Điều trị đau cột sống thắt lưng

Bất động. - Là biện pháp cần thiết trong điều trị đau thắt lưng cấp và thoát vị đĩa đệm nặng. Nằm bất động tương đối trên phản cứng, ở tư thế ngửa, 2 chân hơi co ở khớp gối và khớp háng để chùng cơ và giảm áp lực nội đĩa đệm (có thể cho gối tròn đệm vào vùng khoeo). Thời gian bất động 1-2 ngày, nếu nặng có thể 5-6 ngày. Khi gần hết thời gian bất động thì bắt đầu cho vận động tăng dần: ngồi dậy, đi lại, tập một số động tác thể...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị đau cột sống thắt lưng Điều trị đau cột sống thắt lưng1. Điều trị nội khoa.1.1. Bất động.- Là biện pháp cần thiết trong điều trị đau thắt lưng cấp và thoát vị đĩa đệm nặng.Nằm bất động tương đối trên phản cứng, ở tư thế ngửa, 2 chân hơi co ở khớp gốivà khớp háng để chùng cơ và giảm áp lực nội đĩa đệm (có thể cho gối tròn đệmvào vùng khoeo). Thời gian bất động 1-2 ngày, nếu nặng có thể 5-6 ngày. Khi gầnhết thời gian bất động thì bắt đầu cho vận động tăng dần: ngồi dậy, đi lại, tập mộtsố động tác thể dục nhẹ.- Khi nằm bất động lâu cần đề phòng loét điểm tỳ: bằng co duỗi chân, nghiêngngười nhẹ nhàng, đệm lót lớp chăn mỏng.1.2. Thuốc giảm đau chống viêm, giãn cơ.- Thuốc giảm đau: uống hoặc tiêm tùy mức độ, các thuốc có thể dùng là:+ Aspirin pH8 0,5 liều 1-3g/24h chia 2-3 lần.+ Thuốc khác như: Voltaren, Profenid, Mobic, Vioxx...Cần chú ý chọn liều thấp nhất có tác dụng, theo dõi chặt chễ các tác dụng phụ.Có thể dùng các thuốc xoa bóp hoặc dán ngoài như: thuốc mỡ nọc rắn, methylsalicylat, cao dán, cồn xoa bóp... Không nên dùng các thuốc có steroid.- Thuốc giãn cơ: nếu có co cơ cạnh sống gây vẹo và đau nhiều thì dùng các thuốcgiãn cơ vân như: Myonal 50mg ngày 3 lần mỗi lần 1 viên, Mydocalm 50mg ngày3 lần mỗi lần 2 viên, Décontracyl 250mg ngày 3 lần mỗi lần 2 viên, Diazepam5mg ngày uống một lần 1-2 viên trước khi đi ngủ.1.3. Các phương pháp dùng thuốc tại chỗ.- Các phương pháp phong bế:+ Phong bế cạnh cột sống thắt lưng: tiêm Novocain vào các điểm cạnh cột sốngthắt lưng (chính là thủy châm các du huyệt thuộc kinh Bàng quang).+ Phong bế rễ thần kinh ở khu vực lỗ ghép: tiêm vào tổ chức liên kết lỏng lẻo ởkhu vực lỗ ghép mỗi lần 15-20ml thuốc tê hoặc có thể thêm corticoid. Mỗi đợtđiều trị tiêm 4-5 lần, cách hai ngày một lần.+ Tiêm ngoài màng cứng vùng thắt lưng: tiêm vào tổ chức liên kết lỏng lẻo ởngoài màng cứng với hỗn hợp Novocain 0,5%, Vitamin B12, Hydrocortison125mg hoặc Dexamethason 30mg, mỗi lần tiêm 5-10ml, mỗi tuần tiêm hai lần,mỗi đợt tiêm 4-5 lần.+ Phong bế hốc xương cùng: tiêm vào hốc xương cùng 20-30ml thuốc tê có thểtrộn thêm corticoid, mỗi tuần 2 lần, mỗi đợt tiêm 4 lần.- Tiêm corticoid vào đĩa đệm để điều trị hư đĩa đệm nặng.2. Điều trị bằng các phương pháp vật lý và châm cứu.2.1. Nhiệt trị liệu.Thường dùng nhiệt nóng như đắp paraffin 450C, túi chườm nóng, chiếu hồngngoại... vào vùng thắt lưng 20-30 phút có tác dụng giảm đau, giãn cơ. Nhiệt khốicủa sóng ngắn và vi sóng có tác dụng rất tốt nhất là đối với viêm thần kinh hông to(đặt dọc dây thần kinh).2.2. Điện trị liệu.- Dòng điện một chiều đều: thường dùng kết hợp điện di các thuốc Novocain,Natri salicylat có tác dụng giảm đau, chống viêm.- Các dòng điện xung thấp và trung tần:+ Dòng Diadynamic: phối hợp CP+LP, MF+CP, MF+LP, DF+CP, hoặc DF+LPđể giảm đau, giãn cơ, có thể thay đổi kiểu xung ở lần điều trị sau để tránh hiệntượng quen.+ Dòng TENS: có tác dụng kích thích thần kinh hướng tâm qua da để giảm đau.Dòng TENS là loại xung có tần số 60-80Hz, có thể biến đổi xoay chiều, một chiềuvà biến đổi thời gian xung.+ Dòng Trọbert (còn gọi là dòng 2-5), đặt điện cực dọc cột sống có tác dụng giảmđau do phản xạ, tốt nhất là khi đã dùng các dòng xung kia mà không có tác dụngnhiều.+ Dòng giao thoa với 2 cặp điện cực (IF): có tác dụng xoáy sâu mà không gây rát.2.3. Siêu âm điều trị.Siêu âm chế độ liên tục hoặc xung vào 2 bên cột sống thắt lưng và dọc theo dâythần kinh hông to. Cường độ tùy từng vùng, nếu 2 bên cột sống thắt lưng ở chế độliên tục có thể dùng 0,6-1W/cm2. Vùng mông cho siêu âm liên tục thì dùng 1-1,2W/cm2. Vùng cẳng chân siêu âm liên tục là 0,4-0,6W/cm2. ở các vùng trên nếudùng chế độ siêu âm xung thì cường độ có thể tăng gấp đôi.2.4. Xoa bóp, bấm huyệt.Xoa bóp vùng cột sống thắt lưng ở giai đoạn đau cấp cần thao tác nhẹ nhàng tránhnhững tác động mạnh có thể làm đau tăng. ở giai đoạn đau mạn có thể thực hiệnđầy đủ các thao tác xoa bóp mạnh như xoa, vuốt, bóp, chặt, rung... Kết hợp ấn bấmcác điểm đau cột sống (các huyệt thuộc mạch Đốc trên gai đốt sống), các điểm đaucạnh sống (là các du huyệt thuộc kinh Bàng quang) và các điểm đau chạy dọcđường đi của dây thần kinh hông to (các huyệt thuộc kinh B àng quang).2.5. Kéo giãn.2.5.1. Kéo xương chậu:Kéo xương chậu tại giường có hai cách:- Bệnh nhân nằm sấp với chân giường nâng cao thêm 25cm.- Bệnh nhân nằm ngửa ở tư thế Fowler biến đổi.Trọng lượng kéo xương chậu tùy thuộc tuổi và trọng lượng cơ thể, sự co thắt cơnhiều hay ít, có bệnh tim mạch hay không ? Trung bình trọng lượng tạ kéo là 10-15kg, thời gian kéo là 15-20 phút, mỗi ngày kéo 1-2 lần.2.5.2. Kéo giãn cột sống:Kéo giãn cột sống là tác động cơ học vào vùng kéo nhằm làm mở rộng khoanggian đốt (với trọng lực 30-40kg, sau 20 phút, có thể kéo rộng 1-1,5mm), khôi phụclại cân bằng lực cơ của các hệ thống dây chằng. Ngoài ra còn có tác dụng lâm sànggiảm đau (do giãn cơ, giảm áp lực nội đĩa đệm, giải phóng chèn ép thần kinh).Tăng dần vận động của cột sống, khôi phục vị trí đĩa đệm, giảm các di chứng (mấtđường cong sinh lý, lệch vẹo cột sống...).Có các phương pháp kéo sau:- Kéo bằng tự trọng trên bàn dốc: lực kéo được điều chỉnh bằng độ dốc của bàn sovới mặt phẳng nền, độ dốc càng lớn thì lực kéo càng lớn. Nhược điểm của phươngpháp này là lực kéo dàn đều từ chỗ kéo (nách) xuống mà không tập trung lực vàovùng thắt lưng.- Kéo trên bàn kéo có hệ thống lực đối trọng l à các quả cân: Bệnh nhân nằm ngửatrên bàn, cố định vùng thắt lưng, tiến hành kéo bằng các quả tạ. Phương pháp nàycó ưu điểm là có thể điều chỉnh trọng lực kéo dễ dàng, lực kéo tập trung vào vùngcột sống thắt lưng, đầu tư phương tiện rẻ tiền, nhưng có nhược điểm là tạo ra lựckéo liên tục gây cho cột sống và các tổ chức xung quanh tình trạng căng giãn kéodài có thể gây đau sau kéo hoặc gây khó chịu cho bện ...