ĐIỀU TRỊ BỆNH UNG THƯ BẰNG TIA BỨC XẠ (PHẦN 2)

Các phương pháp chiếu xạ - Chiếu xạ từ ngoài vào:Đây là phương pháp được chỉ định khá rộng rãi với kỹ thuật là: Nguồn xạ đặt ngoài cơ thể người bệnh. Máy sẽ hướng các chùm tia một cách chính xác vào vùng thương tổn (vùng cần xạ trị) để tiêu diệt các tế bào ung thư. Ưu điểm:Kỹ thuật thực hiện nhanh, gọn, ít gây khó chịu cho người bệnh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐIỀU TRỊ BỆNH UNG THƯ BẰNG TIA BỨC XẠ (PHẦN 2) ĐIỀU TRỊ BỆNH UNG THƯ BẰNG TIA BỨC XẠ (PHẦN 2) 3. CÁC KỸ THUẬT XẠ TRỊ 3.1. Các phương pháp chiếu xạ - Chiếu xạ từ ngoài vào: Đây là phương pháp được chỉ định khá rộng r ãi với kỹ thuật là: Nguồn xạđặt ngoài cơ thể người bệnh. Máy sẽ h ướng các chùm tia một cách chính xác vàovùng thương tổn (vùng cần xạ trị) để tiêu diệt các tế bào ung thư. Ưu điểm: Kỹ thuật thực hiện nhanh, gọn, ít gây khó chịu cho người bệnh. Có thể điều trị ở diện tương đối rộng và ở nhiều vùng tổn thương, ở nhiềuvị trí khác nhau. Trước khi điều trị phải xác định một cách cụ thể, chính xác vị trí và thểtích vùng cần chiếu xạ sao cho vùng chiếu phải bao trùm toàn bộ những nơi mà tếbào của khối u có thể xâm lấn tới. Việc tính toán liều l ượng phải chính xác tỷ mỷvừa đủ để tiêu diệt tế bào ung thư bởi lẽ các tổ chức lành, tế bào lành nằm trongvùng chiếu xạ cũng bị tổn thương do tia. Theo nhiều tác giả thể tích bia chiếu xạphải lớn hơn so với thể tích khối u (thường ≥ 2 cm so với chu vi khối u), thể tíchđó bao gồm các vùng sau: Hình 1: Các vùng thể tích cần xác định khi xạ trị - Các máy xạ trị từ ngoài vào: + Máy xạ trị Cobalt: hiện nay ở nhiều nước phát triển việc sử dụng máycobalt đã giảm dần và không sử dụng nữa. Tuy nhiên tại các nước đang phát triểnmáy Cobalt vẫn giữ vai trò quan trọng trong xạ trị bệnh ung thư. Máy Cobalt làloại thiết bị dùng nguồn phóng xạ nhân tạo Co 60. Nguồn có dạng hình những đồngxu (đường kính khoảng 2 cm) xếp chồng lên nhau trong một ống hình trụ với 2 lớpvỏ bằng thép, toàn bộ nguồn được đặt trong khối chì hay uran nghèo, khối chì nàycó thể chuyển động hoặc cố định để đóng mở nguồn. Nguồn Co60 phát ra tia gamavới hai mức năng lượng là 1,17 MeV và 1,33 MeV, thời gian bán huỷ của nguồn là5,27 năm, như vậy cứ sau 1 tháng cường độ của nguồn sẽ giảm 1% và sau 5 -7năm sử dụng, người ta phải thay nguồn khác. + Máy gia tốc: là một loại thiết bị tăng tốc chùm hạt (điện tử, proton,alpha…) đến một giá trị năng lượng nào đó theo yêu cầu mình đã đặt ra. Trongthực tế lâm sàng, hiện nay người ta sử dụng các máy có dải năng lượng từ vàiMeV đến vài chục MeV(5-40 MeV) và thường sử dụng 2 loại bức xạ: chùmElectron và chùm Photon (còn gọi là tia X). Máy gia tốc có 2 loại: Máy gia tốcthẳng và máy gia tốc vòng. Hiện nay máy gia tốc thẳng thường được sử dụngnhiều hơn vì cấu tạo máy gọn hơn. Hình 2: Xạ trị từ ngoài vào bằng máy gia tốc - Xạ trị áp sát (Brachythérapie) Các nguồn xạ (như radium, Cesium, Iridium…) được đặt áp sát hoặc cắmtrực tiếp vào vùng thương tổn. Một số các đồng vị phóng xạ dạng lỏng nh ư Iod131, phốtpho 32 có thể dùng bơm trực tiếp vào trong cơ thể để nhằm chẩn đoánvà điều trị các tế bào ung thư. Ưu điểm: Phương pháp này giúp nâng liều tại chỗ lên cao trong khi các tổ chức lànhxung quanh ít bị ảnh hưởng hơn so với chiếu xạ từ ngoài vào do sự giảm liềunhanh xung quanh nguồn. Nhược điểm: Khi thực hiện phải có sự chuẩn bị cụ thể (ở cả thầy thuốc và bệnh nhân).Nhiều lúc tạo nên sự khó chịu cho người bệnh. Phương pháp này chỉ áp dụng được đối với một số u ở một số vị trí nhấtđịnh (da, hốc tự nhiên) và chỉ thực hiện được khi bệnh còn ở giai đoạn tương đốisớm, với những trường hợp tổn thương đã lan rộng thì xạ trị áp sát không điều trịđược (do cường độ tia giảm nhanh ở vùng xung quanh) Một số kỹ thụât xạ trị áp sát - Tấm áp bề mặt: Các kim hoặc tuýp Radium gắn vào các tấm áp bềmặt rồi đặt vào vùng tổn thương. Hiện còn dùng tấm áp phốt pho 32. - Xạ trị trong các khoang, hốc, khe kẽ,trong mô: Nguồn xạ là kim hoặctuýp Radium cắm vào vùng tổn thương ...