DINH DƯỠNG DỰ PHÒNG CÁC BỆNH MÃN TÍNH

Tham khảo tài liệu dinh dưỡng dự phòng các bệnh mãn tính, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
DINH DƯỠNG DỰ PHÒNG CÁC BỆNH MÃN TÍNH DINH DƯ NG D PHÒNG CÁC B NH M N TÍNHM C TIÊU:Sau khi h c xong bài này, sinh viên có th : 1. Trình bày ư c các b nh m n tính có liên quan t i dinh dư ng trên c ng ng, nh ng y u t nguy cơ v dinh dư ng i v i các b nh ó 2. Trình bày ư c nguyên t c chung trong vi c phòng các b nh m n tính cóliên quan t i dinh dư ng 3. Trình bày ư c nh ng thách th c trong th i kỳ chuy n ti p tác ng n cácb nh m n tính liên quan t i dinh dư ng Vi t NamN I DUNGI. tv n Ngu n lương th c và cơ c u b a ăn t i các nư c ang phát tri n ang có s tăng lên c a lư ng ch t béo ăn vào do tăng tiêu ththay i nhanh chóng. ó là sth t, cá, tr ng, s a và d u ăn. ó là s gi m tiêu th rau qu , tăng tiêu th các ngu n ó là s tăng v calo và gi m ch t xơ trongtinh b t tinh th . Nhìn chung, mb a ăn hàng ngày. M t trong nh ng nguyên nhân c a hi n tư ng này là s phát tri n c a côngnghi p hoá - hi n i hoá và ô th hoá nông thôn. Hi n i hoá và công nghi p hoá d n n gi m các ho t ng th l c c a cnam và n , công s và ngay t i gia ình. Chuy n d ch trong cơ c u ngh nghi pnông thôn và lao ng chân tay chuy n sang s d ng máy móc và d ch v khi n chonăng lư ng tiêu hao gi m m t cách t nhiên. S bùng n thông tin tác ng ch y u n ki n th c và hành vi l a ch n th c ăn c a ngư i dân. ô th hoá làm cho b a ăn c a ngư i dân ô th a d ng hơn, ch a nhi u th cph m ngu n g c ng v t hơn, m calo cao hơn, m t khác ho t ng th l cgi m i, th i gian tĩnh t i tăng lên làm tăng nguy cơ v th a cân, béo phì và cácb nh m n tính. Các b nh m n tính g n li n v i các y u t như dân s , d ch t và dinhdư ng. Vi c sinh ít con, i s ng khá lên, tu i th trung bình tăng lên làm gi mt l các b nh truy n nhi m ch y u trong giai o n u c a cu c i và làm tăngt l các b nh m n tính vào giai o n cu i c a cu c i. Các b nh m n tính có liên quan n dinh dư ng có nguyên nhân khá ph c t pkhông d gì ch rõ ra ư c. Nó có th là di truy n, là l i s ng và là ch ăn. L i ăn có th i u ch nh ư c. M t l i s ng lành m nh, v n ng, v is ng và ch 218 ăn h p lý có th giúp làm gi m t l m c các b nh m n tính. Ví d m tm t chnghiên c u t i 7 nư c ã ch ng minh ư c m i liên quan rõ r t gi a lư ng m bãohoà (S.F.A) ăn vào và t l b nh tim do m ch vành trong 10 năm và rõ r t hơn khith i gian theo dõi kéo dài n 20 năm. N u qu n th có lư ng m bão hoà ăn vàochi m t 3-10% t ng s năng lư ng ăn vào thì cholesterol toàn ph n huy t thanhdư i 5,17 mmol/l và t l t vong do b nh m nh vành th p. Khi lư ng m bão hoàăn vào chi m trên 10% t ng s năng lư ng ăn vào thì ngư i ta th y có s tăng d nvà rõ r t t l t vong do b nh m ch vành tim ...II. Tình hình b nh m n tính trên th gi i hi n nay N u như năm 1990, gánh n ng b nh t t c a các b nh m n tính không lâytrên th gi i là 41% thì năm 2001 là kho ng 46% và ư c tính s tăng lên 57%vào năm 2020, trong ó g n m t n a t ng s ca t vong do các b nh m n tính làcác b nh thu c nhóm b nh tim m ch, béo phì và i tháo ư ng. Có kho ng 79% t ng s ca t vong do các b nh m n tính x y ra các nư c ang phát tri n. T i các nư c này, năm 1995 có 84 tri u ngư i b ái tháo ư ng thìư c tính n năm 2025 s tăng lên 2,5 l n, vào kho ng 228 tri u ngư i. ây là m tgánh n ng kép i v i các nư c ang phát tri n vì ng th i v i vi c ph i ch ng l icác b nh nhi m trùng liên quan t i ói ăn, suy dinh dư ng như s t rét, lao, h ich ng suy gi m mi n d ch ... các nư c này l i ang ph i i m t v i s gia tăngnhanh chóng c a các b nh m n tính không lây. Báo cáo ngày 04/10/2005 c a t ch c y t th gi i nêu rõ: Nh ng năm g n ây loài ngư i quá chú tr ng n các b nh truy n nhi m như HIV/AIDS mà quênr ng b nh m n tính m i là th ph m gây ch t ngư i nhi u nh t. n năm 2015,b nh m n tính có th cư p i sinh m ng c a 400 tri u ngư i trên th gi i. TheoLeejongwoo - T ng giám c WHO - cu c s ng c a r t nhi u ngư i trên th gi i ang b b nh t t làm ng n l i, trung bình c 5 ngư i ch t thì có 3 ngư i m c cácb nh m n tính, trong ó t l các nư c ang phát tri n r t cao. WHO cho r ng b nh m n tính cũng là m t trong nh ng nguyên nhân làm kìm phát tri n kinh t c a các nư c. T i Trung Qu c, chính ph có th ph ihãm t c ngăn ch n b nh m n tính trong vòng 10 năm t i.chi t i 558 t USD n là236 t và con s này Nga là 303 t ô la.III. M t s b nh m n tính có liên quan n dinh dư ng3.1. B nh tim m ch N a sau c a th k 20 ã cho th y rõ s chuy n i chính trong mô hình b nht t, ngoài s tăng lên rõ r t c a tu i th , thay i sâu s c trong ch ăn cùng v ivi c s d ng thu c lá ã làm tăng t l các b nh tim m ch lên nhanh chóng v i s tvong chi m 1/3 s t vong toàn th gi i. ...