Điều trị phẫu thuật u nang thượng bì hố sọ sau

Nghiên cứu với mục tiêu nhằm đánh giá đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học và kết quả điều trị phẫu thuật của u nang thượng bì (UNTB) hố sọ sau. Nghiên cứu thực hiện ở tất cả bệnh nhân đã chẩn đoán UNTB hố sau được điều trị phẫu thuật tại khoa ngoại thần kinh ‐ bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 1/2008 đến 06/2012.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị phẫu thuật u nang thượng bì hố sọ sau Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 2 * 2013 ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT U NANG THƯỢNG BÌ HỐ SỌ SAU  Huỳnh Lê Phương*, Trần Thiện Khiêm*  TÓM TẮT  Mục tiêu: Đánh giá đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học và kết quả điều trị phẫu thuật của u nang thượng bì  (UNTB) hố sọ sau.  Phương pháp: Nghiên cứu tiến cứu và hồi cứu mô tả hàng loạt ca. Mẫu nghiên cứu là tất cả bệnh nhân đã  chẩn đoán UNTB hố sau được điều trị phẫu thuật tại khoa Ngoại Thần kinh‐BV Chợ Rẫy từ tháng 1/2008 đến  tháng 06/2012. Các đặc điểm về triệu chứng lâm sàng cũng như trên hình ảnh học CT scan và MRI được khảo  sát. Tình trạng trước mổ được đánh giá bằng thang điểm Glasgow và Karnofsky. Kết quả phẫu thuật đánh giá  lúc ra viện bằng điểm GOS, lấy hết u và biến chứng sau mổ.  Kết  quả: Nghiên cứu có 28 trường hợp UNTB hố sọ sau được phẫu thuật. Tuổi trung bình của 10 nam  (36%) và 18 nữ (64%) là 40,7 ± 10,2 tuổi. Triệu chứng lâm sàng gồm: đau đầu (89%), đau dây V (46,5%), dấu  tiểu não (50%). UNTB hố sau thường gặp ở góc cầu tiểu não (78,6 %), còn lại là ở não thất IV và tiểu não đều là  10,7%. Kết quả lấy toàn bộ u‐hết bao là 32%, có 1 trường hợp tử vong do mổ (3,6%), 2 trường hợp liệt dây IX,  X (7,2%) và 1 liệt mặt ngoại biên (3,6%). Không có biến chứng viêm màng não hay dò dịch não tủy sau mổ. 93  % có kết quả tốt sau mổ với tỉ lệ hồi phục là 82,1% và di chứng vừa 10,7%.  Kết luận: UNTB hố sọ sau tập trung chủ yếu ở vị trí góc cầu tiểu não. Phẫu thuật là phương pháp điều trị  chọn lựa có độ an toàn và hiệu quả cao. Kế hoạch phẫu thuật là lấy càng nhiều bao u càng tốt nhưng có thể để lại  bao u dính vào cấu trúc quan trọng.  Từ khóa: U nang thượng bì, hố sọ sau, góc cầu tiểu não.   ABSTRACT   THE SURGICAL TREATMENT OF THE EPIDERMOID CYST IN POSTERIOR FOSSA  Huynh Le Phuong, Tran Thien Khiem  * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ Supplement of No 2 ‐ 2013: 150 ‐ 156  Objective:  To  evaluate  the  clinical  feature,  radiology  and  results  of  surgical  treatment  of  the  epidermoid  cysts in the posterior fossa.  Methods:  Prospective‐  Retrospective  descriptive  study.  From  1/2008  to  6/2012,  all  the  patients  who  had  been diagnosed the epidermois cyst and had underwent operation in Cho Ray hospital including this study. We  described clinical features of the posterior fossa epidermoid cysts, diagnosis were made by MRI of the brain. All  patients  were  assessed  by  the  GCS  and  Karnofsky  scale  in  the  preoperative.  The  post‐operative  results  were  evaluated by GOS, total removed tumor and complication on the discharge time.  Results:  Study  had  28  patients  with  the  posterior  fossa  epidermoid  cysts  who  underwent  surgery  at  the  Neurosurgery department of Cho Ray Hospital from 1/2008 to 06/2012. Mean age of the 10 male (36%) and 18  female  (64%)  patient  was  40.7  ±  10.2  years  (ranging  22  ‐  57  years).  Clinical  features  consisted  of:  headache  (89%),  trigeminal  neuralgia  (46.5%),  cerebellar  signs  (50%).  The  highest  incidence  of  the  posterior  fossa  epidermoid cysts was cerebellopontine angle (78.6%), remaining position were cerebellum and the four ventricles  (10.7%). One patient died in this study. Complications in surgical group include two of the nerve IX, X palsy  (7.2%) and one case of the facial palsy (3.6%). There were no meningitis, or CFS leakage. 93% patients had post‐ * Khoa Ngoại Thần kinh, bệnh viện Chợ Rẫy  Tác giả liên lạc: TS. BS Huỳnh Lê Phương   ĐT: 0909225188  150  Email: phuongsds@yahoo.com  Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Nguyễn Tri Phương  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 2 * 2013  Nghiên cứu Y học operative good outcome (good recovery: 82.1% and moderate disability 10.7%).  Conclusions: The highest incidence of the posterior fossa epidermoid cysts was cerebellopontine angle. The  surgical treatment of posterior fossa  epidermoid  cysts  was  safe  and  effective  treatment.  The  surgical  plan  is  to  remove as much as possible but can leave capsule adherent to critical structures.  Key words: Epidermoid cyst, Posterior fossa, Cerebellopontine angle.   MỞ ĐẦU  U nang thượng bì (UNTB) là một thương tổn  bẩm sinh lành tính hiếm gặp, chiếm tỉ lệ từ 1‐2%  các  loại  u  trong  sọ(1,  4).  UNTB  có  nguồn  gốc  từ  ngoại  bì  phôi  và  được  hình  thành  do  sự  tách  không  hoàn  toàn  giữa  ngoại  bì  da  và  ngoại  bì  thần  kinh  trong  giai  đoạn  đóng  ống  thần  kinh  xảy ra vào tuần thứ 3 đến tuần thứ 5 của thai kì.  Vì  có  nguồn  gốc  khiếm  khuyết  bẩm  sinh  trong  phôi  thai,  UNTB  thường  gặp  ở  những  vị  trí  xa  đường giữa trong sọ. Tuy nhiên, cũng có thể gặp  UNTB  ở  nhiều  vị  trí  khác  như:  vùng  trên  yên,  sàn não thất IV, vùng tuyến tùng, thể chai, trong  mô não, trong tủy sống và xương sọ. Trong  đó  vùng  hố  sọ  sau  đặc  biệt  là  góc  cầu  tiểu  não  chiếm tỉ lệ cao nhất, khoảng 40%‐50% tổng số ...