Điều trị dị dạng động tĩnh mạch não bằng xạ phẫu gamma knife: Kinh nghiệm 401 trường hợp theo dõi trong 6 năm

Nghiên cứu được tác giả phân tích kết quả lâm sàng, hình ảnh học trong 6 năm điều trị xạ phẫu gamma knife (GKRS) của các bệnh lý dị dạng động tĩnh mạch não (AVM), trọng tâm phân tích mức độ tắc nghẽn dựa vào thể tích của dị dạng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị dị dạng động tĩnh mạch não bằng xạ phẫu gamma knife: Kinh nghiệm 401 trường hợp theo dõi trong 6 nămNghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 4 * 2012ĐIỀU TRỊ DỊ DẠNG ĐỘNG TĨNH MẠCH NÃOBẰNG XẠ PHẪU GAMMA KNIFE: KINH NGHIỆM 401 TRƯỜNG HỢPTHEO DÕI TRONG 6 NĂMNguyễn Thanh Bình*, Nguyễn Phong**, Trần Quang Vinh***, Nguyễn Tường Vũ*, Nguyễn Thanh Lịch*TÓM TẮTMục tiêu: Tác giả phân tích kết quả lâm sàng, hình ảnh học trong 6 năm điều trị xạ phẫu Gamma Knife(GKRS) của các bệnh lý dị dạng động tĩnh mạch não (AVM), trọng tâm phân tích mức độ tắc nghẽn dựa vào thểtích của dị dạng.Phương pháp: Từ năm 2006 đến năm 2012, 650 trường hợp dị dạng động tĩnh mạch não (AVMs) đã đượcđiều trị bằng phương pháp GKRS, trong đó, 401 bệnh nhân AVMs được xạ phẫu trên 20 tháng, được theo dõibằng phần mềm Microsoft Office Access và xử lý số liệu bằng phần mềm thống kê R. Trong số này, có 370trường hợp có thời gian theo dõi hơn 20 tháng năm. Số lượng bệnh nhân theo phân loại đường kính AVMs củaSpetzler – Martin theo thứ tự nhỏ, trung bình và lớn là 250, 142, 9 bệnh nhân. Tuổi trung bình của bệnh nhân là30,476 ± 13,48 tuổi (6-76), thể tích trung bình là 8,957 ± 13,257 cm3(0,0187- 135,00), liều ngoại biên trung bìnhlà 21,379 ± 3,04 Gy (13-26), thời gian theo dõi trung bình là 41,829 ± 13,59 tháng (21,43-72,67). Điều trị trướcxạ phẫu có 45 bệnh nhân (12,2%).Kết quả: Mức độ tắc nghẽn chung là 90,3%, lần lượt đối với AVM có kích thước nhỏ, trung bình và lớn là99,2%, 77,6%, 33,3%, thời gian tắc chung là 17,186 ± 7,63 tháng (10-48), đối với các AVMs có kích thước nhỏvà trung bình là 13,863 ± 4,52 tháng (10-36), 24,649 ± 7,49 tháng (12-48). Có 9 bệnh nhân bị xuất huyết não,mức độ xuất huyết chung là 2,25%, tương ứng nhỏ, trung bình và lớn là 1,2%, 2,7% và 11,1%. Có hai bệnhnhân tử vong do xuất huyết. Có 11 bệnh nhân bị phù não, tỷ lệ phù não chung là 2,7%, tương ứng với kíchthước nhỏ, lớn và trung bình là 1,2%, 6,3% và 0%. Có hai bệnh nhân phù não tiến triển cần phải điều trị bằngcan thiệp phẫu thuật.Kết luận: GKRS an toàn và hiệu quả cho các bệnh nhân dị dạng mạch máu não có chọn lọc, làm giảm nguycơ chảy máu và tổn thương các cấu trúc lân cận. Các biến chứng có thể chấp nhận được. Cần theo dõi trong thờigian lâu hơn để đánh giá mức độ tắc nghẽn đầy đủ và các biến chứng.Từ khóa: Dị dạng động tĩnh mạch não, xạ phẫu gamma knife, xuất huyết, nangABSTRACTGAMMA KNIFE RADIOSURGERY OF ARTERIOVENOUS MALFORMATIONS: SUMMARY OFEXPERIENCE IN 401 CASES FOLLOWED UP IN 6 YEARSNguyen Thanh Binh, Nguyen Phong, Tran Quang Vinh, Nguyen Tuong Vu, Nguyen Thanh Lich* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 4 - 2012: 168 - 174Objectives: The authors analyzed the clinical, neuroimaging outcomes and complications that occur in 6years of patient with AVM after GKRS, focusing on the analysis of the oblitergation rate depending on the AVM.Methods: Between 2006 and 2012, 650 patients AVMs were treated Gamma Knife radiosurgery (GKRS) atour unit, 401 prospective patients with cerebral AVMs were treated GKRS more than 20 months and follow up* Khoa Gamma Knife, ** Khoa Ngoại thần kinh, *** Khoa Hồi sức Ngoại thần kinh Bệnh viện Chợ RẫyTác giả liên lạc: ThS BS Nguyễn Thanh BìnhĐT: 0908129917Email: drbinhgk@yahoo.com168Hội Nghị Phẫu thuật Thần Kinh TP. HCM - 2012Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 4 * 2012Nghiên cứu Y họcby Microsoft Office Access, R tatistical analysis. Of these patients, 370 cases were followed up for ≥ 20 months.Grading depend on diameter of Spetzler – Martin scale: small, medium and large are 250, 142 and 9. The meanage was 30.476 ± 13.48 years (6-76), the mean volume 8.957 ± 13.257 cm3 (0.0187- 135.00 cm3), the meanmarginal dose was 21.379 ± 3.04 Gy (13-26), and the mean follow up duration was 41.829 ± 13.59 moths (21.4372.67).Results: The angiographic obliteration rate was 90.3% overall, and it was 99.2%, 77.6%, and 33.3 for small,medium and large AVMs. Respectively, obliterated time 17.186 ± 7.63 (10-48) months. For small, mediumAVMs, the obliterated time are 13.863 ± 4.52 months (10-36), 24.649 ± 7.49 months (12-48) months. Have 9patients hemorrhage, the overall bleeding rate was 2.25%. The bleeding rate was 1.2%, 2.7% and 11,1% forsmall, medium and large AVMs. Have 11 patients with severe brain edema, the brain edema rate overall is 2.7%,this is 1.2%, 6.3% và 0% for small, medium and large AVMs, 2 patient need open surgery to remove severe brainedema.Conclusions: Gamma Knife radiosurgery is a safe and effective treatment for selected patients with AVMs,and it carries a low risk of first hemorrhage from brain arteriovenous malformations and damaging adjacentcritical vascular structures. Complications are acceptable. However, need follow up along time to appreciateobliteration rate and complications.Keywords: Cerebral arteriovenous malformation, gamma knife radiation surgery, hemorrhage, cysttheo dõi trong vòng 6 năm với kỹ thuật chẩnĐẶT VẤN ĐỀđoán xác định tắc nghẽn AVMs bằng chụp DSA.Trong vài thập kỷ qua, xạ phẫu GammaĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUKnife (Gamma Knife Radiosurgery: GKRS) cómột tiến bộ vượt bậc như là một kỹ thuật ít xâmBệnh nhânlấn nhất để điều trị dị dạng động tĩnh mạch nãoNghiên cứu tiền cứu 401 bệnh nhân AVMs(arteriovenous malformation: AVMs(6,7)). Chotheo dõi hơn 20 tháng (trong số 650 bệnh nhân)đến thời điểm hiện tại một số lượng lớn cácđược điều trị bằng GKRS từ cuối năm 2006 đếnnghiên cứu lâm sàng về GKRS đã được thựctháng 1 năm 2011 tại Đơn vị Gamma Knife thuộchiện và đạt được kết quả rất thuyết phục, chỉ cókhoa Ngoại Thần kinh bệnh viện Chợ Rẫy.3 - 7% có dấu tổn thương thần kinh do tia xạ, 1,8Trong số 401 bệnh nhân có 243 nam (60,6%) và- 5% nguy cơ xuất huyết hằng năm(1,2,4,5,6,11).158 nữ (39,4%), tuổi trung bình là 30,476 ± 13,48Mức độ tắc nghẽn, một tiêu chuẩn để đánhtuổi, thay đổi từ 6 đến 76 tuổi (trung vị là 29). ...