớn. Các phác đồ gần đây thườngkết hợp nhiều thuốc hóa trị liệu khác nhau nhằmngăn chặn sự xuất hiện của các dòng tế bàokháng thuốc, trong khi vẫn đảm bảo sự hồi phụcbình thường của tủy xương và tận diệt càngnhiều các tế bào ác tính tồn lưu. Hầu hết cácphác đồ đều bao gồm 4 giai đoạn điều trị sau:Giai đoạn tấn côngTừ những năm 1990, đa hóa trị liệu trongBCCDL trẻ em đã mang đến một thành côngngoạn mục, với tỷ lệ từ 80% đến 90% trẻ có thểkéo dài thời gian sống không bệnh và rất nhiềutrường hợp được chữa khỏi hoàn toàn(32). Chínhvì thế, gần đây phác đồ điều trị BCCDL ngườilớn đã được xây dựng trên nền tảng của phác đồ* Bệnh viện Truyền Máu Huyết Học TP HCM**Sở y tế TP HCMTác giả liên lạc: TS.BS. Huỳnh Văn Mẫn; ĐT: 0975 449 818; Email: huynhvanman@yahoo.com14Chuyên Đề Truyền Máu Huyết HọcY Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 3 * 2015dành cho trẻ em, kết hợp với những đặc tínhriêng biệt ở bệnh nhân người lớn.Trong giai đoạn tấn công, mục tiêu điều trịcần đạt đến là bước đầu tận diệt được 99% tế bàoung thư, đồng thời hồi phục chức năng tạo máubình thường cho tủy xương. Ba thuốc không thểthiếu trong giai đoạn này là vincristine, corticoidvà anthracycline. Ở trẻ em, tỷ lệ đáp ứng với 3thuốc này khá cao ở bệnh nhân nguy cơ chuẩn.Tuy nhiên, đối với bệnh nhân người lớn thì đòihỏi phải có sự kết hợp của nhiều thuốc hóa trịhơn và liều cao hơn.Prednisone là corticoid hay được sử dụngnhất trong các phác đồ BCCDL. Vai trò củaprednisone biểu hiện rõ rệt trong nghiên cứu củaGaynon khi ông đã chứng minh được nhữngbệnh nhân không đáp ứng trong giai đoạn điềutrị thử corticoid là một dấu hiệu tiên lượng xấuvề sau(11). Corticoid sẽ gắn kết với thụ thể đặchiệu trên tế bào ung thư, từ đó chuyển dần cácthụ thể vào trong nhân tế bào và gây nên nhiềusự sao mã, dịch mã của nhiều gene khác nhau.Cuối cùng, chúng đẩy mạnh dòng thác caspase,gây chết tế bào ung thư theo chương trình. Vàinghiên cứu cho thấy dexamethasone cho hiệuquả chống tế bào ung thư tốt hơn so vớiprednisone, đồng thời nồng độ phân bố trongdịch não tủy cũng cao hơn(2), tuy nhiên vấn đềnày vẫn còn bàn cãi. Nguyên nhân tỷ lệ biếnchứng do dexamethasone cao hơn hẳn so vớiprednisone, đặc biệt là chứng hoại tử vô mạch vànhiễm trùng(18,29).Anthracycline là một nhóm thuốc ra đời khálâu và đã trở thành một thành phần quan trọngtrong phác đồ điều trị BCCDL, trong đó thườngđược sử dụng nhất là daunorubicin,doxorubicine và mitoxantrone. Vai trò độc tế bàocủa chúng chủ yếu do khả năng gắn kết vàotopoisomerase II, hình thành phức hợp ổn địnhgiữa thuốc và enzym này. Từ đó, chúng bẻ gãycấu trúc xoắn kép của DNA và gây hiện tượngchết theo chương trình. Những cơ chế khác nhưphá vỡ cấu trúc toàn vẹn của DNA, hình thànhcác gốc tự do và can thiệp vào con đường tínChuyên Đề Truyền Máu Huyết HọcTổng Quanhiệu trong tế bào hiện vẫn còn được tiếp tụcnghiên cứu. Sau khi truyền vào cơ thể của bệnhnhân, daunorubicin có 2 thời gian bán hủy khácnhau. Khởi đầu chúng có thời gian bán hủy (t ½)khoảng 40 phút, nhưng ngay sau đó chất chuyểnhóa từ daunorubicin (gọi là daunorubicinol) lạicó tác động trên tế bào kéo dài hơn với thời gianbán hủy lên đến 20 – 50 giờ. Điều này kéo dàithời gian tiếp xúc của thuốc đối với tế bào ungthư(6,13,17).Vincristine là một thuốc hóa trị chống hìnhthành vi ống, được sử dụng phổ biến trong cá ...