Điều trị nội khoa - ĐIỀU TRỊ THỂ BỆNH ĐTN ỔN ĐỊNH KHI XẢY CƠN (tức là ĐANG TRONG CƠN)

Ngưng gắng sức thể lực và trí óc. Dùng ngay các nitrat loại tác dụng nhanh và ngắn: . phun xịt dưới lưỡi (0,4mg nitroglycerin) . hay ngậm dưới lưỡi (0,3mg hoặc 0,4mg nitroglycerin; hoặc dinitrat isosorbid [bd Risordan] 5mg). Muốn phòng xảy ra cơn khi sắp hay đang gắng sức hoặc căng thẳng thì cũng làm như thế và lặp lại mỗi 30 phút.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị nội khoa - ĐIỀU TRỊ THỂ BỆNH ĐTN ỔN ĐỊNH KHI XẢY CƠN (tức là ĐANG TRONG CƠN) ÑIEÀU TRÒ THEÅ BEÄNH ÑTN OÅN ÑÒNH KHI XAÛY CÔN (töùc laø ÑANG TRONG CÔN) Ngöng gaéng söùc theå löïc vaø trí oùc. Duøng ngay caùc nitrat loaïi taùc duïng nhanh vaø ngaén: . phun xòt döôùi löôõi (0,4mg nitroglycerin) . hay ngaäm döôùi löôõi (0,3mg hoaëc 0,4mg nitroglycerin; hoaëc dinitrat isosorbid [bdRisordan] 5mg). Muoán phoøng xaûy ra côn khi saép hay ñang gaéng söùc hoaëc caêng thaúng thì cuõng laømnhö theá vaø laëp laïi moãi 30 phuùt. SAU CÔN (NGOAØI CÔN, suoát caû THÔØI KÌ GIÖÕA CAÙC CÔN) Veà nguyeân lyù + Caùc côn ñau chæ laø beà noåi, coøn beà chìm cuûa beänh lôùn hôn nhieàu, taïo “Toång gaùnhTMCB”(laïi bao goàm theâm TMCB thaàm laëng voán chieám 75%, coøn nhöõng côn ÑTNñieån hình chæ chieám 25% toång thôøi gian beänh). Vaäy chính ñieàu trò giöõa caùc côn môùi laøcô baûn, coát töû vaø bao goàm moät phöùc heä: caùc cheá ñoä, thuoác vaø caû can thieäp taùi phaân boámaïch, neáu caàn thieát. + Xöû lyù Toång gaùnh TMCB aáy, noùi chung caàn phoái hôïp trò lieäu giöõa nhöõng thuoác coùcô cheá taùc duïng khaùc nhau ñeå: (1) taïo taùc duïng töø nhieàu phía vaøo ña cô cheá beänh sinh (nhö ñaõ roõ, beänh sinh cuûaTMCB cô tim laø ‘ña yeáu toá’): töø phía taêng cung, phía giaûm caàu; phía giaõn ñoäng maïch,phía giaûm coâng cô tim; phía taàn soá tim vaø ñoä daøi taâm tröông; phía chuyeån hoaù teá baøocô tim v.v…. (2) Ta taän duïng söï ñoàng vaän veà giaõn MV cuûa nhöõng caëp thuoác. (3) Ta duøng moät tính naêng cuûa thuoác naøy (ví duï tính giaõn maïch cuûa Nitrat ñeå buøvaøo khieám khuyeát cuûa thuoác khaùc (ví duï tính co maïch nheï cuûa Cheïn beâta). (4) Ta khoûi phaûi duøng 1 thuoác tôùi lieàu quaù cao coù theå gaây phaûn öùng phuï (vaø coù theåñaét tieàn hôn). Ñoù laø 4 lí do khieán xu höôùng ‘phoái hôïp trò lieäu’, hieäu nghieäm hôn haún “ñôn trò124lieäu”, trôû thaønh quy luaät vaø phoå quaùt trong ñieàu trò BMV. Bieän phaùp + Duøng caùc thuoác (höôùng chính laø giaûm caàu vaø taêng cung oâxy cô tim). + Xöû trí caùc yeáu toá nguy cô. + Can thieäp ‘taùi phaân boá maïch’ (laø caùch taêng ‘cung’ trieät ñeå nhaát). A. DUØNG THUOÁC 1) Caùc thuoác choáng keát voùn tieåu caàu nhaèm phoøng ngöøa bieán chöùng huyeát khoái (neáu bò thì giaûm ‘cung’ quaù lôùn!). Ngaøy nay thuoác naøy xeáp leân tröôùc tieân trong ñieàu trò ÑTN, laïi coøn khuyeán caùo chotaát caû beänh nhaân ÑTN: Aspirin uoáng 75- 160mg/ngaøy, ngay sau böõa aên chính. Neáu vieâm loeùt daï daøy hoaëc hen pheá quaûn hoaëc dò öùng vôùi aspirin, thay baèngtriflusal (bd Disgren 300mg) hoaëc ticlopidin (bd Ticlid 250mg) hoaëc clopidogrel (bdPlavix 75mg). Chuù yù Ticlid duøng laâu gaây 2,4% tröôøng hôïp haï baïch caàu, vaø coù tröôønghôïp ban xuaát huyeát do haï tieåu caàu; Plavix hieäu quaû cao hôn (vaø cuõng ñaét hôn) khoânghaï baïch caàu, coù theå gaây ban xuaát huyeát, nhöng hieám. Coù taùc duïng hieäp ñoàng (taêng hieäu quaû) khi keát hôïp aspirin vôùi ticlid, hoaëc aspirinvôùi plavix. 2) “Thuoác maïch vaønh” kinh ñieån goàm 3 nhoùm: cheïn beâta, nitrat, ñoái khaùng calci a) Caùc cheïn beâta . Cô cheá taùc duïng: laøm chaäm nhòp tim vaø co sôïi cô aâm tính cho neân giaûm tieâu thuïoxy ôû cô tim; ñöôïc chöùng minh giaûm töû suaát. Cho neân ngaøy nay cheïn beâta coi nhö hoønñaù taûng cuûa ñieàu trò theå beänh ÑTN . Laø ñieàu trò öu tieân haøng ñaàu cho nhoùm beänh nhaân ÑTN gaéng söùc ñôn thuaàn (vôùinhòp tim nhanh khi xaûy côn). . Khoâng duøng neáu coù caùc choáng chæ ñònh (suy tim roõ reät, phaân suaát toáng maùu (EF) <35%, haï huyeát aùp; bloc nhó-thaát vôùi taàn soá tim < 40-45/phuùt; hen pheá quaûn hoaëc vieâmpheá quaûn theå hen; hoäi chöùng Raynaud; ÑTN bieán thaùi Prinzmetal, Hoäi chöùng X. . Lieàu löôïng uoáng taêng daàn cho tôùi luùc ñaït taàn soá tim 50nhòp/ph khi nghæ vaø <100nhòp/ph khi gaéng söùc. Nhöng luùc ñieàu chænh naâng lieàu naøy, phaûi chuù yù neáu khoù thôûra do co thaét pheá quaûn hoaëc daáu hieäu suy tim thì ngöng thuoác laïi 125 . Khoâng bao giôø ngöng thuoác ñoät ngoät (nguy cô bò NMCT) b) Caùc giaõn maïch Nitrat (cuøng vôùi ñoái khaùng calci DHP, ngoaïi tröø Nifedipin) thöôøng haïp vôùi ÑTNngaãu phaùt ñôn thuaàn (coù yeáu toá co maïch). + Caùc Nitrat (phaûi laø caùc daïng baøo cheá taùc duïng chaäm, daøi): Trinitrin, Dinitrat hoaëc mononitrat Isosorbid: . Soá laàn uoáng: 2-3 laàn / ngaøy . Phaûn öùng phuï: ñau ñaàu, haï HA tö theá ñöùng. . Coù hieän töôïng lôøn thuoác roõ. Coù theå traùnh ñöôïc phaàn naøo baèng caùch: (1) duøng lieàunhoû taêng daàn; (2) duøng ngaét quaõng (ví duï ñeå troáng 8-12 giôø/ngaøy, 20-24 giôø/tuaàn)(thôøi gian ñeå troáng aáy phaûi duøng moät thuoác MV khaùc taïm theá chaân); (3) duøng keømUCMC, N-cystein... + Caùc ñoái khaùng Calci: + Diltiazem + hoaëc Verapamil ñeàu giaõn tieåu ñoäng maïch. Ngoaøi ra ñeàu laøm chaäm nhòp, co sôïi cô aâm, coøn giuùpgiaûm hoaït tính giao caûm: neân giaûm coâng cho cô tim nhö caùc cheïn beâta, nhöng duøngdaøi, nhaát laø Verapamil, thì laøm naëng suy tim. . Choáng chæ ñònh neáu suy tim, bloâc nhó-thaát, hoäi chöùng YNX (yeáu nuùt xoang); . Thaän troïng khi phoái hôïp vôùi cheïn beâta. + Caùc Dihydropyridin (DHP) theá heä thöù hai ví duï Amlodipin... Nhöng khoângduøng DHP theá heä thöù nhaát laø Nifedipin (do taùc duïng ñoät ngoät vaø ngaén neân gaây phaûnxaï nhòp nhanh baát lôïi cho tim ñang TMCB) tröø phi coù ñöôïc phoái hôïp cuøng cheïn beâtathì an toaøn vaø höõu ích. 3) Phöông thöùc duøng caùc Thuoác maïch vaønh kinh ñieån.- - Ñôn trò lieäu (ñieàu trò moät thuoác) Duøng moät trong ba nhoùm thuoác neâu treân vaø naâng lieàu löôïng le ...