Điều trị bệnh 'giời leo'

Bệnh “giời leo” đã được dân gian biêt đến từ lâu với những biểu hiện khu trú trên da, gây đau đớn kéo dài. Dạng tổn thương phổ biến đó là những mụn nước như phải bỏng chạy ngoằn ngèo khiến cho người ta cảm tưởng đến vệt đi của một loại côn trùng hay loài bò sát nào đó, cái tên giời leo có nghĩa là như vậy? Giới y học thì quen dùng từ Zona để chỉ tên bệnh này và nguyên nhân của nó các bác sĩ đều biết đó là do một loại virus gây nên...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị bệnh “giời leo” Điều trị bệnh “giời leo” Bệnh “giời leo” đã được dân gian biêt đến từ lâu với những biểu hiện khutrú trên da, gây đau đớn kéo dài. Dạng tổn thương phổ biến đó là những mụn nướcnhư phải bỏng chạy ngoằn ngèo khiến cho người ta cảm tưởng đến vệt đi của mộtloại côn trùng hay loài bò sát nào đó, cái tên giời leo có nghĩa là như vậy? Giới yhọc thì quen dùng từ Zona để chỉ tên bệnh này và nguyên nhân của nó các bác sĩđều biết đó là do một loại virus gây nên - varicella zoster virus. Bệnh thì không lạlẫm gì cho cả bệnh nhân và bác sĩ nhưng tần số mắc căn bệnh này cả ở chuyênkhoa da liễu và mắt tăng vọt trong những năm gần đây lại là điều đáng lo ngại.Đặc biệt khi chủ nhân của chúng lại là những thanh niên trẻ cùng với một tỷ lệđáng lo ngại HIV (+) khi làm xét nghiệm sàng lọc. Chúng ta lại phải lần mò lại tậngốc rễ của vấn đề để hiểu được tại sao tỷ lệ mắc zona hay lại có xu hướng tăngđột biến trở lại đặc biệt trên nhóm bệnh nhân AIDS.Thoạt đầu virus này gây nênbệnh thuỷ đậu. Sau khi bệnh khỏi chúng tiếp tục lưu trú ở các hạch thần kinh cạnhcột sống cho tới khi hoạt động trở lại, gây nên bệnh zona. Mặc dù phản ứng tủachứng minh sự tái hoạt động của virus còn chưa chắc chắn song việc miễn dịch tếbào bị suy yếu có vẻ làm tăng nguy cơ virus zona tái tấn công cơ thể.Về phươngdiện bệnh học: Bệnh zona có biểu hiện ở trên da là chủ yếu dưới dạng các phỏngnước kèm theo dị cảm và đau đớn tại vùng tổn thương. Nếu dây tam thoa (dâythần kinh số V) bị tổn thương thì bệnh sẽ có kèm theo các tổn thương tạimắt.Trong trường hợp hạch gối (hạch trung chuyển, tập hợp các sợi cuả dây V) bịtấn công có thể gây ra hội chứng Ramsay - Hunt, là bệnh đặc trưng bởi đau lan ratai, liệt nửa mặt thoáng qua, các phỏng nước dạng herpes ở ống tai ngoài và màngnhĩ. Hội chứng này còn có thể kết hợp với cảm giác chóng mặt,ù tai, rối loạnnghe.Tần xuất gặp: bệnh gặp 95% là người lớn, những người đã có kháng thểkháng thuỷ đậu, mỗi năm khoảng 300.000-500.000 ca mới mắc tại Hoa Kỳ Biến chứng: * Đau thần kinh sau nhiễm zona là biến chứng đáng sợ nhất, tồn tại khoảnghơn một tháng sau khi các tổn th ương trên da đã lặn mất. Biến chứng này thườnggặp ở những người trên 50 tuổi. Đau thần kinh có thể xảy ra trên bệnh nhân nhiễmzona cấp tính hoặc sau đợt tái hoạt động của tổn thương zona cũ. Thường là đauđớn này sẽ chấm dứt sau 6 tháng, cá biệt có 1% bệnh nhân vẫn còn đau sau 1 năm. * Bội nhiễm trên da thường do tụ cầu hoặc liên cầu. * Nếu nhánh V2 bị tổn thương thì bệnh nhân có thể bị viêm kết mạc, viêmgiác mạc, loét giác mạc, viêm mống mắt thể mi có kèm tăng nhãn áp và đôi khi làmù loà.* Hội chứng Ramsay - Hunt có thể gây liệt mặt và điếc. * Trên bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch bệnh zona còn có thể gây viêmnão - màng não, viêm tuỷ, liệt các dây thần kinh sọ, viêm mạch máu và tai biếnmạch não. Đáng sợ nhất là khi các biểu hiện trên da nặng lên gấp bội kèm theophán tán của virus vào tuần hoàn, gây tổn thương các tạng: não, gan, phổi và tửvong là điều khó tránh khỏi. Chủng tộc: hầu hết các bệnh nhân đã nhiễm đậu mùa, da đen gặp ít hơn datrắng 25%. Giới: bệnh chia đều cho cả nam và nữ. Tuổi: tỷ lệ mắc tỷ lệ thuận với tuổi, có 80% bệnh nhân tr ên 20 tuổi, Biểu hiện lâm sàng: Triệu chứng cơ năng:hầu hết bệnh nhân bị zona đềucó các tiền triệu chứng: đau, đau rát như phải bỏng của vùng da bị tổn thương. Nếubệnh nhân đến khám trong giai đoạn này các bác sĩ dễ chẩn đoán nhầm với cácbệnh khác đặc biệt là khi virus zona tấn công vào vùng bụng ngực. Cụ thể là cácbệnh: nhồi máu cơ tim, sỏi niệu quản, viêm màng phổi, đau dây thần kinh sinh ba,viêm ruột thừa, viêm túi mật.. Trong giai đoạn cấp: bệnh nhân thường thấy mệtmỏi, khó chịu, đau đầu, cảm giác ớn lạnh, nổi mụn nước trên da vùng tổnthương.Sau đó vài ngày mụn sẽ hoá mủ, mụn có thể vỡ đi trước khi sẹo hoá.Đauthường là dai dẳng, kéo dài hơn 1 tháng, khá đặc hiệu của zona. Một dạng khác làđau và dị cảm dọc vùng da bị tổn thương mà không xuất hiện các tổn thương cóthể nhìn được. Khám lâm sàng: Các giai đoạn tổn thương ở da ban đỏ - mụn nước - mụn mủ - mụn vỡ vàlàm sẹo có thể bắt gặp tuỳ theo giai đoạn của bệnh. Rất hiếm khi bệnh xuất hiện ởcả hai bên của cơ thể. Nếu vùng da quanh mắt có tổn thương, cần đi tìm các triệuchứng về mắt: viêm kết giác mạc, viêm hạch ngoại vi, liệt dây thần kinh sọ, liệtdây thần kinh ngoại vi, mê sảng - co giật và hôn mê nếu có viêm não - màng não. Điều trị: Chống đau:đau đớn là triệu chứng phải giải quyết đầu tiên vì vậybệnh nhân nên được dùng các thuốc giảm đau thuộc nhóm không có steroide.Trong những trường hợp nặng các thuốc giảm đau gây nghiện có thể phải dùngvới liều an toàn. Vùng tổn thương nên được chăm sóc bằng gạc tẩm huyết thanhhoặc dung dịch alumilum acetate 5%, các thuốc bôi da như Calamine.Thuốc khán ...