Điều trị nội khoa - HO RA MÁU

Mục tiêu: 1. Nêu được định nghĩa ho ra máu và phân biệt với ói ra máu. 2. Nêu được các nguyên nhân ho ra máu thường gặp. 3. Mô tả được các triệu chứng lâm sàng của ho ra máu. 4. Nêu được các nguyên tắc điều trị ho ra máu. 5. Nêu được 4 yếu tố tiên lượng của ho ra máu. I-ĐỊNH NGHĨA: Ho ra máu là ho khạc ra máu có nguồn gốc từ dưới thanh quản. Cần phân biệt với các trường hợp chảy máu từ tai-mũi-họng và xuất huyết tiêu hóa trên. Một số...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị nội khoa - HO RA MÁU HO RA MAÙU Muïc tieâu: 1. Neâu ñöôïc ñònh nghóa ho ra maùu vaø phaân bieät vôùi oùi ra maùu. 2. Neâu ñöôïc caùc nguyeân nhaân ho ra maùu thöôøng gaëp. 3. Moâ taû ñöôïc caùc trieäu chöùng laâm saøng cuûa ho ra maùu. 4. Neâu ñöôïc caùc nguyeân taéc ñieàu trò ho ra maùu. 5. Neâu ñöôïc 4 yeáu toá tieân löôïng cuûa ho ra maùu. I-ÑÒNH NGHÓA: Ho ra maùu laø ho khaïc ra maùu coù nguoàn goác töø döôùi thanh quaûn. Caàn phaân bieät vôùicaùc tröôøng hôïp chaûy maùu töø tai-muõi-hoïng vaø xuaát huyeát tieâu hoùa treân. Moät soá ñaëc ñieåm phaân bieät ho ra maùu vôùi oùi ra maùu: Ñaëc ñieåm Ho ra maùu Oùi ra maùu Trieãu chöùng ñi tröôùc Ho Buoàn noân, oùi Tieàn caên Beänh tim, phoåi Beänh tieâu hoùa Hình the Coù boït Khoâng coù boït åMaøu saéc Ñoû töôi Ñoû saãm, naâu hay maøu baõ caø pheâ Bieåu hieän Laãn vôùi muû Laãn thöùc aên Trieäu chöùng ñi keøm Khoù thôû Buoàn oùi II-NGUYEÂN NHAÂN: Caùc nguyeân nhaân ho ra maùu thöôøng gaëp: 1-Nhieãm truøng:  Lao.  Giaõn pheá quaûn.  Vieâm pheá quaûn.208  Vieâm phoåi.  Aùp xe phoåi.  Naám phoåi. 2-U. 3-Tim maïch: Heïp van 2 laù, suy tim, nhoài maùu phoåi, vôõ phình ÑMC… 4-Chaán thöông. 5-Caùc beänh veà maùu: Roái loaïn ñoâng maùu, suy tuûy, beänh baïch caàu… 6-Khoâng roõ nguyeân nhaân. Phoåi ñöôïc cung caáp maùu töø 2 nguoàn: Ñoäng maïch phoåi coù aùp löïc thaáp. Ñoäng maïch pheá quaûn: coù aùp löïc cao vaø coù vai troø chính trong ho ra maùu vì noùcung caáp maùu cho toaøn boä ñöôøng daãn khí. Caùc ñoäng maïch pheá quaûn noái nhau taïothaønh ñaùm roái quanh pheá quaûn vaø cho caùc nhaùnh xuyeân thaønh pheá quaûn taïo thaønhmaïng mao maïch döôùi nieâm maïc. Maët khaùc, chuùng cuõng thoáng noái vôùi caùc tónh maïchphoåi. Maùu chaûy töø phoåi coù theå coù nguoàn goác töø caùc mao maïch pheá quaûn, caùc mao maïchpheá nang, töø caùc ñoäng maïch phoåi hay töø caùc ñoäng maïch pheá quaûn. Xuaát huyeát töø caùc mao maïch pheá quaûn thöôøng keát hôïp vôùi vieâm nhieãm. Laâm saøng thöôøng ho ra maùu löôïng ít keøm ñaøm nhaøy muû. Xuaát huyeát töø caùc mao maïch pheá nang coù theå lan roäng nhöng coù khuynh höôùng ñoïng trong pheá nang. Ho ra maùu löôïng nhieàu khi beänh raát naëng. Caùc ñoäng maïch pheá quaûn thöôøng laø vò trí xuaát huyeát löôïng nhieàu, thöôøng gaëp trong caùc beänh vieâm maïn tính cuûa pheá quaûn. Caùc ñoäng maïch phoåi ít khi gaây xuaát huyeát. 1 khoái u coù theå aên loeùt vaøo ñoäng maïch phoåi laøm thoâng noái vôùi ñoäng maïch pheá quaûn vaø gaây ho ra maùu löôïngnhieàu. III-LAÂM SAØNG: A-TRIEÄU CHÖÙNG HO RA MAÙU: 1-Coù theå coù trieäu chöùng baùo tröôùc nhö caûm giaùc khoù chòu, noùng ran vuøng sau xöôngöùc, naëng ngöïc, caûm giaùc loïc xoïc trong loàng ngöïc, ngöùa coå hoïng sau ñoù ho khaïc ra 209maùu. 2-Khai thaùc veà soá löôïng, ñaëc ñieåm cuûa maùu khaïc vaø thôøi gian xuaát hieän caùc trieäuchöùng: a-Soá löôïng: Ho ra maùu löôïng ít: vaøi baõi ñaøm laãn maùu. Ho ra maùu löôïng trung bình: 300ml – 500ml / ngaøy. Ho ra maùu löôïng nhieàu: > 600ml / ngaøy hay 100ml / giôø. Ho ra maùu seùt ñaùnh: beänh nhaân ho khaïc maùu oà aït vaø cheát do ngaït vaø maát maùucaáp. b-Ñaëc ñieåm: Ho ra toaøn maùu, khoâng coù muû: thöôøng gaëp trong lao phoåi, ung thö pheá quaûn vaø nhoàimaùu phoåi. Ho ra maùu laãn vôùi muû: gôïi yù caùc nguyeân nhaân nhieãm truøng nhö vieâm phoåi, aùp xephoåi, giaõn pheá quaûn. Ñaøm boït hoàng thöôøng gaëp trong heïp van 2 laù, suy tim sung huyeát. Ñaøm coù maàu naâu ñoû gaëp trong vieâm phoåi do pheá caàu truøng, coù muøi thoái gôïi yù aùp xephoåi. Ho ra maùu coù theå chaån ñoaùn nhaàm trong 2 tröôøng hôïp: vieâm phoåi do Serratiamarcescens, laø moät tröïc truøng Gr (-), ñaøm coù maøu ñoû nhöng khoâng coù hoàng caàu vaø vôõoå aùp xe gan do amip vaøo pheá quaûn. c-Thôøi gian xuaát hieän caùc trieäu chöùng: Ho ra maùu xuaát hieän töøng ñôït trong nhieàu thaùng, nhieàu naêm gôïi yù vieâm pheá quaûnmaïn vaø giaõn pheá quaûn. Ho ra maùu taùi phaùt treân phuï nöõ khoûe maïnh gôïi yù adenoma pheá quaûn. Neáu lieân quanñeán chu kyø kinh nguyeät höôùng ñeán chaån ñoaùn laïc noäi maïc töû cung ôû phoåi. B-CAÙC TRIEÄU CHÖÙNG BEÄNH NGUYEÂN NHAÂN C-KHAÙM THÖÏC THEÅ:  Ñaùnh giaù möùc ñoä naëng cuûa xuaát huyeát.  Tìm nguyeân nhaân. 1-Beänh nhaân coù theå lo laéng hoát hoaûng khi ho ra maùu hoaëc vaät vaõ, lô mô hoân meâ,210xanh tím do giaûm khoái löôïng tuaàn hoøan caáp, suy hoâ haáp caáp. 2-Tìm caùc trieäu chöùng taéc ngheõn ñöôøng hoâ haáp vaø ñaùnh giaù huyeát ñoäng 3-Khaùm ñöôøng hoâ haáp treân ñeå loaïi tröø caùc nguyeân nhaân chaåy maùu töø vò trí naøy. 4-Nhìn hình daïng loàng ngöïc tìm daáu chaán thöông, gaãy xöông söôøn. 5-Nghe phoåi coù theå coù ran noå, ran aåm. 6-Caùc bieán chöùng sau ho ra maùu: boäi nhieãm phoåi, xeïp phoåi do ñaøm hay cuïc maùuñoâng laøm taéc pheá quaûn, thieáu maùu. IV-CAÄN LAÂM SAØNG: 1-Xquang ngöïc thaúng vaø nghieâng: Thöôøng khoâng giuùp khu truù vò trí chaûy maùu. Caùc thaâm nhieãm khu truù hay lan toûatreân xquang coù theå do maùu öù ñoïng trong pheá nang. Moät soá hình aûnh giuùp chaån ñoaùn nguyeân nhaân:  Moät khoái toån thöông choaùng choã vaø giaõn pheá quaûn sau toån thöông gôïi yù ung thöpheá quaûn.  Thaâm nhieãm taïo hang gôïi yù lao phoåi.  Hang coù möïc nöôùc-hôi giuùp chaån ñoaùn aùp xe phoåi. 2-Khí maùu ñoäng maïch: ...