ĐIỀU TRỊ BỆNH CAO HUYẾT ÁP NGUYÊN PHÁT

Cao huyết áp nguyên phát (không nguyên nhân)- HTA1, là một bệnh mãn tính tiến triển thầm lặng, thường không có triệu chứng lâm sàng trong giai đoạn đầu. Là một trong những mối quan tâm hàng đầu cuả giới Y tế và bệnh nhân vì nhiều lí do:1- Đây là một trong những bệnh phổ thông nhất và tăng nhanh với tuổi (Lí do hàng đầu của nhập viện và khám bệnh ở đa số quốc gia trên thế giới).2- Bệnh có thể gây nhiều biến chứng trầm trọng, biến chứng cấp tính có thể gây tử vong...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐIỀU TRỊ BỆNH CAO HUYẾT ÁP NGUYÊN PHÁT ĐIỀU TRỊ BỆNH CAO HUYẾT ÁP NGUYÊN PHÁT (KHÔNG NGUYÊN NHÂN)Cao huyết áp nguyên phát (không nguyên nhân)- HTA1, là một bệnh mãn tínhtiến triển thầm lặng, thường không có triệu chứng lâm sàng trong giai đoạn đầu.Là một trong những mối quan tâm hàng đầu cuả giới Y tế và bệnh nhân vì nhiều lído:1- Đây là một trong những bệnh phổ thông nhất và tăng nhanh với tuổi (Lí dohàng đầu của nhập viện và khám bệnh ở đa số quốc gia trên thế giới).2- Bệnh có thể gây nhiều biến chứng trầm trọng, biến chứng cấp tính có thể gây tửvong hoặc tàn phế (đột quỵ, đột từ...), biến chứng mãn tính đưa đến suy yếu sứckhoẻ lúc tuổi già (suy tim, suy thận..) nếu điều trị không hiệu quả.3- Một đặc tính khác của bệnh cao huyết áp nguyên phát là khó điều trị tuy rất dễchẫn đoán .I- Điều trị cao huyết áp là thử thách khó khăn:1- Yếu tố đầu tiên gây khó khăn cho công việc điều trị bệnh cao huyết áp khôngnguyên nhân xuất phát từ bản chất của bệnh. Các nghiên cứu y khoa cho phép kếtluận bệnh cao huyết áp không nguyên nhân là kết quả cuả sự phối hợp nhiều yếutố (the mosaic theory), dù lúc ban đầu có thể chỉ có một yếu tố nào đó gây bộcphát cao huyết áp. Do đó hiểu rõ bệnh lí, tiền căn, cuộc sống đặc biệt của mỗibệnh nhân giữ vai trò rất quan trọng nếu muốn điều trị có hiệu quả: Tuổi: các theo dõi y khoa cho thấy tuổi càng cao càng dể bị cao huyết áp.  Di truyền: các theo dõi y khoa cũng cho thấy rằng bệnh cao huyết áp  thường xuất hiện nhiều trong một số gia đình, hoặc ở một số nhóm dân tộc... Thường xuất hiện ở những nguời quá cân, béo phì.  Thường thấy ở những người có cuộc sống căn thẳng tinh thần (stress).  Ảnh hưởng yếu tố môi trường: sống ở những nơi ồn áo, náo nhiệt như thành  phố lớn, gần phi trường, các đường phố lớn... Thói quen dinh dưỡng: những người thich ăn mặn, nghiện rượu, bia ,  nghiện thuốc lá... Những người có cuộc sống quá nhàn cư, thiếu vận động cơ thể...  Thường kết hợp với một số bệnh như bệnh tiểu đường, cao mỡ trong máu. 2-Thêm vào đó, với khoảng 200 tên thuốc hiện có trên thị trường và các thông tinphức tạp về dược liệu khiến cho việc chọn lựa càng ngày càng khó khăn. Mỗi hãngbào chế thuốc thường cố ý nhấn mạnh những ưu điễm và chĩ đề cập lướt quanhững yếu điểm các sản phẩm của mình.3- Điều trị bệnh cao huyết áp là điều trị lâu dài, cả đời, do đó trong quá trình tiếntriển của bệnh cần nhiều thay đổi d ược liệu và có thể nhiều kết hợp dược liệu khácnhau để thích nghi với các biến chuyển bệnh lí cá nhân (kháng thuốc, tăng giảmliều lượng, kết hợp thuốc...)...II- Chẩn đoán huyết áp cao nguyên phát:Theo tổ chức y tế thế giới (OMS), gọi là cao huyết áp nếu huyết áp tâm thu ≥ 140mm Hg, hoặc huyết áp tối thiểu ≥ 90 mm Hg, hoặc kết hợp cả hai, sau ít nhất 2 lầnkiễm soát HA trong thời gian khoảng 2 tháng, với máy đo HA thích hợp (bề rộngmáy đo bằng 4/5 chu vi cánh tay).Bảng 1- Phân loại HA bình thường ở người lớn:HA đo sau 5 phút nghĩ HA tâm trương mmg Hg HA tâm thu mm HgngơiHA bình thường tối ưu 85 - 89Bảng 2- Phân loại huyết áp cao (HTA) ở người lớn:HA đo sau 5 phút nghĩ HA tâm thu HA tâm trươngngơiHTA nhẹ - cấp 1 140 - 159 và/ hoặc => 90 - 99 160 - 179 và/hoặc =>HTA trung- cấp 2 100 - 109HTA nặng - cấp 3 ≥180 và/ hoặc => ≥ 110HTA tâm thu đơn thuần ≥ 140 và => < 90III- Xét nghiệm đầu tiên (bilan initial):Lần đầu tiên khi phát hiện bệnh nhân bị cao huyết áp, ngoài khám lâm sàng, tìmhiểu bệnh sử cá nhân, gia đình của bệnh nhân, những xét nghiệm đầu tiên (bilaninitial) sau đây cần phải được thực hiện:1- Trong nước tiểu: tìm hiện diện máu (hématurie), đạm (protéinurie) với mụcđích thẩm định mức độ tổn thương thận.2- Trong máu: K+ ( Hypokalìmie có thể hướng đến hyperaldostéronisme),créatinine, glucose, uricémie, cholesterol với thành phần LDL, HDL, triglicérides.3- Điện tâm đồ (ECG): Tìm rối loạn nhịp, thiếu máu cơ tim.4- Siêu âm tim.Khi phát hiện bệnh nhân bị cao huyết áp, tùy theo kết quả khám lâm sàng và cácxét nghiệm đầu tiên, có thể cần tham vấn các chuyên khoa để có thể chẩn đoán cáccao huyết áp thứ phát:Cao huyết áp thứ phát (có nguyên nhân):Dù chỉ chiếm khoảng 5 - 10% cuả tổng số bệnh cao huyết áp, nhưng cao huyết ápthứ phát (có nguyên nhân) giữ vai trò quan trọng vì cho phép điều trị lành bệnhtrong đa số trường hợp. Cần phải tiến hành một cách có hệ thống các khámnghiệm lâm sàng và cận lâm sàng để tìm ra nguyên nhân gây cao huyết áp, từ đócó điều trị thích nghi, nhất là cao huyết áp phát hiện ở bệnh nhân trẻ tuổi ( Hẹp động mạh thận.  Hở van ...