Dinh dưỡng cho người bệnh mạch vành

Bệnh tim do mạch vành (Coronary Heart Disease CHD) là vấn đề sức khỏe cộng đồng quan trọng ở các nước phát triển, chiếm hàng đầu trong các nguyên nhân gây tử vong. Theo sự hiểu biết hiện nay ba yếu tố nguy cơ đã được xác định, đó là hút thuốc lá, tăng huyết áp và hàm lượng cholesterol trong máu cao. Các nguy cơ tăng dần theo tuổi ở nữ (trước khi mãn kinh) thấp hơn ở nam. Hút thuốc lá Tất cả các Hội đồng chuyên viên đều xác nhận hút thuốc lá là yếu tố...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dinh dưỡng cho người bệnh mạch vành Dinh dưỡng cho người bệnh mạch vành Bệnh tim do mạch vành (Coronary Heart Disease CHD) là vấn đề sứckhỏe cộng đồng quan trọng ở các nước phát triển, chiếm hàng đầu trong cácnguyên nhân gây tử vong. Theo sự hiểu biết hiện nay ba yếu tố nguy cơ đã được xác định, đó làhút thuốc lá, tăng huyết áp và hàm lượng cholesterol trong máu cao. Cácnguy cơ tăng dần theo tuổi ở nữ (trước khi mãn kinh) thấp hơn ở nam. Hút thuốc lá Tất cả các Hội đồng chuyên viên đều xác nhận hút thuốc lá là yếu tốnguy cơ hàng đầu đối với bệnh mạch vành. Người ta thấy hút thuốc lá khôngnhững gây tốn thương màng trong các động mạch mà còn sinh ra chấtnicotin gây tăng nhịp tim và huyết áp, tăng nhu cầu oxy của các cơ tim. Cácoxy cacbon do hút thuốc lá sinh ra làm giảm khả năng vận chuyển oxy củamáu. Hơn thế nữa, hút thuốc lá còn là nguồn sản sinh ra các gốc tự do, tăngđộ kết dính của tiểu cầu và làm giảm các lipoprotein có tỷ trọng cao (HDL:High Density Lipoprotein). Yếu tố dinh dưỡng được quan tâm đến khi người ta nhận thấy nhiều ởvùng Địa Trung Hải như: Ý, Hy Lạp là vùng nghiện thuốc lá nặng nhưng tỷlệ mắc bệnh mạch vành không tăng. Nhiều tác giả cho rằng đó là do lượngrau và trái cây trong khẩu phần ở các nước này thường cao. Cholesterol máu Cholesterol là một chất sinh học có nhiều chức phận quan trọng, mộtphần được tổng hợp trong cơ thể, một phần do thức ăn cung cấp. Lượng cholesterol trong khẩu phần có ảnh hưởng đến cholesterol toànphần trong huyết thanh, tuy ảnh hưởng này ít hơn ảnh hưởng của các acidbéo no. Do cholesterol trong chế độ ăn góp phần tạo nên nguy cơ bệnh mạchvành nên hầu hết các ủy ban chuyên viên quốc tế đều khuyên lượngcholesterol trong chế độ ăn trung bình nên dưới 300mg/ngày/người. Cholesterol chỉ có trong các thức ăn nguồn gốc động vật, nhất là não(2500mg%), bầu dục (5000mg%), tim (2100mg%), lòng đỏ trứng(2000mg%), do đó hạn chế các thức ăn này góp phần giảm lượng cholesteroltrong khẩu phần. Lòng đỏ trứng có nhiều cholesterol nhưng đồng thời có nhiều lexitinlà một chất điều hòa chuyển hóa cholesterol trong cơ thể. Do đó ở nhữngngười có cholesterol máu cao không nhất thiết kiêng hẳn trứng mà chỉ nênăn trứng mỗi tuần 1-2 lần và nên uống thêm sữa. Người ta thấy thành phần chính trong chế độ ăn có ảnh hưởng đếnhàm lượng cholesterol huyết thanh là các acid béo no. Nghiên cứu nổi tiếngcủa Keys và cộng sự trên 7 nước sau chiến tranh thế giới lần thứ hai chothấy mức cholesterol huyết thanh liên quan ít với tổng số chất béo mà liênquan chặt chẽ với lượng các acid béo no. Qua 10 năm theo dõi nhận thấy tỷ lệ tử vong do bệnh mạch vành tănglên một cách có ý nghĩa theo mức tăng của các acid béo no trong khẩu phần.Acid béo no có nhiều trong các chất béo động vật, còn các loại dầu thực vậtnói chung giàu acid béo không no. Do đó một chế độ ăn giảm chất béo độngvật, tăng dầu thực vật, bớt ăn thịt, tăng ăn cá là có lợi cho người có rối loạnchuyển hóa cholesterol. Người ta nhận thấy các acid béo no làm tăng các lipoprotein có tỷtrọng thấp (LDL) vận chuyển cholesterol từ máu tới các tổ chức và có thểtích lũy ở thành động mạch. Ngược lại các acid béo không no làm tănglipoproteìn có tỷ trọng cao (High Density Lipoprotein - HDL) vận chuyểncholesterol từ các mô đến gan để thoái hóa. Chế độ ăn nhiều rau và trái cây tỏ ra có tác dụng bảo vệ cơ thể vớibệnh mạch vành tuy thế còn chưa rõ ràng. Có thể đó là do tác dụng của chấtxơ có nhiều trong rau quả, cũng có thể là một chế độ ăn thực vật sẽ làm giảmhuyết áp, một nhân tố nguy cơ của các bệnh mạch vành. Trong các thập kỷ vừa qua, nhiều nước như Nauy, Thụy Ðiển, PhầnLan, Úc, Hoa Kỳ... đã thực hiện nhiều. Biện pháp để phòng ngừa bệnh mạchvành và họ đã đạt được một số kết quả khả quan. Nói chung các biện pháp này bao gồm các lời khuyên về chế độ dinhdưỡng, cai thuốc lá, hoạt động thể lực và duy trì cân nặng ổn định. Trong cáckhuyến cáo về ăn uống, người ta khuyên năng lượng do chất béo cung cấpkhông được vượt quá 30% tổng số năng lượng, sử dụng dầu thực vật, tăngsử dụng khoai, rau và trái cây. Các loại đường ngọt không cung cấp quá 10%tổng số năng lượng còn năng lượng do protein nên đạt từ 10-15%. ...