Điều trị chậm tăng trưởng chiều cao bằng hormone tăng trưởng (GH)

Sự phát triển của cơ thể trẻ từ nhỏ đến khi trưởng thành là một quá trình phức tạp liên quan đến nhiều yếu tố về di truyền, nội tiết, cũng như những yếu tố khác như dinh dưỡng, chế độ ăn, luyện tập và nghỉ ngơi… Trong đó, GH là yếu tố quan trọng cho sự phát triển của cơ thể trẻ và là nội tiết tố đóng vai trò quyết định về chiều cao của một người khi trưởng thành.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị chậm tăng trưởng chiều cao bằng hormone tăng trưởng (GH) Điều trị chậm tăng trưởng chiều cao bằng hormone tăng trưởng (GH)Sự phát triển của cơ thể trẻ từ nhỏ đến khi trưởng thành là một quá trình phức tạpliên quan đến nhiều yếu tố về di truyền, nội tiết, cũng như những yếu tố khác nhưdinh dưỡng, chế độ ăn, luyện tập và nghỉ ngơi…Trong đó, GH là yếu tố quan trọng cho sự phát triển của cơ thể trẻ và là nội tiết tốđóng vai trò quyết định về chiều cao của một người khi trưởng thành.Chậm tăng trưởng chiều cao do thiếu GH sẽ gây ra chậm phát triển c ơ thể , vócdáng lùn và chậm dậy thì. Bệnh lý này đã được ghi nhận từ thế kỷ thứ 19. Phải đếnkhi người ta tổnghợp được GH bằng công nghệ tái tổ hợp, việc điều trị bệnh lý nàymới được mở rộng. Trước đó, người ta đã điều trị GHD ở trẻ em bằng GH trích từtử thi người. Tuy nhiên, biến chứng khá nguy hiểm là bệnh Creutzfeldt-Jacob(JCD) là nguyên nhân khiến FDA chính thức cấm sử dụng GH trích từ tuyến yênvào điều trị. Hiện nay GH tái tổ hợp (rhGH) là điều trị chuẩn cho GHD.GH sử dụng cho trẻ em thiếu bị bệnh thiếu GH (GHD) sẽ giúp bệnh nhân tăngphát triển chiều cao. Trong năm điều trị đầu ti ên, trẻ sẽ tăng chiều cao gấp 2-3 lầntốc độ trước đó. Sau khi bắt kịp chiều cao với các trẻ khác, trẻ sẽ tiếp tục phát triểnbình thường khi được duy trì GH.Ở Việt nam, trong những năm gần đây việc chuẩn hóa chẩn đoán và điều trị GHDbằng GH đã bắt đầu phát triển. Bệnh viện Tr ường Đại học Y Dược TPHCM đãtriển khai chẩn đoán và điều trị trẻ chậm tăng trưởng chiều cao từ năm 2004. TạiHà nội, Bệnh viện Nhi trung ương cũng đã bắt đầu sử dụng rhGH vào điều trịGHD từ năm 2006.Kinh nghiệm ở Bệnh viện ĐHYD TPHCM cho thấy đa số các trẻ được đưa đếnkhám chậm tăng trưởng chiều cao sau khi đã điều trị một thời gian khá dài tại cácKhoa Dinh dưỡng nhưng không hiệu quả. Việc đánh giá trẻ em chậm tăng trưởngchiều cao dựa theo cách phân loại suy dinh dưỡng là không phù hợp và khônggiúp cho việc chẩn đoán sớm. Hơn nữa, các trẻ GHD đều có những đặc điểm cóthể nhận biết qua việc khám lâm sàng cẩn thận giúp cho việc chẩn đoán phân biệtvới những trường hợp suy dinh dưỡng thông thường. Các trẻ em nam thường đượcphụ huynh quan tâm hơn các trẻ em nữ. Các trẻ em nữ chỉ được đưa đến khám vàođộ tuổi tiền dậy thì, khi không thấy phát triển các đặc điểm giới tính phụ hoặc/vàvô kinh nguyên phát. Việc tầm soát GHD cần được quan tâm nhiều hơn nữa ở cácKhoa Dinh dưỡng, đặc biệt là ở các bệnh viện nhi. (Trần Quang Khánh, 2007).Để chẩn đoán xác định GHD, một số các nghiệm pháp kích thích tiết GH đ ược đềnghị bao gồm nghiệm pháp hạ đường huyết bằng insuline, nghiệm pháp kích thíchbằng arginine, ornithine, clonidine, levodopa và glucagon nhưng tiêu chuẩn vàngcho chẩn đoán GHD chính là nghiệm pháp kép GHRH-Arginine [3,7]. Ở điều kiệnthực tế Việt nam, hai nghiệm pháp động là hạ đường huyết bằng insuline vàarginine làm nghiệm pháp kép được dùng để chẩn đoán xác định GHD. (T.Q.Khánh, 2007)Vừa qua, 09 trường hợp GHD được chẩn đoán, điều trị bằng rhGH và theo dõi sau24 tháng tại Bệnh viện ĐHYD TPHCM đã được báo cáo. Chiều cao của trẻ đượcđiều trị đã tăng lên rõ rệt. Chiều cao tăng tốt nhất vào tháng thứ 09 đến tháng thứ12 kể từ khi bắt đầu điều trị. Sau 24 tháng điều trị, chiều cao trẻ tăng trung b ình20,4cm. Trong năm đầu tiên, trẻ sẽ tăng trung bình 10,6 cm và trong năm thứ hai,chiều cao trung bình tăng 10,1 cm. (T.Q. Khánh, 2007).Một báo cáo khác tại Bệnh viện Nhi trung ương trên 4 trường hợp GHD từ 8 đến15 tuổi cũng cho kết quả tốt (N.T. Hoàn và C.T.B.Ngọc, 2007). Sau 12 tháng điềutrị với rhGH, các trường hợp trên tăng chiều cao từ 10-15cm. Trong 2 trường hợptheo dõi đến 21 tháng điều trị, 1 trường hợp tổng cộng chiều cao tăng 14,5cm và 1trường hợp tăng 23,5cm.Cả 2 nghiên cứu trên đều chưa ghi nhận một tác dụng không mong muốn đáng kểnào ở các trẻ sử dụng rhGH từ 1-2 năm điều trị.Kết quả ban đầu của các nghiên cứu sử dụng rhGH trong điều trị trẻ chậm tăngtrưởng chiều cao do thiếu GH tại Việt nam cho kết quả tốt. Chiều cao tăng trungbình đạt trên 10cm/năm trong 2 năm điều trị. Cần chú ý phát hiện và chẩn đoánsớm các trẻ bị thiếu GH để điều trị sớm. Các nghiên cứu trên thế giới cho thấyđiều trị sớm sẽ giúp trẻ đáp ứng với điều trị tốt hơn.Tài liệu tham khảoTrần Quang Khánh (2007). Điều trị hormone tăng tr ưởng tại Bệnh viện Đại học YDược.Nguyễn Thị Hoàn và Cấn Thị Ngọc Bích (2007). Một số nhận xét về 4 trường hợpđiều trị hormone tăng trưởng ở trẻ bị lùn yên. ...